درباره سیمین دانشور

سیمین دانشور نخستین زن داستان‌نویس ایرانی بود که آثاری ارزشمند در ادبیات فارسی معاصر خلق کرد از آثار بسیار ماندگار و در واقع شاهکار ادبی وی می‌توان «سَووشون» را نام برد که به زبان‌های مختلف چاپ شده است.

رمان‌نویسی به شیوه‌ متداول در غرب از اواخر سده ۱۹ و همزمان با دوران مشروطه و ورود مدرنیته در ایران شروع شد. علت پیدایش رمان در زبان فارسی را می‌توان به ورود صنعت چاپ، تأسیس مطبوعات و ترجمه از زبان‌های اروپایی که تحت تأثیر زبان فرانسه و بعدها تحت تأثیر زبان‌های روسی و انگلیسی بود، مرتبط دانست. رمان مدرن در ایران با صادق هدایت (بوف کور) آغاز می‌شود. سپس با صادق چوبک (سنگ صبور) و هوشنگ گلشیری (شازده احتجاب) ادامه می‌یابد اما سیمین دانشور، نخستین زن ایرانی بود که رمان نوشت و در رمان سووشون، نگاه سنتی را که به زن وجود داشت از میان برد. زری شخصیت اصلی کتاب، زنی است که با ترس‌ها و تنهایی‌هایش مبارزه می‌کند و اگرچه او در ابتدا زنی ترسو و محافظه‌کار بود اما در پایان به زنی شجاع بدل می‌شود. این نگاه به شکل‌گیری نوع جدیدی از رمان در ایران منجر شد که به رمان زنانه شهرت دارد. نویسندگان زن ایرانی، رمان را بهترین محمل برای بروز دنیای درونی، تنهایی، دردها و رنج‌های خود می‌دانند.

زندگی‌نامه و تحصیلات

یکی از نخستین زنان ایرانی که به صورتی حرفه‌ای در زبان فارسی داستان نوشت، سیمین دانشور بود، او در هشتم اردیبهشت ۱۳۰۰خورشیدی در شیراز دیده به جهان گشود. پدر او پزشک و تحصیلاتش را در آلمان و فرانسه گذرانده بود و مادرش هنرمند و دبیر نقاشی بود. بنابراین او در خانواده‌ای فرهیخته و ثروتمند پرورش یافت. ویکتوریا دانشور خواهر سیمین دانشور در خصوص دوران کودکی خود و سیمین می‌گوید: ما کودکی خیلی خوبی داشتیم. پدر و مادرمان خیلی روشنفکر بودند... در زمان کودکی هر وقت میهمان می‌آمد، سیمین شعرهای مختلفی می‌خواند و من ویولون می‌زدم. پشت پرده قایم می‌شدم، به پدرم می‌گفتم، بابا بگو من هم بیایم و ساز بزنم. بعد قرقر ویولون می‌زدم... خانم سیمین حافظه‌ خیلی خوبی داشت. شعری از حافظ را یک بار که می‌خواند، حفظ می‌شد. سعدی را هم حفظ بود. روزنامه‌ مدرسه دست او بود. سر صف که مقاله می‌خواند، همه برایش دست می‌زدند.

سیمین دانشور پس از گذراندن دوران تحصیلی در مدرسه در رشته ادبیات فارسی به دانشکده ادبیات دانشگاه تهران رفت و از ۱۳۲۰ خورشیدی، آغاز به مقاله‌نویسی برای رادیو تهران و روزنامه ایران با نام مستعار شیرازی بی‌نام کرد. دانشور ادامه تحصیل را در رشته ادبیات تا مقطع دکتری ادامه داد، وی در ۱۳۲۸خورشیدی با دفاع از رساله خود با عنوان «علم‌الجمال و جمال در ادبیات فارسی تا قرن هفتم» و با راهنمایی فاطمه سیاح و بدیع‌الزمان فروزانفر دکتری را به پایان رساند. دانشور بعد از پایان دکتری و در ۱۳۳۱خورشیدی با دریافت بورس تحصیلی به دانشگاه استنفورد آمریکا رفت و در آنجا در رشته زیبایی‌شناسی تحصیل کرد. در این دانشگاه بود که نزد والاس استنگر و فیل پریک داستان‌نویسی و نمایش‌نامه‌نویسی را آموخت. دانشور در ۱۳۲۸خورشیدی با جلال‌الدین سادات آل احمد مشهور به جلال آل‌احمد ادیب و متفکر سیاستمدار ازدواج کرد.