معرفی شهر اردل پایتخــــــــــــــت بختیــــــــــــــــاری

اَردَل يکي از شهرهاي استان چهارمحال و بختياري ايران است. اين شهر مرکز شهرستان اردل مي‌باشد و در بخش مرکزي اين شهرستان واقع شده‌است.مردمان اين شهرستان وحومه داراي گويش،موسيقي وآداب بختياري هستند. بر اساس آمار سال ۱۳۹۰ جمعيت اردل بالغ بر ۸۹۹۲ نفر مي‌باشد.

درهفدهم فروردين سال ۱۳۵۶ خورشيدي (۱۹۷۷ ميلادي)، زلزله‌اي به قدرت حدود ۵ ريشتر اردل را به شهري نيمه ويرانه تبديل کرد و حدود ۳۰۰ نفر از مردم آن جان باختند.بعد از اين زلزله معروف، بافت مسکوني شهر هم تغيير يافت و هم جابجا شد.

اردل از گذشته‌هاي دور، يكي از مراكز ييلاقي و اسكان عشاير ايل هفت لنگ بختياري بود و در متون تاريخي از جمله سفرنامه ابن‌بطوطه كه از اصفهان تا شوشتر سفر كرده، اشاراتي به اين ناحيه شده است. سبز كوه يكي از مناطق زيباي اين شهر است.

بخش‌ها

بخش مرکزی شهرستان اردل- دهستان پشتکوه- دهستان دیناران- بخش میانکوه- دهستان میانکوه- دهستان شلیل

شهر اردل یکی از شهرهای استان چهارمحال و بختیاری ایران است. این شهر مرکز شهرستان اردل می‌باشد و در بخش مرکزی این شهرستان واقع شده‌است. بر پایهٔ آمار سال ۱۳۹۰ جمعیت شهر اردل بالغ بر ۸۹۹۲ نفر می‌باشد. همچنین این شهر دارای چشم‌اندازهای بسیار زیبایی و دیدنی بوده و آب و هوای آن در تابستان خنك و در زمستان سرد می باشد.

برخی از مناطق دیدنی و گردشگری که در نزدیکی این شهر قرار دارند عبارتند از :۱- چشمه مولا در روستای آلیکوه ۲- چشمه سرداب رستم آباد ۳- چشمه سرخون ۴- چشمه شلیل ۵- دشت زیبای اردل که در بهار و تابستان بسیار سرسبز و با طراوت می باشد۶-چشمه های باغ رستم اردل

مردمان این شهر و حومه دارای گویش، موسیقی و آداب بختیاری هستند. این شهر داراي كوسيستم‌هاي ويژه و چشم اندازهاي طبيعي، مرتعي، جنگلي، و كوهستاني مي‌باشد.آبشارهاي پر آب و ديدني مثل تنگ زندان و آبشار معدن زيبايي اردل را دوچندان كرده است. اين منطقه داراي سه تنوع آب و هوايي مي‌باشد و به تبع آن جانوراني چون پلنگ، خرس قهوه‌اي، سنجاب بلوط‌هاي غرب ايران، كل، بز و كبك دري در اين منطقه زندگي مي‌كنند.

 قديمي ترين آثار شناسايي شده در اردل مشتمل بر ابزارهاي سنگي از دوره پارينه سنگي جديد و دوره آغاز نوسنگي است كه در غارهاي باستاني منطقه به دست آمده كه مربوط به ده تا يازده هزار سال قبل تعلق دارند… همچنين بر اساس تحقيقات باستانشناسي اين منطقه قسمتي از محدوده و سرحدادت ايالت انشان يا انزان ايلامي است (۳۵۰۰ سال قبل) و در۲۱۰۰ سال پيش بخشي از حكومت اليمايي و نيز محسوب مي شد. آثار بدست آمده از دوره ايلامي ، بردگوريها ، آثار دوره ساساني ، عبور جاده باستاني دسپارت( بختياري، اتابكان) بقایای قلاع ، پلها و محوطه های باستانی متعدد و… نشان از دیرینگی سکونت انسان در این منطقه دارد. اين شهرستان به علت پراكندكي جمعيتي و جغرافيايي از ريز مناطقي مانند ، ميانكوه ، مشايخ ، مسير دشتك ،روگر ، ديناران ، چهاربنيچه و… تشكيل شده است. كه داراي سبقه تاريخي مشتركي مي باشند.

براي اولين بار بصورت مكتوب در قرن سوم ابن خرداد و قدامه ابن جعفر در شرح مسير جاده دسپارت و بعد از آنها در قرن هشتم ابن بطوطه سياح معروف كه در دوره اتابكان لر از سمت مالمير(ايذه) وارد منطقه شد نيز در سفرنامه خود از اردل و بهشت آباد به نامهاي اربهشت، ارد بهشت، اردي بهشت (اردل بهشت آباد) اشاره نمودند. در اسناد دوره صفويه ، افشار و زند و قاجار از اين منطقه بنام عمومي پسكوه ، پشتكوه و پشتكوه بختياري ذكر گرديد.

بر اساس گفته ها و مستندات این منطقه در دوره (سلجوقیان) تحت تملک اتابکان لر (مالمیر)بوده است. در این دوره قسمتهایی از این منطقه(مشایخ فعلی و قسمتی از منطقه دیناران) به سادات سیدصالح واگذار گردید.

باحمله مغول و فروپاشی حکومت اتابکان لر و به تبع هرج و مرج ناشی از آن، این منطقه به عنوان قسمتی از محدودهٔ حکومتی اتابکان لر دچار بحران گردید. و کانونی برای مخالفان و دشمنی با مغولان شد… مردم پشتکوه بختیاری بر این باورند که هلاکوخان مغول در جنگی بدست مخالفان بختیاری اسیر و در روستای آلیکوه (ایل شهماروند)کشته شد. (لفظ آله کوه ، آلاکو وآلیکوه) تغییر یافته و اسم مکانی برای کشته شدن هلاکو می باشد. ضمن اینکه مکانی به نام قبر هلاکو در آلیکوه نیز وجود دارد. وجود گردنه ای تحت نام مغول کشته نیز بدون ارتباط با این فرضیه نیست. و این مسئله جهت پژوهش محققان قابل تامل می باشد.

در دوره صفويه و در راستاي سياست انكسار اقوام و به دليل مقاومت و سركشي مردمان اين منطقه جهت جلوگيري از تهديد پايتخت (اصفهان ) توسط بختياريها برخي طوايف اين منطقه (میانکوه و پشتکوه) به نقاط ديگركوچانده شده اند (به اصفهان) و منطقه پشتكوه بختياري حد فاصل سبزكوه ، كلار تا دشتک به عنوان مرتع سردسيري در اختيار عشاير كوچرو ترك بلوردي قرار گرفت … 

بنابر نظر برخي از محققين در اين مقطع زماني، اردل جهت تامین امنیت جاده مهم دسپارت مركز آموزش و استقرار قسمتي از قشون سپاه صفوي شد. حاجی آخوند(هلیسائی) از شاگردان ملا صدرا از معممین حوزوی این منطقه در آن زمان است. وی دارای کتابخانه ای در روستای سرمازه بوده است . از نامبرده به عنوان بانی اولین مسجد در منطقه میانکوه یاد نموده اند.

… در اواخر حكومت صفوي مجدداً تعدادي از ساكنان اصلي( طوايف بختياري) کوچ داده شده ، به مرور وارد منطقه شدند و به طرق مختلف مناطق و مراتع را تصاحب كرده اند. در زمان افشار و به خاطر سركشي بختياريها و جهت جلوگيري از قيام و اتحاد مجدد آنان ، تعداد۱۵۰ روستا(بنه وار) از اين منطقه و بازفت ويران و تعدادي از ساكنان توسط او به همراه ديگر طوايف بختياري مناطق ديگر، به جاهاي دور دست كوچانده.http://ammi.ir/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C/%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%84-%D9%88-%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C/%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%84/