لیست مشاهیر و مفاخر در یونسکو

معرفی و بزرگداشت نقش ارزنده شخصیت‌ها در خلق و توسعه تمدن بشری از جمله رسالت‌های یونسکو به‌شمار می‌رود. هدف این برنامه معرفی و شناساندن سهم و نقش مؤثر و اساسی شخصیت‌ها و رویدادهای کشورها در غنای متقابل فرهنگ‌ها، ترویج تفاهم فرهنگی، گسترش مناسبات بین‌المللی و کمک به استقرار صلح است. یونسکو هر دو سال یکبار در آستانۀ برگزاری کنفرانس عمومی خود از کلیۀ کشورهای عضو و اعضای وابسته می‌خواهد تا سده یا هزارۀ شخصیت‌های فرهنگی، علمی و هنری (تولد، فوت، فعالیت‌ها) و رویدادهای فرهنگی، علمی و هنری (تاریخ وقوع) را که با دورۀ دوسالۀ آیندۀ سازمان انطباق دارد برای ثبت در فهرست یونسکو پیشنهاد کنند. پیشنهاد کشورها پس از بررسی در جریان کنفرانس عمومی یونسکو تصویب و به طور رسمی به همه کشورها اعلام می‌شود.

فهرستی از مشاهیر و رویدادهای ثبت شده ایران در برنامه مشاهیر یونسکو را شامل می‌شود. اسامی ۳۳ نفر از مشاهیر و نام آوران ایرانی تاکنون به ثبت این سازمان جهانی رسیده‌است. ثبت جهانی اسامی سعدی، حافظ، عطار نیشابوری، فردوسی، مولانا جلال الدین محمد بلخی، ناصر خسرو قبادیانی، ابوسعید ابوالخیر، سلطان ولد پسر مولانا، نجم کبری نوازنده مشهور ساز عود در قرون هشتم و نهم و عبدالقادر مراغه‌ای موسیقیدان و خواننده قرن نهم از جمله آن هاست. عبدالعلی بیرجندی منجم قرن هفتم ملاصدرا، میرداماد، سید علی همدانی ادیب و عارف قرن هفتم، میرزاتقی خان امیر کبیر نخست‌وزیر ناصرالدین شاه قاجار، خواجه نصیرالدین طوسی، محمد غزالی، فارابی، ابوعلی سینا، خیام نیشابوری و فخرالدین عراقی نیز از دیگر مشاهیر ایرانی هستند که تا سال ۲۰۱۵ نام آن‌ها به یونسکو ثبت جهانی شده‌است.

۱-هزارمین سال تولد/ابن سینا/فلسفه و پزشکی۱۹۸۰

۲-هشتصدمین سال تولد/سعدی شیرازی/شاعر۱۹۸۴

۳-نهصدمین سال/ابوحامد محمد غزالی/دانشمند۱۹۸۵

۴-نهصدمین سال وفات/خواجه عبدالله انصاری/عارف۱۹۸۹

۵-ششصدمین سال وفات/حافظ شیرازی/شاعر۱۹۸۹

۶-هزارمین سال گردآوری نسخه برجسته خطی /شاهنامه فردوسی/شاعر و حماسه سرا۱۹۹۰

۷-چهارصدمین سال تولد/صائب تبریزی/شاعر۱۹۹۵

۸-نهصدمین سال وفات/خیام/شاعر، دانشمند۱۹۹۶

۹-ششصدمین سال تولد/عبدالرحمان محمد جامی/شاعر و ادیب۱۹۹۶

۱۰-صدمین سال تولد/نیما یوشیج /پدر شعر نو فارسی۱۹۹۶

۱۱-هزارمین سال وفات/ابوالوفا محمد بوزجانی/ریاضی‌دان و منجم۱۹۹۸

۱۲-سیصدمین سال وفات/محمدباقر مجلسی/دانشمند۱۹۹۸

۱۳-هشتصدمین سال تولد/خواجه نصیرالدین طوسی/دانشمند۲۰۰۱

۱۴-صد و پنجاهمین سال وفات/امیرکبیر/سیاست‌مدار۲۰۰۱

۱۵-صدمین سال تولد/ابوالحسن صبام/وسیقیدان۲۰۰۲

۱۶-هزارمین سال تولد/حکیم ناصرخسرو/شاعر۲۰۰۳

۱۷-چهارصدمین سال وفات/شیخ بهایی/دانشمند، ریاضیدان، منجم و معمار۲۰۰۸-۲۰۰۹

۱۸-نهصد و پنجاهمین سال تولد/ابوحامد محمد غزالی/فیلسوف۲۰۰۸–۲۰۰۹

۱۹-هزارمین سال /تدوین کتاب شاهنامه فردوسی /شاعر و حماسه‌سرا۲۰۱۰–۲۰۱۱

۲۰-هزارودویست و پنجاهمین سال تولد/سیبویه/دانشمند۲۰۱۱

۲۱-هفتصمدمین سال وفات/قطب‌الدین شیرازی/دانشمند۲۰۱۱

۲۲-هفتصدوپنجاهمین سال زندگی فعال/خواجه نصیرالدین طوسی/دانشمند۲۰۱۱

۲۳-پانصدمین سالگرد دستاوردها/مولانا عبدالعلی بیرجندی/نجوم۲۰۱۲

۲۴-هزارمین سال دستاوردهای/ابوسعید ابوالخیر/شعر و عرفان۲۰۱۳

۲۵-هزاروصدمین سال /تألیف کتاب/ علائق النفیسه/ابن رسته/جغرافیا۲۰۱۳

۲۶-هزارمین سال/ گردآوری کتاب قانون/ابن سیناپزشکی۲۰۱۳

۲۷-هفتصدمین سال تولد /میر سید علی همدانی/عارف و ادیب بزرگ ایرانی۲۰۱۵–۲۰۱۴

۲۸-ششصدمین سال زندگی /عبدالقادر مراغه‌ای/اولین ردیف‌نویس موسیقی اصیل ایرانی۲۰۱۵–۲۰۱۴

۲۹-هشتصدمین سال تولد /فخرالدین عراقی/شاعر و ادیب۲۰۱۵–۲۰۱۴

۳۱-هشتصدمین سال زندگی /نجم‌الدین کبری/عارف و انسان‌شناس۲۰۱۵–۲۰۱۴