صنایع دستی شهرکرد

صنایع دستی چهارمحال و بختیاری ،یکی از زیبا ترین و بی نظیر ترین صنایع دستی ایران است صنایع دستی که تبلور روحیه هنری و اصالت فرهنگی مردم این دیار است. صنایع دستی استان چهارمحال و بختیاری به سه دسته صنایع شهری، روستایی و عشایری تقسیم می شود . متنوع ترین و بیش ترین صنایع دستی در این استان توسط عشایر بختیاری تهیهمی شوند ولی مرغوب ترین آن ها توسط صنعت کاران شهری ساخته و عرضه می شوند.هنرهای دستی هم چون بافت انواع قالی های محلی، گليم، جاجيم، حرير بافی، کرباس بافی، چوقای محلی، پشتی، خورجين، سياه چادر، نمکدان، سفره، ريس، خور، كلاه، دستكش، پلاس، کمچه دان، جل، بافت حور و طناب، نمد مالی، کلاه مالی، تخت کشی، منبت کاری، خاتم کاری، قفل سازی، صنايع فلزی و دستی مانند اسلحه سازی، گيوه دوزی، ريسندگی پشم و مو، منجوق دوزی، پولک دوزی، لچک دوزی، قفل سازی و انواع بافته های خانگی نظير كلاه نمدی – که توليد آن ها به طور عمده برای مصارف خانوارهای عشايری و روستايی صورت می گيرد- عبا، نمد، گهواره و كوبه درب اشاره كرد. صنعت كليچه و كلاه و جليقه و يا پونچه بافی نيز همواره در ميان عشاير و نواحی اطراف آنان رايج بوده است.

استان چهارمحال و بختياری يکی از نواحی است که چون به نقاط ايلات و عشاير بختياری و قشقايی متصل می شود از قالی بافی قديمی و با اصالتی برخوردار است. مهم ترين كانون های بافت قالی در اين منطقه، شهركرد، چالشتر، شوراب، روستاهای فارسان، بابا حيدر، چلگرد و فرخ شهر است كه طرح ها و نقوش قالی های توليد شده آن ها به ويژه در شهرستان اردل با رنگ طبيعی پشم (خود رنگ) بافته می شوند و به علت دقت و اصالت رنگ قابل توجه هستند. افرادی که در چهار محال و بختياری به نمد مالی اشتغال دارند، برای هر يک از كارهای خود رنگ و نقش مخصوصی به کار می برند و در اين کار تجربيات زنان در زمينه رنگ آميزی بيش تر از مردان است. رنگ های گوناگونی مثل سبز، قرمز و زرد ابتدا در نمد مالی و سپس در گليم بافی و گاله و جاجيم مورد استفاده قرار گرفتند. نزديک به ۲۴ رنگ طبيعی در قالی های معمولی چهار محال و بختياری به دست می آيد که از گياهان محلی ساخته می شوند. انواع بافته های عشاير بختياری عبارتند از: لی، هورژين (خورجين)، قالی، خرسک، سياه چادر، چوقا، موج، وريس، نمکدان (کيسه ای جهت نگهداری نمک)، سفره آردی.

قالی بافی

فرش بختياری با نقش کاملا ويژه و متفاوت خود در ميان فرش های ايرانی مشخص است. قالی های بختياری به طور عمده دارای گره ترکی و معمولاً دو پوده است. در اين نوع بافت، نخ خامه از روی دو تار مجاور به عقب رفته و بعد از دور زدن تارها از زير قسمت کمانی روی تارها بيرون آمده به سمت بالا کشيده می شود و سر آن را قيچی می کنند و بعد از هر رديف بافت، دوپود روی قسمت های بافته شده قرار می دهند و با کلکيت (دفتين) آن را می کوبند.
معروف ترين نوع قالی های بختياری، قالی هايی موسوم به “بی بی باف” است. که هم از نظر ابعاد و هم از نظر نقش و مواد اوليه مصرفی با ساير فرش های ايرانی تفاوت های کلی دارد اين قالی ها را در گذشته منحصرا بی بی ها که از امکانات مادی بالايی برخوردار بودند می بافتند. در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی با حذف خانواده های بزرگ بختياری توسط حکومت رضاخان؛ بافتن قالی های “بی بی بف” در درون ايل عملاً متوقف شد. در حال حاضر بافتنی بی بی باف ها در چالشتر در منطقه شهر کرد ادامه دارد. نقش های مورد استفاده در قالی بی بی باف که به “خشتی” معروف هستند؛ نقش های گياهی و شکارگاهی هستند که به آن جانوری نيز می گويند. در طرح خشتی از انواع پرنده، سرو کاج و حيوانات و گياهان استفاده می شود. از مناطق مهم بافت قالی در منطقه بختياری می توان از شهرکرد، چالشتر، بخش شوراب، روستاهای فارسان، باباحيدر و چلگرد و اردل نام برد. بیش تر قالی هايی که به نام قالی بختياری شهرت دارند، در منطقه چهارمحال بافته می شوند. قالی های چالشتر از معروفيت جهانی برخوردارند و اصالت نقشه و ثبات رنگ و دقت در بافت از مشخصات آن است.

قالی يلمه

از جمله قالی هایی است که توسط عشاير يلمه بافته می شود و دارای رنگ ثابتی است و معمولاً از نه رنگ در بافت آن ها استفاده می شود که عبارت است از: آبی، لاکی، سبز، سرمه ای، سفيد، بنفش و سياه. این قالی ها دارای تار و پود پشم هستند.

گل پتو

اين فرش که با استفاده از گل های پهن بافته می شود به گل فرنگی هم معروف است. در فرادنبه از بخش های شهرستان بروجن بافت اين فرش توسط زنان انجام می شود و نقشه آن معمولا ذهنی است.https://seeiran.ir/%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%84-%D9%88-%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C/