برای درمان آفت دهان چکارکنیم

آفت دهان چیست؟

آفت دهانی در‌واقع زخمی سطحی، کوچک و خوش‌خیم است که معمولا در بافت نرم داخل دهان یا لب‌ها، زیر زبان و روی غشای لثه‌ ایجاد می‌شود. آفت دهان را زخم آفتی هم می‌گویند. اغلب اندازه‌ی این نوع زخم از یک سانتی‌متر تجاوز نمی‌کند.

آفت دهان معمولا زخمی گرد یا بیضی شکل، سفید یا زرد‌رنگ است که دورتادور آن قرمز شده باشد. ممکن است مدت کوتاهی پیش از آنکه دچار آفت دهانی شوید، محیط دهان‌تان دچار سوزش یا خارش شود. از طرفی، باید بدانید که آفت دهانی برخلاف تاول‌هایی که بر اثر تب شدید در دهان ایجاد می‌شود یا زخم‌های با منشاء سرماخوردگی مثل تبخال، هرگز خارج از دهان ایجاد نشده و به هیچ‌وجه مسری نیستند. با این‌حال، این نوع زخم می‌تواند بسیار دردناک باشد یا بسوزد، به‌ویژه هنگام غذاخوردن یا صحبت‌کردن.

روش‌های طبیعی و خانگی درمان آفت دهان

۱. یخ

وقتی دچار آفت دهان می‌شوید، مکیدن مکعب‌های کوچک یخ باعث تسکین و کاهش سوزش و التهاب زخم می‌شود. سردی یخ، جریان خون‌رسانی به آفت دهان را کاهش می‌دهد؛ در نتیجه درد و تورم آفت هم کمتر می‌شود.

۲. به خوراکی‌هایی که می‌خورید، دقت کنید

 

غذاهای سفت و خشک (مثل نان تست یا ته‌دیگ‌های سفت) که ممکن است دهان‌تان را زخم کند، غذاهای تند و تحریک‌کننده و موادغذایی اسیدی (مثل آب‌پرتقال) که التهاب را بیشتر می‌کند، نخورید. مصرف هرکدام از این نوع مواد‌غذایی می‌تواند باعث شود آفت دهانی شما دردناک باشد.

۳. مکمل‌های ویتامین B

بر‌اساس مطالعات انجام‌شده، مصرف مکمل زیرزبانی ویتامین B۱۲، حتی در افرادی که با کمبود این ویتامین مواجه نیستند، مانع از بازگشت مجدد آفت دهانی می‌شود. مقدار ۱۰۰۰میکروگرم (۱میلی‌گرم) ویتامین B۱۲ که دو بار در روز به‌مدت ۶ماه مصرف شود، مفید بوده است.

از طرفی، مصرف مکمل‌های گروه ویتامین B؛ ۳۰۰میلی‌گرم ویتامین B۱؛ ۲۰میلی‌گرم ویتامین B۲؛ ۱۵۰میلی‌گرم ویتامین B۶ نیز به‌خصوص در افرادی که با کمبود ویتامین (B۱) مواجه هستند، می‌تواند کمک‌کننده باشد؛ زیرا کمبود این ویتامین با خطر افزایش ابتلا به آفت دهان مرتبط است.

۴. مصرف مکمل‌های آهن

در‌صورت تشخیص کمبود آهن در رژیم‌غذایی فرد، مصرف این مکمل‌ها با نظر پزشک، می‌تواند کمک‌کننده باشد.

۵. ماست

مصرف ماست پروبیوتیک باکیفیت، برای آفت‌ دهان بسیار مفید است. پروبیوتیک مانند یک صافی عمل می‌کند و فقط به باکتری‌های مناسب اجازه‌ی حضور در دهان می‌دهد. این‌ کار باعث آرام‌ترشدن زخم و بهبود آفت دهان می‌شود. از‌طرفی، نرمی و خنکی ماست به کمتر‌شدن درد ناشی از آفت کمک می‌کند.

۶. شیرین‌بیان

مطالعات نشان می‌دهد افرادی که دچار آفت دهان بوده و روزی ۴بار از دهانشویه‌ی شیرین‌بیان استفاده کرده‌اند، درد کمتری را تجربه می‌کنند. تقریبا بین ۵۰ تا ۷۵ درصد این افراد همان روز اول علائم بهبودی را مشاهده کرده‌اند و طی سه روز بعد تقریبا بهیود کامل یافته‌اند. برای تهیه‌ی این دهانشویه، نصف قاشق چای‌خوری عصاره‌ی شیرین‌بیان را با ۱/۴ فنجان آب گرم مخلوط کرده و ۴ مرتبه در روز دهان‌تان را با این دهانشویه بشویید. خوردن یک تا دو عدد قرص شیرین‌بیان ۲۰۰ میلی‌گرمی در روز، به کاهش درد کمک می‌کند. از چای کیسه‌ای شیرین‌بیان که در بازار موجود است، استفاده کنید. یک چای کیسه‌ای شیرین‌بیان را ۱۰ دقیقه روی آفت دهان قرار دهید، حتما نتیجه‌ی مثبتی خواهید گرفت.

۷. سرکه‌ سیب

سرکه سیب و آب گرم را با هم مخلوط کنید و از آن به‌عنوان یک دهانشویه‌ی روزانه برای ناپدید‌شدن آفت دهان بهره‌مند شوید. سرکه‌ی سیب حاوی اسید استیک است که می‌تواند باکتری‌های خطرناک و بد را از بین ببرد و درعین‌حال رشد باکتری‌های مفید و خوب را افزایش دهد. این دهانشویه‌ی کاملا دردسترس، به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک طبیعی می‌تواند برای آفت دهان بسیار پرکاربرد باشد.

۸. آب اکسیژنه

نگران نباشید هر چند نام آب اکسیژنه و به‌کاربردن آن در محیط دهان ممکن است، شما را بترساند، اما اگر آب‌اکسیژنه و آب را با هم مخلوط کنید و با یک گوش‌پاک‌کن این محلول را روی آفت دهان بمالید، بسیار مفید است. اگر ۱/۴فنجان آب‌اکسیژنه، ۱/۴فنجان آب، ۱قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین و نمک را با هم مخلوط کنید، محلولی که به‌دست می‌آید یک دهانشویه‌ی قوی‌تر برای بهبود آفت دهان خواهد بود. دقت کنید که تا یک‌ ساعت بعد از استفاده از این محلول برای آنکه جواب بهتری بگیرید و همچنین مشکلی هم نداشته باشید، چیزی نخورید و ننوشید.

۹. چای

یکی از بهترین گیاهانی که می‌توانید برای تسکین درد آفت دهان از آن استفاده کنید، چای سیاه است. پس اگر دچار آفت دهان شدید، چای کیسه‌ای را مستقیم روی آفت دهان قرار دهید تا دردتان آرام شود. می‌توانید چای سرد‌شده را نیز به‌عنوان دهانشویه غرغره کنید. «تانن» موجود در چای تأثیر مثبتی برای التیام آفت دهان دارد.

۱۰. مواد‌غذایی فاقد گلوتن

با توجه به مواردی که درباره‌ی علل بروز آفت دهان پیش‌تر به آن اشاره کردیم؛ اگر جزو کسانی هستید که فکر می‌کنید زیاد دچار آفت دهان می‌شوید و دلیلش این است که بدن شما نمی‌تواند گلوتن را تحمل کند، بهتر از پزشک‌تان بخواهید برای شما تست بیماری سلیاک تجویز کند تا منشأ واقعی مشکل شما مشخص شود. اگر واقعا با گلوتن مشکل داشته باشید مصرف مواد غذایی فاقد گلوتن می‌تواند سیستم دفاعی بدن‌تان در برابر بروز آفت دهان را تقویت کند.

۱۱. مکمل زینک(روی)

کمبود روی می‌تواند با آفت‌ دهان مرتبط باشد. بنابراین مصرف مکمل روی می‌تواند مشکل را حل کند. اما باید یادتان باشد؛ مصرف طولانی‌مدت قرص زینک باید حتما تحت نظر پزشک باشد.

آزمایشات اولیه‌ی انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد: مصرف روزانه‌ی مکمل‌های حاوی ۱۵۰ میلی‌گرم روی، تعداد دفعات آفت‌زدن را از ۵۰ درصد به ۱۰۰ درصد کاهش می‌دهد. افراد مورد آزمایش قرار گرفته که دارای کمبود روی بودند، با انجام این تست پیشرفت قابل توجهی در بهبود آفت دهان تجربه کردند. مصرف یک مکمل روی خوب و با کیفیت یک یا دو بار در روز یکی از آسان‌ترین راه‌های کمک به بهبود آفت دهان محسوب می‌شود.

۱۲. اجتناب از مصرف سدیم لاریل سولفات

سعی کنید خمیردندان‌ها و دهانشویه‌های حاوی «سدیم لاریل سولفات» را به‌طور کامل کنار بگذارید. این نوع مواد به ایجاد و تکرار آفت دهان کمک می‌کند. در همین زمینه مطالعه‌ای در کشور نروژ انجام شده که نشان می‌دهد: «سدیم لاریل سولفات» اثراتی برلایه‌های اساسی غشاء داخلی دهان دارد که موجب شیوع مجدد آفت دهان در فرد مبتلا می‌شود.

۱۳. جوش‌شیرین

از آنجا که جوش شیرین ماده‌ای قلیایی است، اسیدهایی را که باعث ایجاد درد و سوزش در هنگام آفت دهان می‌شوند، خنثی می‌کند. از طرفی،جوش‌شیرین با از بین‌بردن باکتری‌ها، موجب بهبود سریع‌تر آفت دهان می‌شود.

یک قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین را در نصف لیوان آب گرم حل کنید و دهان‌تان را با این محلول بشویید.

۱۴. آلوئه ورا

از آنجایی‌که ماده‌ی ژله‌ای درون برگ‌های آلوئه ورا، به تسکین درد و بهبود زخم‌ها کمک می‌کند، به‌عنوان گیاه کمک‌های اولیه شناخته می‌شود. با یک گوش‌پاک‌کن آفت دهان و محیط اطراف آن را خشک کنید، سپس برگ آلوورا را برش داده و ژل آلوورا را مستقیما روی آفت دهان بگذارید و هر چندبار که لازم است این کار را تکرار کنید.

۱۵. شیرمنیزیم( منیزیم هیدروکسید)

مقدار کمی از این مایع شیری رنگ، ملین و آنتی‌اسید را بردارید و دهان‌تان را با آن بشویید، آن وقت می‌بیند که چگونه خواص آنتی‌اکسیدانی منگنز، اسیدهایی را که دلیل سوزش آفت دهان هستند، خنثی می‌کند. حتی می‌توانید این ماده را مستقیم توسط یک گوش‌پاک‌کن ۳تا ۴ بار در روز روی آفت دهان بمالید. ترکیب دیگری که حتی می‌تواند تأثیر بیشتری هم داشته باشد، مخلوط یک قاشق چای‌خوری شیرمنیزیم و ماده‌ی ضدآلرژی «دیفن هیدرامین» است.

۱۶. مریم گلی

مریم گلی گیاهی است که ویروس و باکتری‌ها را می‌کشد و التهاب را کم می‌کند. دو قاشق چای‌خوری مریم‌گلیِ خشک را در یک فنجان آب‌جوش خیس کنید و بگذارید سرد شود. از این محلول می‌توانید به‌عنوان دهانشویه ۲تا ۳ بار در روز استفاده کنید. حواس‌تان باشد حتما محلول به خوبی آفت دهان را شستشو دهد.

۱۷. آنتی‌اسیدها

استفاده از قرص‌ها‌یی جویدنی مثل «پپتو‌بیسمول» (بیسموت ساب سیترات Pepto-Bismol)، «تامس» (Tums) و «رولایدز» (Rolaids) چه زمانی که جویده شود و چه زمانی که روی آفت قرار می‌گیرد، تازمانی‌که کاملا حل شود، می‌تواند کمک‌کننده باشد. درد و سوزش آفت دهان ناشی از اسیدها و آنزیم‌های گوارشی است که روی بافت دهان تأثیر می‌گذارد، پس استفاده از این قرص‌ها‌ی آنتی اسیدی مؤثر است، البته باید توجه داشته باشید که میزان مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک باشد.

۱۸. آب‌نمک

این محلول ساده و در‌دسترس که بسیار پرکاربرد است، برای بهبود آفت دهان هم می‌تواند بسیار مؤثر باشد. ۳۰ ثانیه شستشوی دهان با محلول آب نمک با بالابردن غلظت کلرید سدیم و جمع‌کردن آب غشاء اطراف آفت دهان به بهبود آبسه‌ها و زخم‌های بازی مثل آفت دهان کمک می‌کند.

۱۹. ویتامین E

یک کپسول ویتامین E را باز کنید و مایع داخل آن را روی آفت دهان بگذارید. روغن حاوی ویتامین E مثل یک پوشش روی زخم را می‌پوشاند و مانع از عفونت آن می‌شود و این به روند بهبود و درمان سریع‌تر آفت دهانی کمک می‌کند.

۲۰. سایر ویتامین‌ها

دانشمندان معتقدند که به‌عنوان مثال «لسیین» که یک اسید‌آمینه است، برای درمان آفت دهان مورد نیاز است. یعنی اگر روزانه ۳ بار و هر بار ۵۰۰ میلی‌گرم «لسیین» مصرف کنید، دردتان بهبود می‌یابد و صد البته مصرف این ماده باید با تجویز پزشک باشد. ازسویی دیگر، ویتامین C هم یکی از آن مکمل‌هایی است که ممکن است در ترمیم غشاء مخاطی دهان مؤثر باشد. چون مصرف مواد خوراکی و مخصوصا میوه‌های حاوی این ویتامین، در بسیاری افراد آفت دهان را بهبود می‌دهد، بهتر است از مکمل این ویتامین استفاده کرد. پس با مشاوره‌ی پزشک، ۳بار در روز ۱۰۰۰میلی‌گرم مکمل ویتامین C مصرف کنید.