سرطان حنجره

سرطان نوعی بیماری‌ است که در آن سلول‌های غیرطبیعی به شکلی کنترل نشده در بدن تکثیر و تقسیم خواهند شد؛ به نوع بدخیم این سلول‌ها تومور گفته می‌شود.

تشکیل چنین تومورهایی در گلو را سرطان گلو می‌نامند که خود با توجه به محل میزبان از تومور، به دو دسته سرطان حلق و سرطان حنجره تقسیم می‌شود. در سرطان حنجره، تارهای صوتی و سایر قسمت‌های گلو مثل لوزه یا حلق دهانی می‌توانند میزبان تومور باشند. با توجه به اینکه در زبان پزشکی فارسی معمولا سرطان گلو و سرطان حنجره از یک دیگر جدا نشده و اکثرا همه دسته‌های سرطان گلو تحت عنوان سرطان حنجره معرفی می‎‌شوند، ما نیز در این مطلب این قاعده را دنبال خواهیم کرد.

انواع سرطان حنجره

با اینکه در همه انواع سرطان حنجره همه گلو می‌تواند محل رشد سلول‌های غیر طبیعی باشد اما پزشک معالج باید نوع دقیق سرطان جنجره را مشخص نماید. دو نوع سرطان سلول سنگفرشی (Squamous cell carcinoma) و آدنوکارسینوم انواع اصلی سرطان حنجره را تشکیل می‌دهند.

سرطان سلول سنگفرشی یا کارسینوم سلول سنگفرشی نوعی از سرطان حنجره است که بر روی سلول‌های صاف سطح گلو تاثیر می‌گذارد. در بین انواع سرطان حنجره، سرطان سلول سنگفرشی متداول‌ترین نوع در ایالات متحده است. در طرف مقابل، سرطان جنجره آدنوکارسینوم سلول‌های غده‌ای گلو را تحت تاثیر قرار می‌دهد که البته شانس ابتلا به آن بسیار کم است.

علائم سرطان حنجره

در صورت مشکوک بودن، چگونه و از کجا بفهمیم سرطان گلو داریم؟ تشخیص سرطان حنجره در مراحل اولیه سخت بوده اما از علائم و نشانه‌های متداول آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

تغییر صدا

مشکل در قورت دادن

کاهش وزن

احساس نیاز دائم به صاف کردن گلو

سرفه مداوم و گرفتگی گلو

سرفه خونی

تورم و التهاب گلو

احساس توده در سمت راست گلو

خس خس کردن هنگام نفس کشیدن

درد گوش

احساس خفگی

درد حنجره موقع حرف زدن

درد زیر گلو سمت راست

دلایل و فاکتورهای خطر سرطان حنجره

ابتلا به سرطان‌ حنجره در مردان از زنان بیشتر مشاهده شده و علاوه بر این، زندگی به سبکی خاص و برخی عادت‌ها می‌توانند خطر ابتلا به سرطان حنجره را افزایش دهند. از جمله این عادات به شرح زیر هستند:

سیگار کشیدن

مصرف زیاد الکل

تغذیه نامناسب

قرار گرفتن در معرض ماده آزبست

بهداشت دندانی ضعیف

سندروم ژنتیکی

علاوه بر این موارد، آلودگی از طریق ویروس پاپیلوم انسانی یا همان HPV نیز می‌تواند یکی از دلایل سرطان حنجره باشد. HPV یک بیماری مرتبط با آمیزش جنسی است که از طریق تماس مستقیم پوستی افراد انتقال پیدا می‌کند.

سرطان گلو همچنین با انواع دیگر سرطان‌ها نیز مرتبط شناخته شده است. در واقع، برخی از افرادی که مبتلا به سرطان حنجره شده‌اند سرطان مری، ریه یا مثانه رانیز به صورت همزمان تجربه کرده‌اند.

تشخیص سرطان حنجره

برای تشخیص سرطان حنجره، پزشک شما یک لارنگوسکوپی مستقیم یا غیر مسقیم را انجام یا تجویز خواهد کرد. علاوه بر این، ممکن است که پزشک معالج با استفاده از بافت برداری، نمونه‌ای از بافت گلو را برای آزمایش سرطان جدا کند که این کار معمولا از طریق یکی از سه روش نمونه برداری زیر صورت خواهد گرفت:

نمونه برداری سنتی: در این روش پزشک بخشی از بافت را برای آزمایش بریده و جدا می‌کند. نمونه برداری سنتی در اتاق عمل و با بیهوشی کامل انجام می‌شود.

نمونه برداری سوزنی (FNA): در این روش پزشک سوزن را مستقیما با قصد جدا کردن سلول‌های نمونه وارد تومور می‌کند.

آندوسکوپی: در این روش پزشک یک لوله بلند را از طریق دهان، بینی یا برش مصنوعی وارد گلو می‌کند.

مراحل سرطان حنجره

در صورت تشخیص سرطان حنجره، پزشک تست‌های جداگانه‌ای جهت تشخیص مرحله و شدت سرطان انجام می‌دهد. مراحل سرطان حنجره از مرحله 0 تا 4 دسته‌بندی می‌شوند:

مرحله صفر: تومور تنها بر روی لایه سطحی سلول ارگانی از گلو که تحت تاثیر قرار گرفته قرار دارد.

مرحله یک: اندازه تومور کوچک‌تر از دو سانتیمتر بوده به ارگانی که از روی آن شروع شده محدود است.

مرحله دو: اندازه تومور بین 2 تا 4 سانتیمتر بوده یا ارگان‌های دیگر را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

مرحله سه: تومور بزرگتر از 4 سانتیمتر بوده یا قسمت‌های مختلفی را تحت تاثیر قرار داده و یا تا به اندازه تحت تاثیر قرار دادن یک گره لنفاوی گسترش یافته است.

مرحله چهار: تومور در سطح گره‌های لنفاوی گسترش پیدا کرده و یا به ارگان‌های دورتر رسیده است.

پزشک معالج می‌تواند از طریق تصویر برداری به یکی از روش‌های MRI, PET, CT یا رادیوگرافی و استفاده از عکس سرطان حنجره مرحله آن را مشخص نماید.

درمان سرطان حنجره

اما آیا سرطان گلو درمان می‌شود و می‌توان به بهبود آن امیدوار بود؟ بدون شک پاسخ به این سوال مثبت بوده همانند هر نوع سرطان دیگری نباید در مقابل سرطان حنجره نیز تسلیم شد. در طول مراحل درمان سرطان حنجره، متخصصان مختلفی در امر مداوا دخالت خواهند کرد:

انکلوژیست: متخصصی که که مسئول جراحی بوده و جراحی‌هایی مثل حذف کردن تومورها را انجام می‌دهد.

رادیشن انکلوژیست:‌ متخصصی که سرطان را از طریق پرتو درمانی درمان می‌کند.

پاتولوژیست: متخصیصی که نمونه‌های حاصل از نمونه برداری را بررسی می‌کند.

روش‌های درمان سرطان حنجره شامل جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی هستند. پزشک معالج با توجه به پیشرفت سرطان حنجره و برخی مشخصه‌های دیگر روش درمانی مناسب را انتخاب خواهد کرد.

اقدامات لازم و عوارض پس از درمان سرطان حنجره

برخی از افراد پس از طی مراحل درمان سرطان حنجره باید برای اینکه بتوانند به شکل طبیعی قدرت صحبت کردن خود را به دست بیاورند از گفتار درمانگر و فیزیوتراپیست کمک بگیرند. بعلاوه، این افراد ممکن است برخی عوارض زیر را نیز تجربه کنند:

مشکل در قورت دادن

تغییر شکل گردن و صورت

ناتوانی در صحبت کردن

سختی تنفس

سفت شدن پوست گردن

پیشگیری از سرطان حنجره

راه ‌حل قطعی برای جلوگیری از ابتلا به سرطان حنجره وجود ندارد اما در صورت انجام کارهای زیر می‌توانید ریسک ابتلا به آن را کاهش دهید:

سیگار کشیدن را ترک کنید: سعی کنید سیگار کشیدن را برای همیشه کنار گذاشته و یا محصولات فاقد نیکوتین را جایگزین آن‌ کنید.

زیاد الکل مصرف نکنید: جهت پیشگیری از سرطان حنجره، مردان نباید بیش از دو و زنان نباید بیش از یک نوشیدنی الکلی در طول روز بنوشند.

سبک زندگی سلامت‌تری را دنبال کنید: قرار دادن میوه، سبزیجات و گوشت بدون چربی زیاد در سبد غذایی، کاهش مصرف سدیم و ورزش کردن می‌تواند به شما جهت پیشگیری از سرطان حنجره کمک کند.

ریسک ابتلا به HPV را کاهش دهید: سعی کنید موارد بهداشتی را هنگام رابطه جنسی رعایت کرده و همچنین با دکتر خود در مورد دریافت واکسن HPV مشورت کنید.

آیا سرطان گلو کشنده است؟

سرطان حنجره نرخ نجات بالایی دارد و در صورت تشخیص در مراحل اولیه و همچنین عدم گسترش به ارگان‌های خارج از گردن و سر، شانس شکست دادن آن بسیار بالا است.

گرفتگی در گلو نشانه چیست؟

همانطور که عنوان شد سختی در تنفس و احساس نیاز دائم به صاف کردن گلو یکی از علائم سرطان حنجره است که می‌تواند شرایطی مشابه گرفتی گلو را برای فرد ایجاد کند.

لارنژکتومی چیست؟

لارنژکتومی یا لارنجکتومی (Laryngectomy) عمل جراحی برای برداشتن حنجره است که در برخی موارد پیشرفته سرطان حنجره صورت می‌گیرد.

استروبوسکوپی چیست؟ 

استروبوسکوپی یا (تصویربرداری رنگی از حنجره) یک روش تصویر برداری برای بررسی وضعیت حنجره است.

کلام آخر

با اینکه سرطان حنجره نسبت که انواع دیگر سرطان‌ها کم‌تر متداول است اما نباید از خطرات آن چشم پوشی کرد. هرگونه احساس غیر طبیعی و غیر قابل توجیه در گلو به صورت مداوم می‌تواند نشانه‌ای از سرطان حنجره باشد. جراحی، پرتو درمانی و شیمی‌درمانی از متداول درمان‌های سرطان حنجره به حساب می‌آیند. سرطان حنجره نرخ نجات بالایی داشته و در صورتی که در مراحل اولیه شناسایی شود شانس شکست آن بسیار بالا خواهد بود.