نقد و بررسی بازی سایبرپانک

سایبرپانک ۲۰۷۷ با مقدمه و شروعی واقعا طوفانی آغاز می‌شود. بازی ابتدا امکان ساخت کاراکتری با جزییات زیاد را، از موارد ظاهری گرفته تا یک‌سری قابلیت‌ها برای‌تان فراهم می‌کند و همینطور اجازه می‌دهد تا از بین سه Lifepath موجود، یکی را انتخاب کنید. بسته به انتخابی که در این قسمت دارید، بازی را در نقطه متفاوتی آغاز خواهید کرد؛ مثلا با انتخاب نومد، همه‌چیز از یک گاراژ در وسط بدلند که منطقه بیابانی و خارج‌شهر است آغاز می‌شود. فارغ از اینکه چه مسیری را انتخاب کنید، ساعات و اتفاقات اولیه بازی واقعا جذاب هستند؛ سایبرپانک ۲۰۷۷ خیلی خوب در این بخش بازیکن را وارد داستان و ماجراهایش می‌کند، دنیای زیبای نایت‌سیتی را به نمایش می‌گذارد، با معرفی عالی چند شخصیت مهم و تاثیرگذارش آن ارتباط اولیه بین گیمر و کاراکتر‌ها را رقم می‌زند و از همه مهم‌تر، با ریتم خیلی درست و هیجان‌انگیز او را به دل چند مأموریت نفس‌گیر می‌فرستند که مخصوصا آخرین‌ِ آن‌ها، یکی از بهترین دقایقی است که در کل بازی تجربه می‌کنیم. قسمت‌هایی ابتدایی و مقدماتی بازی که با اتفاقی شوکه‌کننده هم به پایان می‌رسند، آنقدر میخ اول را محکم می‌کوبند که ناخودآگاه حس می‌کنیم بله؛ سایبرپانک ۲۰۷۷ دقیقا همان‌چیزی است که باید باشد. 

شروع بازی واقعا عالی است؛ آنقدر عالی که بگوییم بله سایبرپانک ۲۰۷۷ دقیقا همان اثری است که انتظارش را داشتیم!

اما خب پس از پشت سر گذشتن این دقایق، رویِ دیگری از سایبرپانک ۲۰۷۷ هم نمایان می‌شود. اشتباه نکنید؛ منظورم اصلا و ابدا این نیست که بازی پس از بخش آغازینش در سراشیبی سقوط قرار می‌گیرد یا ساده بگویم بد می‌شود. بلکه به‌طور دقیق‌تر، منظورم این نیست که پس از چند ساعت اولیه که هیجان‌مان در اوج بود و بازی آنقدر جذاب دنبال می‌شد که حتی وقت نمی‌کردیم به ایراد‌های احتمالی‌اش هم گیر بدهیم، از اینجا به بعد روند بازی شاخ و برگ بیش‌تری می‌گیرد و آزادی‌عملِ خیلی بیش‌تری به بازیکن می‌دهد؛ در نتیجه فرصت بیش‌تری هم پیدا می‌کنیم تا به گوشه و کنار دنیای بازی سرک بکشیم، ویژگی‌های مختلفش را بهتر بررسی کنیم و عمیق‌تر و دقیق‌تر غرق تجربه آن شویم. همین موارد و فروکش کردن آن هیجانِ ناشی از برخورد اولیه‌مان با بازی هم باعث می‌شوند تا بهتر و درست‌تر بتوانیم کیفیت سایبرپانک ۲۰۷۷ را ارزیابی کنیم. 

اول از همه، نمی‌دانم انتظار شما از سایبرپانک ۲۰۷۷ دقیقا چه بود. شاید برخی یک نقش آفرینی عمیق و پرجزییات می‌خواستند، برخی دنبال اکشن درجه‌یکی بودند یا برخی هم انتظار تجربه‌ای جهان‌باز در حد چیزی مثل GTA را داشتند. اما واقعیت این است که سایبرپانک، هرچند مولفه‌هایی از تمام این موارد را در خود دارد، ولی اگر بخواهم فقط و فقط یک ویژگی بازی را به‌عنوان تمرکز اصلی آن و به بیان بهتر نقطه قوت اصلی آن معرفی کنم، تلاشش برای روایت داستانی عالی و به‌نمایش گذاشتن شخصیت‌هایی است که در طول ماجراجویی‌مان، با آن‌ها به‌معنی واقعی کلمه زندگی خواهیم کرد و تعامل خواهیم داشت. سی‌دی پراجکت رد، قبلا در دنیای ویچر هم نشان داده بود که چقدر برای داستان و شخصیت‌پردازی ارزش قائل است و اگر نظر من را بخواهید، سایبرپانک ۲۰۷۷ در این زمینه حتی چندین سطح از تمام ساخته‌های قبلی این استودیو هم بهتر است. 

سایبرپانک ۲۰۷۷، به‌معنی واقعی کلمه داستان و ماجراجوییِ شخصِ شما در نایت سیتی است و بازی هم آنقدر آزادی‌عمل و قدرت اختیار به‌تان می‌دهد تا بتوانید این داستان را به شکلی که دوست دارید رقم بزنید و از طرفِ خودش هم، آنقدر کارش را در جنبه‌های مختلف داستان‌گویی خوب و درجه یک انجام می‌دهد تا فارغ از هر انتخابی که داشتید، بتوانید واقعا از روایت بازی لذت ببرید. آنچه که درنهایت منجر به چنین کیفیتی در داستان‌گویی شده، مثل پازلی است که قطعات ریزی کنار هم قرار گرفته‌اند تا شکل نهایی آن ساخته شود. اصلی‌ترین و بدون اغراق مهم‌ترین قطعه در این بین هم بحث شخصیت‌پردازی بازی است. سایبرپانک ۲۰۷۷، دنیای بزرگی دارد و در گوشه‌و‌کنار این جهان، کاراکتر‌های مختلفی زندگی می‌کنند که به‌اقتضای مأموریت‌های اصلی و فرعی بازی، با آن‌ها سر و کار داریم. اما شاهکار سی‌دی پراجکت رد در این بین، این است که توانسته برای هرکدام از این کاراکتر‌ها، قصه‌ای خلق کند که خیلی سخت کسی بتواند راحت از کنارشان بگذرد و شوقی برای شنیدن آن، نداشته باشد. 

برای درک بهتر این موضوع، بد نیست به این اشاره کنیم که خیلی از ماها، ممکن است در بازی‌ها خیلی حوصله دیالوگ‌های طولانی را نداشته باشیم و ترجیح بدهیم به‌جای این کار سراغ فعالیت‌های جذاب‌تر بازی برویم. اما شخصیت‌های سایبرپانک ۲۰۷۷، آنقدر جذاب و واقعی هستند که حداقل به‌شخصه، از ارتباط برقرار کردن و هم‌صحبتی با آن‌ها، گاهی حتی از اکشن‌ترین قسمت‌های بازی هم بیشتر لذت بردم. برای مثال، لابه‌لای تنوع بالایی که مراحل بازی دارند، برایم مرحله‌ای که در آن باید به‌سراغ یک سری ماشین‌های یاغی بروید و آن‌ها را سر عقل بیاورید، تبدیل به قسمتی فراموش‌نشدنی شده است؛ چرا که سازندگان در این مرحله حتی شخصیت چندتا ماشین را هم به بهترین شکل ممکن تعریف کرده‌اند و ماجراهای‌شان آنقدر جذاب است که به معنی واقعی کلمه، گوش دادن به تک تک حرف‌های آن‌ها لذت عجیبی برایم داشت. یا مثلا مرحله‌ای که در آن با یکی دیگر از شخصیت‌های بازی، به سفری عجیبی در دنیایی عجیب می‌رویم و برای دقایقی انگار درست مثلِ خود شخصیت V، از تمام دغدغه‌ها و شلوغی‌های نایت‌سیتی فاصله می‌گیریم، یکی دیگر از مثال‌های بارز تاثیر شخصیت‌پردازی فوق‌العاده در جذابیت بازی است که باعث می‌شود تا تمام تعامل‌ها، صحبت‌ها و ارتباط برقرار کردن‌هایمان در بازی با کاراکتر‌های مختلف، به تجربیاتی فراموش‌نشدنی تبدیل شوند. 

خیلی از دقایق فراموش‌نشدنی سایبرپانک، زمانی رخ می‌دهند که رابطه‌تان با شخصیت مقابل را دقیقا به همان شکلی که دوست دارید شکل می‌دهید؛ از جمع شدن و صحبت کردن کنار آتش گرفته تا سفری عجیب به دنیایی عجیب!

این وسط، لازم است تاکید کنم که حضور چهره‌های معروف در بازی، خوشبختانه اصلا و ابدا جنبه‌ای تبلیغاتی پیدا نکرده و از قضا، حتی باعث بهتر شدن شخصیت‌پردازی‌ها هم شده است. مثلا کاراکتر جانی سیلورهند، حتی بدون کیانو ریوز هم می‌توانست شخصیت محبوب و جذابی در بازی باشد؛ ولی خب حضور کیانو ریوز باعث شده تا اجرا و صداگذاری این شخصیت جذاب‌تر هم بشود و این قضیه، در مورد خیلی از کاراکتر‌های دیگر سایبرپانک ۲۰۷۷ هم صدق می‌کند. سی‌دی پراجکت رد، در دنیای سایبرپانک ۲۰۷۷ شخصیت‌پردازی واقعا درجه‌یکی داشته و کاراکتر‌های بازی، تقریبا همگی آنقدر عالی خلق شده‌اند که همراهی با آن‌ها، چه همراهی طولانی مدتی مثل مورد جانی سیلورهند باشد و چه حتی همراهی کوتاهی مثلا با زنی که قصد شرکت در مسابقات ماشین‌سواری را دارد، شدیدا جذاب و گیرا است و تعاملات‌تان با این شخصیت‌ها، که صداپیشگی‌های بی‌نقص هم جذاب‌ترشان کرده، قطعا تا مدت زیادی از ذهن‌تان پاک نخواهد شد. 

اما بالاتر هم اشاره کردیم که کیفیت بالای داستان بازی، نشات‌گرفته از جزییات ریزتری است که شخصیت‌پردازی فقط یکی از آن‌ها بود. به همین میزان، کلیت داستان، چه در ماموریت‌های اصلی و چه در ماموریت‌های فرعی هم واقعا ارزشمند است و تصمیمات بازیکن هم این وسط نقش خیلی مهمی در روایت آن ایفا می‌کند. خط اصلی داستان بازی، انصافا جذاب است و در نهایت هم بسته به انتخاب‌های شما، به یکی از پایان‌های چندگانه‌ای ختم می‌شود که حسن ختام خوبی به‌حساب می‌آیند. در این بین یکی از عناصری که کمک زیادی به تاثیرگذاری بیش‌تر داستان می‌کند، نقش مهم دیالوگ‌نویسی عالی در بازی است. در تجربه سایبرپانک ۲۰۷۷، با افراد مختلفی ارتباط خواهید داشت و سیستم دیالوگ بازی هم امکان انتخاب نحوه‌ی برخوردتان با آن‌ها را ممکن می‌کند. دیالوگ‌های بازی، بسیار هوشمندانه و پرجزییات نوشته شده‌اند و انصافا هم حق انتخاب در آن‌ها، نقش قابل‌قبولی در تعیین مسیر شما در بازی یا نحوه برخورد افراد با کاراکترتان ایفا می‌کند.

مهم‌تر از آن، دیالوگ‌ها در سایبرپانک ۲۰۷۷، عمق و جزییات واقعا خوبی دارند و خواندن‌شان، مثل خواندن یک رمان درجه یک لذت‌بخش است! البته اشاره کنم که کلا ساختار زبانی استفاده‌شده در بازی، به‌خاطر اینکه استفاده زیادی از اصطلاحات غیررسمی دارد و همین هم صحبت‌های رد‌و‌بدل شده را جذاب می‌کند، ممکن است برای برخی افراد کمی سخت هم به‌نظر برسد. همینطور چون صحبت از بحث انتخاب‌ها در بازی شد، باید اشاره کنیم که متاسفانه انتخاب اولیه‌ی Lifepath‌ها در بازی، آنطور که انتظار می‌رفت ارزش تکرار بالایی به بازی نمی‌دهد؛ چرا که انتخاب این مسیر‌های سه‌گانه، بیش‌تر مقدمه بازی را تغییر می‌دهد، در جریان دیالوگ‌ها، یک سری گزینه منحصربه‌فرد برای‌تان فعال می‌کند و کمی هم روی نوع برخورد شخصیت‌ها با کاراکتر شما تاثیر دارد. در نتیجه اگر انتظار داشتید که بر اساس این انتخاب، روند بازی دست‌خوش تغییر زیادی شود و در نتیجه تجربه با هریک از آن‌ها کاملا متفاوت باشد، انتظارتان برآورده نخواهد شد.

در کنار خط اصلی داستانی سایبرپانک ۲۰۷۷، شاهد تعداد زیادی ماموریت فرعی هم هستیم. اگر ویچر ۳ را بازی کرده باشید، به‌خاطر دارید که آن‌جا هم ماموریت‌های فرعی بازی هم واقعا کیفیت و تنوع بالایی داشتند. خب چنین اتفاقی در سایبرپانک ۲۰۷۷ هم به بهترین شکل ممکن رخ داده است. ماموریت‌های فرعی، گاهی شما را به مسابقات مشت‌زنی می‌برند، گاهی وسط بیابان‌های بدلند درگیر یک مسابقه ماشین‌سواری می‌کنند و گاهی هم به دقایقی آرام و فراموش‌نشدنی از هم‌صحبتی با شخصیت‌های مختلف مربوط می‌شوند. در تمام این حالت‌ها، آنچه که اهمیت زیادی دارد این است که انصافا تقریبا تمام این ماموریت‌های فرعی، به شکلی هستند که مشخص است سازندگان برای‌شان ارزش قائل بودند و سعی کردند در قالب آن‌ها، ماجراها و اتفاقاتی خاطره‌انگیز برای بازیکن رقم بزنند. در نتیجه هرگز احساس نخواهید کرد که ماموریتی وقت شما را تلف کرده یا فرضا شاهد کارهای تکراری و کلیشه‌ای نخواهید بود که صرفا برای طولانی‌تر کردن گیم‌پلی در آن گنجانده شده باشد. در حالت کلی، سایبرپانک ۲۰۷۷ به‌لطف تمام این ویژگی‌هایی که مفصل در موردشان صحبت کردیم، واقعا داستان و روایتی فراموش‌نشدنی دارند و پس از تمام کردنش، این حس را خواهید داشت که انگار درست مثل شخصیت V، وارد شهری واقعی شده‌اید، در کنار آدم‌هایش زندگی کرده‌اید و در نهایت هم ماجراجویی‌ها و سرنوشت‌تان را به شکلی که دوست داشتید و با آدم‌هایی که دوست داشتید رقم زده‌اید. 

جنبه‌های نقش آفرینی بازی خیلی پیچیده و پر از جزییات ریز و درشت نیستند؛ اما آنقدر جزییات دارند که بتوانید دقیقا کاراکتری با خصوصیاتی که دوست دارید خلق کنید و از بازی کردن با آن لذت ببرید

خب تا اینجا، همه‌چیز عالی و درجه یک به‌نظر می‌رسد! اما واقعیت این است که برخلاف بحث روایت داستان، سایبرپانک در بقیه جنبه‌هایش به همین میزان بی‌نقص نیست که هیچ، یک سری ایراد‌های واقعا ابتدایی و مسخره هم دارد. از لحاظ گیم‌پلی، سایبرپانک ۲۰۷۷ یک تجربه اکشن و نقش آفرینی است که المان‌های جهان‌باز هم دارد. به‌عنوان اثری با مولفه‌های نقش آفرینی، سایبرپانک ۲۰۷۷ اصلا و ابدا تجربه خیلی پیچیده با جزییات ریز نقش آفرینی که برخی تصورش را می‌کردند نیست اما خب این مساله، به نظر خود من ایرادی برای بازی به‌حساب نمی‌آید و راستش را بخواهید اصلا قصد بازی هم تبدیل شدن به اثری با جزییات پیچیده و شدیدا عمیق نقش آفرینی نیست. در عوض، سایبرپانک ۲۰۷۷ سعی می‌کند از این نظر تجربه‌ای باشد که بازیکن، بتواند کاراکترش را به شکلی که دوست دارد بسازد و ارتقا دهد، با گشتن در دنیای بازی لوت ارزشمندی به‌دست بیاورد، از سیستم دیالوگش لذت ببرد و از قابلیت‌های ویژه‌ای که دارد برای پیشبرد اهدافش استفاده کند. خب با چنین دیدی، سایبرپانک ۲۰۷۷ واقعا کارش را به‌خوبی انجام می‌دهد. 

مثل هر تجربه نقش آفرینی دیگری، به مرور زمان و با کسب امتیاز تجربه، سطح شخصیت شما ارتقا پیدا می‌کند و می‌توانید توانایی‌های وی را در شاخه‌های اصلی و زیرشاخه‌های مربوط به آن‌ها ارتقا بدهید. برای مثال می‌توانید وضعیت جسمانی شخصیت‌تان را بهبود ببخشید یا اینکه با افزایش هوش او، امتیاز‌هایتان را در زیربخش‌های هوش خرج کنید تا مهارت بالاتری در هک کردن داشته باشید. گستردگی مهارت‌ها در سطح خوبی است و در نتیجه به همان میزان که می‌توانید با انتخاب‌هایتان خصوصیات رفتاری شخصیت خودتان را تعیین کنید، در اینجا هم امکان ساختش با مهارت‌های منحصربه‌فرد را دارید. همچنین سیستم لوت بازی هم که یکی دیگر از عناصر مهم جنبه نقش آفرینی آن به‌حساب می‌آید، ارزشمند است و اگر بازیکنی باشید که حوصله زیادی برای گشتن محیط‌ها دارد، می‌توانید آیتم‌هایش ارزشمندی به‌دست بیاورید که یا به‌عنوان سلاح و تجهیزات قابل‌استفاده هستند یا می‌توانید با آن‌‌ها، از طریق سیستم کرفت که انصافا آن هم کیفیت خوبی دارد، موارد مختلفی بسازید. در نتیجه می‌توان گفت که جنبه‌های نقش آفرینی سایبرپانک ۲۰۷۷، پیچیده نیستند اما در سطح فعلی هم اجازه خلق شخصیت دلخواه و نقش آفرینی در قالب وی را فراهم می‌کنند. 

هوش مصنوعی بازی، گاهی به قدری مسخره و عجیب است که کل لذت مبارزات و اکشن‌ها را از بین می‌برد و آن‌ها را به نمایشی از اتفاقات خنده‌دار تبدیل می‌کند

اما به مرور زمان و با درگیر شدن در ماموریت‌های اصلی و فرعی سایبرپانک ۲۰۷۷، جنبه‌های اکشن و کلا مبارزات بازی هم بیش‌تر و بیش‌تر خودشان را نشان می‌دهند و اینجا یکی از ایراد‌های اساسی بازی خودش را به‌وضوح نشان می‌دهد: سایبرپانک ۲۰۷۷، از لحاظ هوش مصنوعی و رفتار دشمنان مشکلات غیرقابل‌انکاری دارد که حسابی هم روی تجربه شما از این دقایق بازی تاثیر منفی می‌گذارند. برای مثال، در یکی از ماموریت‌ها باید به یک مرکز خرید بزرگ بروید که البته الان استفاده دیگری دارد و در این قسمت، شاهد درگیری شلوغی هستیم؛ درگیری که دروغ چرا ولی بیش‌تر از اینکه نبردی پر از تنش و هیجان باشد، حکم نمایشی از رفتار‌های مضحک هوش مصنوعی را دارد که در برابرش کار سختی برای نخندیدن خواهید داشت! دشمنانی که به شکل عجیبی با جیغ و داد به سمت‌تان می‌آیند و بعد به جای حمله، صرفا به کوبیدن مشت‌هایشان به یکدیگر و خیره شدن به شما مشغول می‌شوند. دشمنانی که به شکل بی‌هدفی دور خودشان می‌چرخند و حتی میلی به شلیک به سمت‌تان هم ندارند. چنین اتفاقات عجیب و غریبی البته که صرفا محدود به این بخش از بازی هم نیستند و کلا رفتار هوش مصنوعی در بازی، مشکلات زیادی دارد که هم روی لحظه‌های اکشن آن تاثیر منفی می‌گذارد و هم حتی اگر بخواهید سراغ مخفی‌کاری هم بروید می‌تواند تجربه‌تان را خراب کند.