خشک کردن زعفران به چند روش صورت میگیرد؟

روش های زعفران خشک کردن
پس از چیدن گل زعفران به دلیل ظرافت گل زعفران امکان فاسد شدن آن وجود دارد و به همین دلیل سریعا باید کلاله ها را از گل جدا کنیم .

در نتیجه کلاله های جدا شده را خشک می نماییم.

یکی از مهم ترین عوامل موثر در کیقیت، خشک کردن به روش صحیح می باشد.

روش های مختلف خشک کردن زعفران :

این روش یکی از روش های قدیمی خشک کردن می باشد.

روش سنتی : روش ستنی معمولا در زعفران های دسته بندی شده استفاده می گردد و در ظروفی که دارای سوراخ های ریزی باشند قرار می دهند و روی ظرف پارچه نازکی می اندازند.

در این روش ظرف ها را در اطاقی که حرارت مناسبی دارد قرار داده و یا به سقف اطاق آیزان می نمایند.

و هر چند روز ظرف ها را برمی گردانیم تا کامل خشک شوند.

اگر آفتاب مناسب باشد بعضی از کشاورزان زعفران را در آفتاب قرار می دهند تا سرعت خشک شدن زعفران افزایش یابد.

برای تشخیص اینکه آیا زعفران خشک شده یا خیر باید بگوئیم زعفران خشک شده به رنگ قرمز تیره در می آید

و هنگامی که ان را بین دو انگشت قرار دهیم خرد می شود.

* به تدریج پیش می آید که زعفران را در سایه خشک نمایند زیرا این روش غیر بهداشتی می باشد،

موجب کاهش کیفیت،آلودگی به مواد خارجی ،کاهش قئرت رنگ دهی زعفران و گرد و غبار بر روی زعفران ها می گردد.

معایب این روش (روش سنتی) :

۱- افزایش امکان کپک زدگی

۲- افت و پایین امدن کیفیت محصول

۳-بالا بودن میزان رطوبت در این روش

۴- تیره شدن زعفران های خشک شده

۵- مدت زمان طولانی در خشک شدن

۶-افزایش آلوده شدن به مواد خارجی

۷- افزایش امکان آلودگی به انواع میکروب ها

روش های زعفران خشک کردن
-روش الک و هیتر(تستینگ)

این روش از روش های ارزان می باشد و به دلیل حمایت وزارت کشاورزی از روش هایی می باشد که در میان کشاورزان معمولا استفاده می گردد.

این روش به روش اسپانیای مشهور می باشد.

مراحل خشک کردن در این روش :

۱-کلاله ها(قسمت قرمز رنگ) که از گل جدا شده است را به مقدار ۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم سریعا در تورهای مخصوص منقل کرده و اماده خشک کردن می نمایند.

۲-با قرار گرفتن توری با فاطله تعیین شده در حرارت ۷۵ درجه به ظور غیرمستقیم و یکنواخت و بدون برخورد شعله می باشد.

۳-بعد از تنظیم حرارت به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زعفران را روی دستگاه قرار داده و به هیچ عنوان به زعفران دست نمی زنیم.

۴-بعد از ۲۰ دقیقه توری خالی دیگری روی توری زعفران قرار می دهید و هر دو را بایکدیگر برمی دارید تا زعفران در توری دیگر کاملا تخلیه شود.

۵-دوباره تور یرا روی دستگاه قرار داده و بعد از ۱۵ دقیقه این عمل را تکرار می کنیم.

۶-بعد از ۳ یا چهار بار انجام این کار که روی هم رفته ۵۰ تا ۶۰ دقیقه زمان می برد

زعفران داخل توری کامل خشک شده و باید سریعا به ظرف مخصوص نگهداری انتقال داده شود.

در اخر در هر توری ۴۰ تا ۵۰ گرم زعفران خشک شده حاصل می شود .

توجه : بهتر است پس از بیرون اوردن زعفران از توری سریعا آن را روی پارچه تیره رنگ قرار دهیم تا به سرعت خنک شود.

سپس در ظروف مخصوص قرار داده و در زمان عرضه در جای خنک و خشک نگه داری شود.

مزایا و معایب این روش :

معایب : ۱-به دلیل دقیق نبودن مقدار گرما توسز هیترها و بی دقتی مصرف کنندگان زعفران دچار سوختگی و چایین امدن کیفین می شود. ۲-امکان کنترل رطوبت در این روش ممکن نیست.

مزایا :

۱-سرعت عمل قابل ملاحضه در این روش

۲-کیفیت محصولی که در نهایت به دست می آید مطلوب می باشد.

۳-امکان استفاده گروهی برای کشاورزان.

۴-به دلیل اینکه ظرفیت دستگاه پایین می باشد در زمین های کوچک نیز میتوان استفاده کرد.

۵-قیمت این دستگاه پایین می باشد . امکان استفاده کشاورزان از این دستگاه مناسب و مقرون به صرفه است.

خشک کردن با دستگاه های مدرن با امکان کنترل کیفیت :

در این روش با استفاده از این دستگاه ها و شرایط خاص موجود در این روش زعفران کیفیت و قدرت رنگدهی بالایی و طعم بهتری دارد.

روش کار : در این روش از الک هایی با قطر ۳۰ سانتی متر که دارای تور ابریشمی می باشد استفاده می شود.

کلاله ها را در لایه ای به ضخامت ۲تا۳ سانتی متر روی توری قرار می دهند و الک در فاصله مناسب از منبع حرارتی قزار می گیرد.

با چیدن ردیفی الک و تغییر موقعیت زعفران به طور کامل خشک می شود.

مزیت های این روش :

۱- سرعت بخشیدن به عمل خشک کردن

۲-حجم خروجی بالا در این روش

۳-میزان استهلاک پایین

۴-امکان کنترل حرارت و رطوبت

۵-استفاده برای محصولات دیگر ،داروهای گیاهی و ..

۶-کاربرد سیتم های کنترلی برای کاهش خطا

روش های زعفران خشک کردن
دیگر روش های خشک کردن زعفران :

خشک کردن خورشیدی : این دستگاه از طبقاتی تشکیل شده که کلاله ها روی آن قرار می گیرد

و از طریق جذب اشعه های خورشید رطوبت را از دست می دهد و زعفران خشک می شود.

خشک کردن انجمادی : ابتدا محصول در دمای ۲۲- تا ۱۸- درجه به مدت زمان ۲۰ دقیقه قرار می گیرد .

بعد در دمای ۱۳- و فشار ۱۵/۰ به مدت زمان ۱۲ ساعت قرار می گیرد.

مزیت : مقدار رنگدانه در این روش بسیر بالا می باشد، و همچنین رنگ زعفران نارنجی مایل به قرمز می باشد.

به علت ذهنیت نادرست مصرف کنندگان به دلیل قرمز نبودن رنگ طاهری مطلوب نمب باشد.

آون الکتریکی :در این روش دا ۵۰ تا ۶۰ درجه می باشد و ازسینی های بزرگ با تورهای ابریشمی استفاده می شود.

در این روش زعفرن در لایه ای با ضخامت ۱تا ۲ سانتی متر با مدت زمان ۳۰ تا ۴۰ دقیقه در حرارت فوق خشک قرار میگیرد.

مزیت : قدرت رنگ دهی و عطر زعفران بالاست.

خشک کردن با انتقال هوا : در این روش هوای داغ با محصول ارتباط مستقیم پیدا می نماید،که مهمترین آنها خشک کن های تونلی می باشد.

روش کار : در این روش با استفاده از دستگاه بزش کلاله ها از زعفران جدا می شود و با عبور کردن از تونل های گرمایی ۵- درصد از ربوطش را از دست می دهد.

سپس با استفاده از نیروی باد و با عبور از یک دستگاه الکتریکی محصول جدا می شود(براساس اختلاف جرم حجمی)

خشک کن های تحت خلا:در این روش برای خشک نمودن موادی که حرارت بالا باعث تخریب مواد مفید و موثر آن می باشد استفاده می گردد.

سابقه کشت زعفران در ایران به عهد باستان می‌رسد. سپس از ایران به یونان و روم نیز برده شد. در دوره پارت‌ها زعفران ایران به روم صادر می‌شد و بعدها در دوره مغول زعفران ایران به چین صادر شد و چین نیز از جمله مشتریان زعفران در ایران شد. گفته شده در دوره ساسانیان زعفران در قم نیز رایج شد. در دوره اسلامی زعفران به کشورهای عربی نیز برده شد و کشورهای اطراف مدیترانه نیز با طریقه کشت آن آشنا شدند.

در ابتدا ایران به‌عنوان تنها صادرکننده زعفران دنیا بود، اما در سال‌های اخیر کشورهای دیگری نیز وارد تجارت زعفران شدند. در عصر جدید اسپانیا به‌عنوان رقیبی برای ایران مطرح و یکی از صادرکنندگان زعفران محسوب می‌شود. امارات نیز بدون کشت زعفران به یکی از صادرکنندگان زعفران تبدیل شده است. علاوه بر این بسیاری از کشورها مثل افغانستان، هند و... در زمینه تجارت زعفران فعال شده‌اند.

قاین پایتخت و برند طلای سرخ
اگر بخواهیم در مورد کشت زعفران در ایران سخن بگوییم، اولین جایی که در ذهن تداعی می‌شود، خراسان است. استان خراسان در زمینه کشت زعفران در ایران همواره پیش‌گام بوده است. کشت زعفران در شهرهای مختلف استان خراسان رضوی از جمله زاوه، تربت حیدریه، تربت جام، تایباد، باخزر، گناباد، نیشابور، بجستان رایج است و این استان مقام اول کشت زعفران را به خود اختصاص داده است. در استان خراسان جنوبی نیز شهرستان‌های قاینات، فردوس، بشرویه و بیرجند را می‌توان نام برد. استان خراسان جنوبی بعد از استان خراسان رضوی دومین مقام در کشت زعفران ایران را دارد. از لحاظ کیفیت زعفران استان خراسان جنوبی اول است، اما در زمینه کمیت دومین  منطقه بعد از خراسان رضوی محسوب می‌شود. بعد از استان خراسان می‌توان به استان‌های کرمان، لرستان، فارس و... اشاره کرد که به‌تازگی در زمینه کشت زعفران فعال شده‌اند.