ریشه و اصالت پیتزا

پیتزا (به انگلیسی: Pizza) غذایی است به شکل نان گِرد صافی که در فر پخته می‌شود و معمولاً روی آن را با سس گوجه‌فرنگی و پنیر می‌پوشانند و همچنین مواد دلخواه دیگر، روی نان اضافه می‌کنند. پنیری که استفاده می‌شود معمولاً پنیر موزارلا یا پنیر پیتزا است. همچنین از مواد مختلفی (مانند ژامبون، قارچ، زیتون، پیاز، فلفل سبز، گوجه فرنگی و …) برای تهیه پیتزا استفاده می‌شود. به یک پیتزای کوچک پیزتا (Pizzetta)،  و به کسی که پیتزا می‌پزد، پیزائولو (Pizzaiolo) گفته می‌شود.
در ایتالیا، پیتزایی که در مکان‌های رسمی مانند رستوران‌ها سرو می‌شود، برش نخورده‌است و با کارد و چنگال خورده می‌شود. با این‌حال در مکان‌های غیررسمی‌تر، پیتزا برش خورده تحویل داده می‌شود و با دست خورده می‌شود.
اصطلاح پیتزا برای اولین بار در قرن دهم میلادی به‌زبان لاتین در دست‌نوشته‌ای در شهر گائتا (واقع در جنوب ایتالیا) به ثبت رسیده‌است. پیتزای امروزی در ناپل اختراع شد و دستورالعمل تهیه آن در کشورهای مختلفی با تغییرات متعددی استفاده شده‌است. پیتزا یکی از مشهورترین غذاهای دنیا به‌حساب می‌آید و به‌عنوان یک فست‌فود متداول در اروپا و آمریکا استفاده می‌شود. بسیاری از شرکت‌ها پیتزاهای منجمد از قبل پخت شده را به‌فروش می‌رسانند که کافی است کمی گرم شود تا آماده مصرف شود.
باستان شناسان فرانسوی و ایتالیایی نان پخته شده با قدمت ۷۰۰۰ سال را در ساردینیا یافته‌اند. غذاهایی مانند پیتزا از دوران باستان تهیه می‌شده‌اند. اسناد حاکی از این است که مواد مختلفی برای ایجاد طعم به نان اضافه می‌شده‌است. در یونان باستان، نانها را با روغن، گیاهان و پنیر می‌پوشاندند.
در قرن ششم قبل از میلاد سربازان ساسانی سپرشان را روی آتش گذاشته و بعد خمیری روی آن می‌گذاشتند و مواد غذایی مختلفی مانند خرما و پنیر را روی آن می‌ریختند و می‌خوردند.
پیتزا به شکل مدرن، در ابتدا در ظرف‌هایی در ناپولی در قرن ۱۸ و اوایل قرن ۱۹ میلادی طبخ می‌شد. در آن مقطع زمانی اغلب، نان با مواد تشکیل دهنده مانند سیر، نمک، گوشت، پنیر، ریحان پوشانده می‌شدند. معلوم نیست که گوجه فرنگی برای اولین بار در چه زمانی به پیتزا اضافه شد و در این مورد بسیاری از ادعاهای متناقض وجود دارد. تا حدود سال ۱۸۳۰ میلادی، پیتزا در غرفه‌هایی در هوای آزاد و در خارج از پیتزا فروشی‌ها فروخته می‌شد و برخی از پیتزا فروشی‌ها امروزه این سنت قدیمی را زنده نگه می‌دارند.
بر طبق یکی از افسانه‌های معاصر، نمونه اولیه پیتزا یعنی پیتزا مارگریتا در سال ۱۸۸۹ اختراع شد، زمانی که کاخ سلطنتی کاپودیمونته از آشپز خود رافائل اسپوسیتو خواست تا به افتخار بازدید از ملکه مارگاریتا پیتزایی درست کند. از میان سه نوع پیتزای تهیه شده توسط او، ملکه پیتزایی که از سه رنگ پرچم ایتالیا: قرمز (گوجه)، سبز (ریحان)، سفید (موتزارلا) تهیه شده بود را شدیداً ترجیح داد. ظاهراً این نوع پیتزا پس از ملکه تحت عنوان «پیتزا مارگاریتا» نام گذاری شد.
پیتزا توسط مهاجران ایتالیایی در اواخر قرن ۱۹ میلادی به آمریکا آورده شد؛ و در ابتدا در مناطقی که مهاجران ایتالیایی در آمریکا در آن سکونت داشتند، پدیدار شد. پیتزا لومباردی، اولین پیتزا فروشی آمریکا بود که در سال ۱۹۰۵ میلادی در نیویورک افتتاح شد