وام مسکن

وام مسکن، (به انگلیسی: Mortgage loan) گونه‌ای از وام است، که ضمانت آن یک دارایی حقیقی است و جهت تأمین هزینه خریداری، ساخت‌وساز یا نوسازی ملک، توسط موسسات مالی، شرکت‌های بیمه یا بانک‌ها در اختیار اشخاص حقیقی یا حقوقی قرار می‌گیرد.

رویکرد جدید تأمین مسکن کم درامدها، مسکن حمایتی و مشارکتی، تأمین مالی با استفاده از توان بخش خصوصی و سپرده گذاری در صندوق‌های ساختمان از جمله کارهایی بود که در دولت یازدهم (روحانی) مطرح و تا حدی اجرایی شد. با مدنظر قرار دادن شرایط رکود اقتصاد و مسکن، و این پیش فرض که یک موتور محرک اقتصاد ایران بخش مسکن است، شورای پول و اعتبار برای تحرک اقتصادی در چند مقطع تصمیم به افزایش تسهیلات بخش مسکن (وام مسکن) گرفت.
ه گزارش همشهری آنلاین، نرخ رهن و اجاره مسکن در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است و مستاجران را هر سال موقع تمدید قرارداد حسابی عافلگیر و دچار سردرگمی می‌کند. در حالیکه رقم‌های پیشنهادی از سوی مالکان گاهی چنان غیره منتظره است که اغلب مستاجران توان پرداخت را ندارند. برخی دیگر هم به اجبار با پیشنهادهای کذایی مالکان کنار می‌آیند تا حداقل یکسال دیگر خیالشان را از بابت جا به جایی و رفتن به بنگاه‌های املاک برای جست وجوی ملک مورد نظر راحت کنند.

اما از سال گذشته با شیوع بیماری کرونا و شرایط پیچیده‌ای که بر اثر این بیماری مهلک برای مردم به وجود آمد ستاد ملی مبارزه با بیماری کرونا قراردادهای پایان یافته اجاره مسکن را تا دوسال تمدید کرد.

پس از مدتی هم در این ستاد پیشنهاد وام ودیعه مسکن مطرح شد و بعد از برگزاری چندین جلسه بالاخره این پیشنهاد از تابستان سال گذشته به تصویب رسید. سال گذشته مبلغ این وام که اوایل سال ۹۹ به تصویب رسید برای شهر تهران ۵۰ میلیون تومان بود و در کلان‌شهرها و سایر شهرها نیز ۳۰ و ۱۵ میلیون تومان اعلام شد. این وام با نرخ سود ۱۳ درصد  و یک ساله به مستاجران پرداخت شد. البته شیوه پرداخت ۳ ساله و با موافقت بانک مورد نظر ۵ ساله هم برای آن در نظر گرفته شد.

امسال با توجه به افزایش گرانی و تورم به وجود آمده ستاد ملی کرونا مبلغ وام ودیعه را بیشتر کرد و مبلغ این تسهیلات را در شهر تهران از ۵۰ به ۷۰ میلیون تومان افزایش داد. برای کلانشهرها و دیگر شهرستان‌ها نیز ۴۰ و ۲۵ میلیون تومان در نظر گرفته شد.

همچنین وزارت راه و شهر سازی اعلام کرده همه مستاجران باید با مراجعه به سامانه tem.mrud.ir ثبت‌نام کنند.
به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی بانک‌ها باید تا پایان آذر این تسهیلات را به متقاضیان پرداخت کنند. مستاجران هم باید تا پایان شهریور نسبت به ثبت‌نام اقدام کنند.

مدارک لازم برای ثبت نام
بنابر اعلام وزارت راه و شهرسازی و آنچه که سال گذشته اجرا شد، مدارک لازم برای ثبت نام شامل:

۱- متقاضیان دریافت این تسهیلات می‌بایست متاهل یا سرپرست خانوار باشند.

۲- متقاضیان می‌بایست دارای اجاره‌نامه رسمی یا اجاره‌­نامه ثبت شده در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات و دارای کد رهگیری باشند. 

۳-- تاریخ انعقاد اجاره‌­نامه واحد مسکونی می­‌بایست مربوط به شش ماهه نخست سال ۱۴۰۰ باشد؛ همراه با کد رهگیری

۴- شناسنامه و کارت ملی متقاضی و افراد تحت تکفل

۵- گواهی سابقه سکونت در شهر محل تقاضا در پنج سال اخیر. متقاضی می‌تواند برای مدارک سابقه سکونت یکی از موارد ذیل را بارگذاری کند: گواهی تولد متقاضی، همسر و فرزندان (تصویر صفحه اول  شناسنامه) جواز کسب شاغلان صنوف برای متقاضی و همسر، سابقه پرداخت بیمه (درمانی، سلامت همگانی و …) برای متقاضی و همسر، گواهی اشتغال به کار از دوایر دولتی برای متقاضی و همسر، گواهی تحصیلی فرزندان وگواهی مبنی بر محل پرداخت مستمری بگیران و بازنشستگان.

۶- گواهی کسر از حقوق یا سهام عدالت و حساب رایانه فرد متقاضی برای وثیقه وام، در غیر این‌صورت سفته ارائه دهد.

۷- دریافت نکردن هیچگونه تسهیلات مسکن از دولت از خانه سازمانی تا زمین و طرح‌های ملی مسکن (یعنی همان سبز بودن فرم ج)

۸- صاحب ملک نبودن از سال ۸۴ به بعد

۹- واحدهای مسکونی کوچک‌تر از ۷۵ متر در تهران / خانه‌های استیجاری کمتر از ۹۰ متر در بقیه شهرها

۱۰- چنانچه متقاضی تا حداکثر دو هفته از تاریخ معرفی به شعب بانکی نسبت به تکمیل مدارک خود و ضامنین اقدام نکند، نسبت به رد درخواست متقاضی اقدام می‌­گردد. همچنین برای افراد زیر پوشش بهزیستی و کمیته امداد، ضمانت توسط این نهادها صورت می‌گیرد و نیازی به مدارک بالا نیست. باید به خود نهاد حمایت‌کننده مراجعه کنند.

سود وام ودیعه مسکن مستاجران ۱۴۰۰
با درنظر گرفتن شیوه بازپرداخت سال قبل بازپرداخت وام ودیعه مسکن مستاجران ۱۴۰۰ به دو صورت خواهد بود: یکی آن‌که مستأجر پس از دریافت وام، فقط کارمزد و سود آنرا به صورت ماهانه می‌پردازد و در انتهای دوره اصل وام را به صورت کامل به بانک برمی‌گرداند. گفته شده است که که این وام با سود ۱۳ درصدی با مدت بازپرداخت یک ساله در نظر گرفته شده است.

در روش دیگر بازپرداخت وام ودیعه ۳ ساله با سود ۱۲ درصدی است. در این شیوه نیز وام مستقیم به مستأجر پرداخت می‌شود. سود وام ودیعه مسکن ۷۰ میلیونی ۱۳.۷ میلیون تومان، وام ۵۰ ملیون تومانی ۷.۸ میلیون تومان و وام ۲۵ میلیون تومانی ۴.۹ میلیون تومان است.

البته سال گذشته، بازپرداخت ۵ ساله نیز مد نظر قرار گرفته بود و افراد می توانستند با نظر و تایید بانک مورد نظر،  وام خود را طی ۵ سال تسویه کنند. باید دید امسال نیز این موضوع مدنظر قرار گرفته است یا خیر؟

به این ترتیب در دوره ۳ ساله، قسط وام ۷۰ میلیونی،  ۲ میلیون و ۳۲۵ هزار تومان است. قسط وام ۴۰ میلیونی، یک میلیون و ۳۲۸ هزار تومان است. وام ۲۵ میلیونی نیز ۸۳۰ هزار تومان است.

سود و زیان این وام چیست؟

دریافت کنندگان وام ودیعه مسکن از فهرست طرح ملی مسکن خط می‌خورند! این را مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی گفته و توضیح داده که تمامی متقاضیان از زمان اعلام مصوبه پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن ملزم به دریافت کد رهگیری هستند و در صورتی که کد رهگیری دریافت نکرده باشند، نمی‌توانند از این تسهیلات بهره‌مند شوند.

به این ترتیب، دریافت تسهیلات ودیعه مسکن باعث قرمز شدن فرم جیم افراد متقاضی در اقدام ملی مسکن می‌شود. چراکه این طرح ملی در زیرمجموعه مصوبه قانون ساماندهی بازار مسکن می‌گنجد. سبز بودن فرم ج یا فرم جیم یعنی متقاضی و افراد تحت تکفل قبلاً از امکانات دولتی و نهادهای عمومی، زمین و تسهیلات وام مسکن و مسکن دریافت نکرده‌اند و با این ثبت‌نام در تسیهلات ودیعه، فرم ج قرمز می‌شود. چون تسهیلات دولتی می‌گیرند.

همه این اقدامات و تهدیدها به این دلیل است که افراد کمتری برای دریافت این تسهیلات ثبت‌نام کنند تا منابع محدود این وام، جواب مستاجران نیازمند را بدهد.

می‌شود همه وام کمک ودیعه را دریافت کرد؟

همه این سختی‌ها و مراحل را وضع کرده‌اند تا این وام مستقیم به دست موجر برسد و خیال مستأجر راحت باشد. اما رئیس‌کل بانک مرکزی راهی را پیش پای متقاضیان قرار داده که کل وام و سود آن را دریافت کنند. (البته اگر این توصیه و روش، همانند سرنوشت تعویق اقساط سه ماهه وام‌های قرض‌الحسنه نشود و بانک‌ها به حرف آقای رئیس گوش دهند!)

7 نوع وام ودیعه مسکن در سال 1400

البته شورای پول اعتبار امسال 7 نوع وام ودیعه مسکن برای پرداخت به هانواده های فاقد مسکن به تصویب رساند. این 7 مدل وام به قرار زیر است:

۱. مصوبه شورای پول و اعتبار مبنی بر موافقت با پرداخت وام ودیعه مسکن به اعضای فاقد مسکن هیات علمی دانشگاه تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان با بازپرداخت ۵ ساله با نرخ ۱۸ درصد.

۲. اعطای وام قرض‌الحسنه ودیعه مسکن به خانوارهای فاقد مسکن در صورت تولد فرزندِ سوم به بعد در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ تا سقف ۱۵۰ میلیون تومان و بازپرداخت ۲۰ ساله (قانون بودجه ۱۴۰۰)

۳. وام قرض‌الحسنه ودیعه مسکن تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان (هر یک از زوجین ۱۰۰ میلیون تومان) به خانواده‌های دارای ۲ فرزند و فاقد مسکن با بازپرداخت ۱۰ ساله (طبق قانون بودجه ۱۴۰۰)

۴. وام قرض‌الحسنه ودیعه مسکن به خانوارهای دارای یک فرزند و فاقد مسکن تا سقف ۱۶۰ میلیون تومان (هر یک از زوجین ۸۰ میلیون تومان) با بازپرداخت ۱۰ ساله (طبق قانون بودجه ۱۴۰۰)

۵‌. وام قرض‌الحسنه ودیعه مسکن ۱۰۰ میلیون تومانی به هر یک از خانواده‌های بدون فرزند (هر یک از زوجین ۵۰ میلیون تومان) با بازپرداخت ۱۰ ساله (مصوبه قانون بودجه امسال)

۶. وام قرض‌الحسنه ودیعه مسکن ۱۰۰ میلیون تومانی به کارکنان و بازنشستگان نیروهای مسلح (ناجا، ارتش، سپاه و ودجا) با بازپرداخت ۱۰ ساله (قانون بودجه ۱۴۰۰)

۷. وام ودیعه مسکن به خانوارهای فاقد مسکن که در اثر شرایط کرونایی، امکان جابه‌جایی ندارند (مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا)