کلسترول خون چیه؟ارثیه؟چطور بفهمم کلسترولم بالاست یا نه؟
کلسترول به چندین شکل مختلف وجود دارد، برخی خوب و برخی بد. بسیاری از عوامل، از جمله ژنتیک، می توانند در سطح کلسترول خون شما نقش داشته باشند. اگر یکی از بستگان نزدیک کلسترول بالایی داشته باشد، احتمالاً خودتان به آن مبتلا خواهید شد. با این حال، بسیاری از عوامل سبک زندگی، به ویژه رژیم غذایی و ورزش نیز بر میزان کلسترول تأثیر می گذارند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عوامل خطر کلسترول و کارهایی که می توانید برای مدیریت سطح کلسترول خون خود انجام دهید، به مطالعه این مقاله ادامه دهید.
آنچه باعث می شود سطح ناسالم کلسترول در بدن شما رخ دهد
کلسترول به دو شکل اصلی وجود دارد. اولین، کلسترول LDL، اغلب کلسترول “بد” نامیده می شود. داشتن مقادیر زیاد کلسترول LDL در بدن ناسالم محسوب می شود. دیگری، کلسترول HDL، گاهی اوقات به عنوان کلسترول “خوب” شناخته می شود. سطوح بالاتر کلسترول HDL می تواند نشانه سلامتی باشد.
اگر پزشک به شما بگوید که کلسترول بالا دارید، معمولاً به مقادیر بالای کلسترول LDL یا سطح بالایی از کلسترول تام اشاره می کند. کلسترول تام را گاهی کلسترول سرم نیز می نامند. این مقدار کلسترول LDL و HDL و 20 درصد تری گلیسیرید شماست. کلسترول LDL و کلسترول تام می توانند به عنوان شاخص خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و سایر عوارض استفاده شوند.
انواع مختلفی از عوامل خطر در ایجاد سطح ناسالم کلسترول از جمله ژنتیک، انتخاب سبک زندگی یا ترکیبی از این دو نقش دارند.
هایپرکلسترولمی خانوادگی در مقابل کلسترول بالا
اگر شما یکی از اقوام نزدیک خود مانند پدر یا مادر، خواهر و برادر یا مادربزرگ و پدربزرگی دارید که سطح کلسترول بالایی دارند، به احتمال زیاد خودتان به کلسترول بالا بیماری ارثی مبتلا می شوید. این بیشتر به دلیل انتقال ژن از والدین به فرزندان است که باعث افزایش سطح کلسترول در خون می شود، مانند ژنی که رمز گیرنده معیوب را کد می کند. این به عنوان هایپرکلسترولمی خانوادگی شناخته می شود.
هیپرکلسترولمی خانوادگی نوعی کلسترول بالا ارثی است. در افراد مبتلا به این بیماری، علی رغم انتخاب سبک زندگی، سطح کلسترول بالاتری نسبت به افراد فاقد این بیماری وجود دارد. به این دلیل که افراد مبتلا به این بیماری قادر به تنظیم میزان کلسترول به همان اندازه افراد دیگر نیستند. افراد مبتلا به هایپرکلسترولمی خانوادگی نمی توانند کلسترول خود را فقط از طریق رژیم غذایی و ورزش کنترل کنند و در عوض ممکن است نیاز به استفاده از دارو نیز داشته باشند.
داشتن خطر ژنتیکی برای کلسترول بالا تضمین نمی کند که کلسترول بالا بیماری ارثی داشته باشید. این فقط به معنای افزایش خطر است. در مورد نگرانی های خود به پزشک اطلاع دهید. آنها می توانند به شما کمک کنند کلسترول خود را کنترل کرده و در صورت بروز کلسترول بالا، بلافاصله درمان را شروع کنید.
چاقی یا دور کمر بزرگ
برخی از افراد از نظر ژنتیکی مستعد چاقی یا دور کمر بزرگ هستند. هر دو می توانند خطر ابتلا به کلسترول بالا را افزایش دهند. عوامل سبک زندگی نیز در این دو عامل خطر نقش دارند.
چاقی به عنوان شاخص توده بدنی (BMI) 30 یا بالاتر تعریف می شود.
دور کمر بزرگ برای مردان 40 اینچ یا بیشتر و برای زنان 35 اینچ یا بیشتر است. چربی جمع شده در کمر شما خطر افزایش کلسترول و سایر عوارض قلبی عروقی را افزایش می دهد.
افزایش قند خون
سطح بالای گلوکز می تواند باعث افزایش کلسترول LDL و کاهش کلسترول HDL شود. مقادیر بالای گلوکز در خون شما همچنین می تواند به مخاط شریان آسیب برساند. این می تواند خطر تجمع رسوبات چربی در عروق شما را افزایش دهد.
مانند چاقی و دور کمر بزرگ، برخی از افراد از نظر ژنتیکی مستعد افزایش قند خون هستند. انتخاب شیوه زندگی، مانند رژیم های غذایی حاوی نوشابه، آب نبات یا سایر غذاهای حاوی مقادیر زیادی قند، نیز می تواند در افزایش سطح قند خون نقش داشته باشد.
عوامل سبک زندگی
برخی از عوامل خطر کلسترول بالا را می توان با انتخاب شیوه زندگی کاملاً کنترل کرد. این موارد شامل رژیم، ورزش و استعمال دخانیات است.
مصرف رژیم غذایی حاوی چربی های اشباع و ترانس می تواند سطح کلسترول شما را افزایش دهد. غذاهای سرشار از این نوع چربی ها عبارتند از:
گوشت قرمز
شیر و ماست پرچرب
غذاهای سرخ شده
شیرینی های بسیار فرآوری شده
ورزش می تواند باعث افزایش کلسترول HDL و کاهش کلسترول LDL شود. این بدان معناست که افزودن ورزش به برنامه های روزمره می تواند به ارتقاء سطح کلسترول سالم در بدن کمک کند.
هر هفته 150 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط تا زیاد داشته باشید. اگر تازه می خواهید ورزش کنید، لازم نیست که در ابتدا ورزش سنگینی را شروع کنید. درعوض، برای رسیدن به این هدف تلاش کنید و حتما قبل از شروع هرگونه تمرین جدید با پزشک خود صحبت کنید. علاوه بر این، تمرینات مقاومتی، مانند وزنه برداری یا یوگا را نیز به برنامه ورزشی خود اضافه کنید.
سیگار کشیدن می تواند بر سلامت قلب شما تأثیر منفی بگذارد. به این دلیل که توتون به دیواره رگ های خونی شما آسیب می رساند. این باعث افزایش تجمع چربی ها می شود.
با پزشک خود در مورد برنامه های ترک سیگار که ممکن است برای سبک زندگی شما مفید باشد صحبت کنید. گاهی ممکن است لازم باشد بیش از یک روش را برای ترک سیگار امتحان کنید. داشتن یک گروه پشتیبانی می تواند کمک کند.
سلامتی با مصرف یک سیب در روز
عوارض کلسترول بالا
مقادیر بالای کلسترول ناسالم می تواند جریان خون را از طریق عروق کاهش دهد. با گذشت زمان، این می تواند خطر ابتلا به شرایط زیر را افزایش دهد:
سکته
بیماری کرونر قلب
بیماری شریانی محیطی
تشخیص کلسترول بالا
سطح کلسترول بالا معمولاً بدون علامت است. برای تعیین سطح کلسترول، به آزمایش خون نیاز دارید. پزشک مراقبت های اولیه شما خون شما را برای بررسی سطح چربی ها می گیرد. این پانل چربی نامیده می شود و این یک روش استاندارد برای اکثر پزشکان مراقبت های اولیه است. نتایج شما معمولاً شامل موارد زیر خواهد بود:
کلسترول تام
کلسترول HDL
کلسترول LDL، گاهی اوقات شامل تعداد ذرات علاوه بر مقدار کل است
تری گلیسیرید
برای داشتن دقیق ترین نتایج، باید حداقل 10 ساعت قبل از آزمایش از نوشیدن یا خوردن هر چیزی به جز آب خودداری کنید. به طور کلی، پزشکان هنگام تفسیر نتایج کلسترول تام از دستورالعمل های زیر استفاده می کنند:
کلسترول تام سالم زیر 200 میلی گرم در دسی لیتر
کلسترول کل در معرض خطر 200 تا 239 میلی گرم در دسی لیتر
کلسترول کل بالا بیش از 240 میلی گرم در دسی لیتر
پزشک همچنین سایر اعداد را تفسیر می کند تا تصویر کامل تری از سلامتی شما بدست آورد.
چه زمانی باید آزمایش شوید
اگر در معرض خطر بالای کلسترول هستید، باید از 40 سالگی برای زنان و 35 سالگی برای مردان، آزمایشات پانل لیپید را شروع کنید. شما باید تقریباً هر پنج سال سطح کلسترول خون خود را آزمایش کنید.
اگر عوامل خطر بیشتری برای بیماری های قلبی عروقی و کلسترول بالا دارید، باید از 20 سالگی و در فواصل مکررتر غربالگری لیپید را انجام دهید. اگر نتایج نشان دهد که سطح کلسترول یا سایر چربی ها ناسالم است، پزشک با شما همکاری می کند تا یک طرح درمانی و نظارتی ایجاد کند.
آزمایش ژنتیک
اگر فکر می کنید در معرض خطر کلسترول خون خانوادگی هستید، ممکن است پزشک آزمایش ژنتیک را توصیه کند. آزمایش ژنتیک می تواند ژن های معیوب را شناسایی کرده و مشخص کند که آیا شما به هایپرکلسترولمی خانوادگی مبتلا هستید یا خیر.
اگر از نظر آزمایش خون از نظر هیپرکلسترولمی مثبت هستید، ممکن است به تست لیپیدی مکرر نیاز داشته باشید.
درمان و پیشگیری
درمان کلسترول بالا می تواند چالش برانگیز باشد، بنابراین ممکن است لازم باشد برای مدیریت سطح کلسترول خود از ترکیبی از روش ها استفاده کنید. این روش ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
داروهای تجویزی
مدیریت سایر شرایط، مانند دیابت، که خطر شما را افزایش می دهد
تغییر سبک زندگی
در اینجا برخی از تغییراتی که می توانید برای کاهش خطر ابتلا به کلسترول بالا ایجاد کنید وجود دارد:
رژیم غذایی سالم: مصرف رژیم غذایی حاوی غلات غنی از فیبر، پروتئین و چربی های اشباع نشده باعث کاهش کلسترول مضر LDL می شود. تمرکز بیشتر روی خوردن غذاهای سالم مانند:
سبزیجات سبز
عدس
لوبیا
بلغور جو دوسر
نان های سبوس دار
لبنیات کم چرب
گوشت های کم چرب، مانند مرغ
از خوردن بسیاری از غذاهای سرشار از چربی های اشباع بر پایه حیوانات مانند لبنیات پرچرب، شیرینی های بسیار فرآوری شده و گوشت قرمز خودداری کنید.
به طور منظم ورزش کنید: جراح عمومی 150 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط تا زیاد را هر هفته توصیه می کند. علاوه بر این، اضافه کردن برخی از تمرینات مقاومتی برای افزایش توده عضلانی را در نظر بگیرید.
سیگار را متوقف یا کاهش دهید: اگر برای ترک سیگار نیاز به کمک دارید، با پزشک خود صحبت کنید. آنها می توانند برنامه های ترک سیگار را توصیه کنند. همچنین داشتن یک گروه پشتیبانی به شما کمک می کند، بنابراین با یکی از دوستان نزدیک یا یکی از اعضای خانواده خود در مورد هدف خود برای ترک سیگار صحبت کنید و از آنها بخواهید برای تشویق و حمایت به شما کمک کنند.
وزن بدن را پایین نگه دارید و درصد کمی از چربی بدن را حفظ کنید: سعی کنید BMI زیر 30 باشد. علاوه بر این، مردان باید درصد چربی بدن زیر 25 درصد و زنان کمتر از 30 درصد داشته باشند. اگر نیاز به کاهش وزن دارید باید هر روز کمبود کالری ایجاد کنید. ترکیبی از یک رژیم غذایی سالم و ورزش روزمره در صورت نیاز به حفظ وزن سالم یا کاهش وزن کمک می کند.
پزشک شما همچنین ممکن است داروهای تجویز شده برای کنترل کلسترول را توصیه کند. اینها شامل استاتین ها، مشتقات نیاسین (Niacor) و مواد جدا کننده اسید صفراوی هستند. اگر هرکدام از این داروها را مصرف می کنید، باید علاوه بر انتخاب شیوه زندگی سالم، از آنها استفاده شود.
اگر با تغییر در شیوه زندگی و دارو نمی توانید کلسترول خود را کنترل کنید، ممکن است پزشک برای کاهش سطح کلسترول نیاز به جراحی داشته باشد.
چشم انداز
کلسترول بالا ممکن است در اثر عوامل مختلف ژنتیکی و سبک زندگی ایجاد شود. اگر به درستی مدیریت نشود، می تواند منجر به انواع عوارض سلامتی شود. برای بهینه سازی سطح کلسترول خود می توانید از روش های مختلفی استفاده کنید از جمله:
یک رژیم غذایی سالم
ورزش
پرهیز از سوء مصرف مواد
داروهایی که توسط پزشک تجویز شده است
لطفا شکیبا باشید ...