کدام گاز به گاز خنده معروف است؟

پژوهشگران فنلاندی سعی دارند گاز خنده را به یک راهبرد موثر برای درمان افسردگی تبدیل کنند.

کد خبر: ۳۷۴۷۲

تاریخ انتشار: ۲۳ فروردين ۱۴۰۰ - ۲۲:۲۲ - 12 April 2021

"مونوکسید دی نیتروژن" یا "نیتروز اکساید" (Nitrous oxide) که به "گاز خنده" نیز مشهور است، در گذشته به عنوان داروی بیهوشی مورد استفاده قرار می‌گرفت. این گاز هنوز هم به خاطر قیمت کم و کاربرد آسان، مورد استفاده قرار می‌گیرد. دانشمندان "دانشگاه هلسینکی" (UH) فنلاند در بررسی جدیدی دریافتند که می‌توان از نیتروز اکساید برای درمان نشانه‌های افسردگی نیز استفاده کرد.

"کتامین" (Ketamine) نیز از دارو‌های بیهوشی است که اثر فوری دارد و می‌تواند به افراد مبتلا به افسردگی کمک کند، اما دانشمندان با وجود عملکرد خوب این دارو، به فکر جایگزینی برای آن هستند، زیرا هنوز دلیل تأثیر سریع و مثبت کتامین، به طور کامل مشخص نیست و دانشمندان احتمال می‌دهند این دارو، عوارض جانبی منفی به همراه داشته باشد.

دی‌نیتروژن مونوکسید یا نیتروز اکسید یا گاز خنده (N ۲ O) یکی از ترکیبات نیتروژن است که اولین بار در سال ۱۷۹۹ در دندانپزشکی استفاده شد.

بازی کن و این کفش ریباک رو با 100% تخفیف بخر!

مشاهده

تبلیغ

پژوهشگران فنلاندی تاکنون فقط تأثیر نیتروز اکساید را بر جوندگان نشان داده بودند، اما شاید آزمایش‌های بالینی در آینده نزدیک بتوانند تأثیر این گاز را به عنوان یک درمان مؤثر تأیید کنند. نکته مثبت در مورد نیتروز اکساید این است که دانشمندان، نحوه عملکرد آن را می‌دانند.

آزمایش‌ها نشان می‌دهند که گاز خنده می‌تواند به خاطر اثر سریع ضد افسردگی، مکانیسم‌های مولکولی را افزایش دهد. این تأثیرات، پیشتر در مورد کتامین نیز بررسی شده بودند. می‌توان گفت که عملکرد گاز خنده مانند عملکرد کتامین است. هر دو ماده، شرایط ثابتی در مغز ایجاد می‌کنند که به بهبود افسردگی منجر می‌شود. گاز خنده، به سرعت عمل می‌کند، اما نباید به صورت مداوم مورد استفاده قرار بگیرد.

"ساموئل کوهتالا" (Samuel Kohtala)، یکی از نویسندگان این پژوهش گفت: این کار، مانند پرتاب سنگ در یک دریاچه آرام است. پرتاب سنگ، موجب حرکت آب می‌شود و امواج آن تا مدت‌ها باقی می‌مانند و اثر خود را حفظ می‌کنند.

مکانیسم‌های ایجاد شده توسط گاز خنده، تا حدود زیادی بستگی به امواج مغز به خصوص هنگام خواب عمیق دارد؛ در نتیجه پژوهشگران تصمیم گرفتند نقش خواب را نیز در نجات یافتن از افسردگی بررسی کنند.

افسردگی، از بیماری‌هایی است که می‌تواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و حتی به مرگ بیمار ختم شود. مردم معمولاً این بیماری را نادیده می‌گیرند و یا آن را یک ناراحتی معمولی تصور می‌کنند؛ در حالی که افسردگی به یک درمان قطعی و مؤثر نیاز دارد. پژوهشگران امیدوارند گاز خنده، در آینده به یک راهبرد مؤثر برای درمان افسردگی تبدیل شود.

منبع: ایسنا

نیتروز اکسید

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نیتروز اکسید

نام‌گذاری آیوپاک[نهفتن]

Dinitrogen monoxide

دیگر نام‌ها[نهفتن]

Laughing gas sweet air

شناساگرها

شماره ثبت سی‌ای‌اس۱۰۰۲۴-۹۷-۲ 

پاب‌کم۹۴۸

کم‌اسپایدر۹۲۳ 

UNIIK50XQU1029 

شمارهٔ یواِن1070 (compressed)
2201 (liquid)

KEGGD00102 

ChEBICHEBI:17045 

ChEMBLCHEMBL۳۳۵۹۰۰ 

شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اسQX1350000

کد اِی‌تی‌سیN01AX13

جی‌مول-تصاویر سه بعدیImage 1

SMILES

[نمایش]

InChI

[نمایش]

خصوصیات

فرمول مولکولیN₂O

جرم مولی44.013 g/mol

شکل ظاهریcolorless gas

چگالی1.977 g/L (gas)

دمای ذوب−۹۰٫۸۶ °C (182.29 K)

دمای جوش−۸۸٫۴۸ °C (184.67 K)

انحلال‌پذیری در آب0.15 g/100 ml (15 °C)

انحلال‌پذیریsoluble in الکل، اتر، سولفوریک اسید

log P0.35

فشار بخار5150 kPa (20 °C)

ضریب شکست (n_D)1.330

ساختار

شکل مولکولیlinear C_∞v

گشتاور دوقطبی0.166 D

ترموشیمی

آنتروپی مولار
استاندارد S^o₂₉₈

219.96 J K^-1 mol^-1

آنتالپی استاندارد
تشکیل Δ_fH^o₂₉₈

+82.05 kJ/mol

داروشناسی

Routes of
administrationدم (تنفس)

دگرگشت0.004%

Elimination
half-life5 minutes

دفعدستگاه تنفسی

رده‌بندی داروهای بارداری

خطرات

MSDSIlo.org, ICSC 0067

شاخص ئی‌یوOxidant [O]

لوزی آتش

OX

نقطه اشتعال

ترکیبات مرتبط

مرتبط با نیتروژن اکسیدنیتریک اکسید
دی‌نیتروژن تری‌اکسید
نیتروژن دی‌اکسید
دی‌نیتروژن تترااکسید
دی‌نیتروژن پنتاکسید

ترکیبات مرتبطآمونیوم نیترات
آزید

به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)

  (بررسی) (چیست: /؟)

Infobox references

دی‌نیتروژن مونوکسید یا نیتروز اکسید یا گاز خنده (N_۲O) یکی از ترکیبات نیتروژن است که اولین بار در سال ۱۷۹۹ در دندانپزشکی استفاده شد. امروزه از آن در پزشکی برای القا و ادامهٔ بیهوشی استفاده می‌شود. این دارو همچنین با مقادیر مصرف کم به‌عنوان ضددرد در اعمال جراحی زنان و زایمان و برای عمل جراحی که در آن‌ها به بیهوشی کامل بیمار نیاز نیست، مصرف می‌شود. این گاز یک ماده‌ی سایکو اکتیو از نوع منفک کننده است که در جوامع غربی به صورت گسترده بمنظور ایجاد حس سرخوشی و توهم مورد مصرف قرار می‌گیرد به‌طوری که تخمین زده می‌شود در سال ۲۰۱۴ توسط نیم میلیون جوان بریتانیایی مصرف شده باشد.^[۱]

نیتروز اکسید (N_۲O) گازی بی‌رنگ، بی‌بو و غیرقابل اشتعال است. N_۲O سمّی نیست اما خنده‌آور است. این گاز در ردهٔ اصلی گازهای گلخانه‌ای قرار داشته و آلوده کنندهٔ هوا می‌باشد.

کاربرد در تقویت خودرو[ویرایش]

یکی از موارد کاربرد N_۲O در تقویت خودرو است. دی‌نیتروژن مونوکسید یک سوخت نیست که با سوختن آن در موتور اتومبیل بتوان انرژی تولید کرد. این گاز وقتی وارد سیلندر می‌شود، به دلیل گرمای زیاد داخل محفظه به اتم اکسیژن و نیتروژن تجزیه می‌گردد. در این تجزیه پیوند بین اتم‌ها شکسته می‌شود. این عمل با گرفتن گرما از سیلندر همراه است در نتیجه دمای محفظهٔ احتراق کم می‌شود. خیلی سریع اتم‌های فعال اکسیژن با هم ترکیب شده و مولکول O_۲ را به وجود می‌آورند. حال اگر ما مقداری سوخت اضافی وارد سیلندر کنیم می‌توانیم با گاز اکسیژن حاصله، سوخت اضافی را بسوزانیم و نیروی بیش تری تولید کنیم. توجه داشته باشید که سوزاندن سوخت اضافی زمانی ممکن می‌شود که دمای سیلندر پایین باشد و تجزیهٔ دی‌نیتروژن مونوکسید این حالت را فراهم می‌آورد. در این فرایند گاز نیتروژن هیچ نقشی در انفجار نخواهد داشت!

N_۲O در محفظه‌های تحت فشاری به نام Bottle Heaters یا Bottle Warmers در خودرو نگهداری می‌شود.

فشار داخل این محفظه باید بین ۸۵۰ تا ۱۱۰۰ psi باشد تا بتواند گاز را در حالت مایع نگاه دارد. گاز از طریق شلنگ تحت فشار به مجرای تفس موتور (و یا خود سیلندر) تزریق می‌شود. به هنگام تزریق نیترو اکسید، این گاز از حالت مایع به گاز می‌رود چون نقطهٔ جوش آن در حدود منفی ۸۴ درجهٔ سانتی گراد است. در این تغییر فاز، دمای مخلوط هوا کاهش می‌یابد و در نتیجه فرایند انفجار بهتر صورت می‌گیرد.

تزریق به موتور[ویرایش]

نیترو اکسید به سه صورت به موتور تزریق می‌شود: ۱-تزریق خشک: در این حالت، گاز N_۲O به تنهایی وارد مجرای تنفس می‌شود و سیستم سوخت رسانی به گونه‌ای تنظیم می‌گردد که سوخت اضافی را وارد موتور کند.

۲-تزریق خیس: در این تزریق، گاز N_۲O و سوخت اضافی ابتدا با هم مخلوط می‌شوند و از راه نازل وارد مجاری تنفس می‌گردند.

۳-تزریق مستقیم: در این حالت برای هر سیلندر یک تزریق‌کننده وجود دارد به‌طوری که از هر یک از این نازل‌ها، گاز N_۲O به علاوهٔ سوخت اضافی وارد محفظهٔ احتراق می‌شود. این حالت بیش تر در خودروهای مخصوص مسابقه کاربرد دارد.

عمل تزریق با سوئیچ‌های کنترلی داخل خودرو انجام می‌شود که وصل شدن سوئیچ موجب فعال شدن سیم پیچ (سولنوئید)های مربوط به نیتروژن اکسید می‌گردد. یک کنترلر قابل برنامه‌ریزی نیز حجم افزودن گاز نیترو اکسید را تعیین می‌کند. این کنترل‌کننده می‌تواند از نوع پیش رونده (Progressive) باشد که به‌طور تصاعدی حجم گاز را افزایش می‌دهد یا از نوع دو مرحله‌ای باشد که طی دو مرحله حجم گاز را به حداکثر می‌رساند.

سیستم نیترو اکسید در تقویت خودرو اگر به درستی به کار گرفته شود، مشکلی برای موتور ایجاد نمی‌کند. این امر زمانی ممکن است که سیستم را با ساختار موتور هماهنگ کنید و از یک پک N_۲O مناسب با تجهیزات حفاظتی استفاده نمایید.

منابع[ویرایش]

1. ↑ "Warning over laughing gas misuse". The Guardian. 9 August 2014. Retrieved 9 August 2014.

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی، ۱۳۸۷
• ویکی‌پدیای انگلیسی
• Tuning Linx

گسترش

• ن
• ب
• و

سروتونرژیک‌ها

گسترش

تعدیل‎گران گیرنده استیل‌کولین

گسترش

• ن
• ب
• و

مواد مخدر

گسترش

• ن
• ب
• و

ترکیبات نیتروژن

گسترش

• ن
• ب
• و

Oxygen compounds

گسترش

• ن
• ب
• و

مولکول‌های فضای بیرونی

رده‌ها: 

http://soheilgas.com/blog-single.php?id=97

• آنتاگونیست‌های ۵-اچ‌تی۳
• افزودنی‌های عدد ئی
• اکسیدکننده‌های موشک
• بهداشت صنعتی
• بیهوش‌کننده‌های عمومی
• ترکیب‌های اکسیژن
• ترکیب‌های نیتروژن معدنی
• تزئینات خودرو
• داروهای بیهوشی عمومی استنشاقی
• داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی
• سوخت‌وساز نیتروژن
• گازهای صنعتی
• گازهای گلخانه‌ای
• مواد استنشاق

• درمان افسردگی با گاز خنده!

  

  پژوهشگران فنلاندی سعی دارند گاز خنده را به یک راهبرد موثر برای درمان افسردگی تبدیل کنند.

  به گزارش ایسنا و به نقل از تکنولوژی، "مونوکسید دی نیتروژن" یا "نیتروز اکساید"(Nitrous oxide) که به "گاز خنده" نیز مشهور است، در گذشته به عنوان داروی بیهوشی مورد استفاده قرار می‌گرفت. این گاز هنوز هم به خاطر قیمت کم و کاربرد آسان، مورد استفاده قرار می‌گیرد. دانشمندان "دانشگاه هلسینکی"(UH) فنلاند در بررسی جدیدی دریافتند که می‌توان از نیتروز اکساید برای درمان نشانه‌های افسردگی نیز استفاده کرد.

  "کتامین"(Ketamine) نیز از داروهای بیهوشی است که اثر فوری دارد و می‌تواند به افراد مبتلا به افسردگی کمک کند اما دانشمندان با وجود عملکرد خوب این دارو، به فکر جایگزینی برای آن هستند زیرا هنوز دلیل تأثیر سریع و مثبت کتامین، به طور کامل مشخص نیست و دانشمندان احتمال می‌دهند این دارو، عوارض جانبی منفی به همراه داشته باشد.

  پژوهشگران فنلاندی تاکنون فقط تأثیر نیتروز اکساید را بر جوندگان نشان داده بودند اما شاید آزمایش‌های بالینی در آینده نزدیک بتوانند تأثیر این گاز را به عنوان یک درمان مؤثر تأیید کنند. نکته مثبت در مورد نیتروز اکساید این است که دانشمندان، نحوه عملکرد آن را می‌دانند.

  

  آزمایش‌ها نشان می‌دهند که گاز خنده می‌تواند به خاطر اثر سریع ضد افسردگی، مکانیسم‌های مولکولی را افزایش دهد. این تأثیرات، پیشتر در مورد کتامین نیز بررسی شده بودند. می‌توان گفت که عملکرد گاز خنده مانند عملکرد کتامین است. هر دو ماده، شرایط ثابتی در مغز ایجاد می‌کنند که به بهبود افسردگی منجر می‌شود. گاز خنده، به سرعت عمل می‌کند اما نباید به صورت مداوم مورد استفاده قرار بگیرد.

  "ساموئل کوهتالا"(Samuel Kohtala)، یکی از نویسندگان این پژوهش گفت: این کار، مانند پرتاب سنگ در یک دریاچه آرام است. پرتاب سنگ، موجب حرکت آب می‌شود و امواج آن تا مدت‌ها باقی می‌مانند و اثر خود را حفظ می‌کنند.

  مکانیسم‌های ایجاد شده توسط گاز خنده، تا حدود زیادی بستگی به امواج مغز به خصوص هنگام خواب عمیق دارد؛ در نتیجه پژوهشگران تصمیم گرفتند نقش خواب را نیز در نجات یافتن از افسردگی بررسی کنند.

  افسردگی، از بیماری‌هایی است که می‌تواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و حتی به مرگ بیمار ختم شود. مردم معمولاً این بیماری را نادیده می‌گیرند و یا آن را یک ناراحتی معمولی تصور می‌کنند؛ در حالی که افسردگی به یک درمان قطعی و مؤثر نیاز دارد. پژوهشگران امیدوارند گاز خنده، در آینده به یک راهبرد مؤثر برای درمان افسردگی تبدیل شود.

• مونوکسید دی نیتروژن یا نیتروز اکساید یا گاز خنده (N۲O) یکی از ترکیبات نیتروژن است که اولین بار در سال ۱۷۹۹ در دندانپزشکی استفاده شد. امروزه از آن در پزشکی برای القا و ادامهٔ بیهوشی استفاده می‌شود. این دارو همچنین با مقادیر مصرف کم به‌عنوان ضددرد در اعمال جراحی زنان و زایمان و برای عمل جراحی که در آن‌ها به بیهوشی کامل بیمار نیاز نیست، مصرف می‌شود. این گاز یک ماده‌ی سایکو اکتیو از نوع منفک کننده است که در جوامع غربی به صورت گسترده بمنظور ایجاد حس سرخوشی و توهم مورد مصرف قرار می‌گیرد.

• نیتروز اکساید یا گاز خنده چیست؟

   

  نیتروز اکساید گازی بی رنگ است که استنشاق آن باعث ایجاد سرخوشی در افراد شده و گاز خنده نیز نامیده می شود. این گاز در مطب دندان پزشکی به عنوان آرامبخش و همچنین در سوخت موشک و خودروهای مسابقات اتومبیل رانی برای افزایش شتاب مورد استفاده قرار می گیرد.

  آیا کنجکاو شده اید که گاز نیتروز اکساید چیست؟ این مطلب نگاهی به تاریخچه کشف این گاز، چگونگی عملکرد آن به عنوان ماده بی هوشی و تقویت کننده موتور خودرو و در نهایت ایمن بودن این گاز برای سلامت بدن می اندازد.

   

   

  نیتروز اکساید چیست؟

  نیتروز اکساید با فرمول شیمیایی N₂O، گازی بی رنگ و غیر قابل اشتعال بوده و بوی نسبتا شیرینی دارد. استنشاق این گاز ایجاد حالت سرخوشی و شادی کرده و از این رو گاز خنده نیز نامیده می شود.

   

   

  

   

   

  گاز خنده!

  نخستین بار نیتروز اکساید توسط دانشمند انگلیسی جوزف پریسلی در سال 1772 کشف شد. او به جهت جداسازی گازهای مهم دیگری از جمله اکسیژن، مونوکسید کربن، دی اکسید کربن، آمونیاک و دی اکسید گوگرد نیز معروف است. پریسلی از طریق حرارت دادن نیترات آمونیوم در حضور براده های آهن و سپس عبور گاز حاصل از آب جهت خالص سازی، گاز نیتروز اکساید را به دست آورد.

  واکنش مربوطه به این شرح است:

   

  2NO + H₂O + Fe  → N₂O + Fe(OH)₂

   

  چند سال بعد همفری دیوی اثرات فیزیولوژیکی نیتروز اکساید بر بدن مانند اثر آن بر تنفس را مورد بررسی قرار داد. او متوجه شد که استنشاق این گاز توسط افراد به طرز شگفت آوری موجب احساس شادی و سرخوشی در آن ها می شود و نام گاز خنده را بر آن نهاد. او همچنین خواص ضد درد این گاز را مشاهده کرد و آن را به عنوان مسکن در اعمال جراحی پیشنهاد نمود. هرچند که مشاهدات او زیاد مورد توجه جراحان قرار نگرفت. بنابراین تا سال ها از این گاز برای ایجاد سرگرمی و نمایش عمومی استفاده گردید. افراد زیادی به کارناوال ها مراجعه می کردند تا با پرداخت مبلغ ناچیزی مقداری از گاز نیتروز اکساید را استنشاق کنند. استنشاق آن توسط افراد باعث خنده و انجام کارهای احمقانه می شد تا زمانی که اثر گاز از بین رفته و فرد حالت گیج و مبهمی را تجربه می کرد.

   

  

   

   

  نیتروز اکساید و خاصیت بی حس کنندگی

  در اوایل سال 1840 نیتروز اکساید کاربردهای علمی تری به عنوان بی حس کننده در دندان پزشکی و پزشکی یافت. داستان از آنجایی شروع شد که یک دانشجوی پزشکی به نام کالتن، به شهرهای اطراف می رفت و اثرات گاز نیتروز اکساید را در معرض نمایش عموم قرار می داد. در یکی از نمایش ها، دکتر دندان پزشکی به نام ولز حضور داشت. دکتر ولز به طور اتفاقی مشاهده کرد که یکی از داوطلبانی که گاز نیتروز اکساید را استنشاق کرده بود، درد ناشی از زخم روی پای خود را متوجه نمی شود. او بلافاصله تشخیص داد که نیتروز اکساید دارای خاصیت بی حس کنندگی می باشد و از کالتن دعوت نمود تا در یک آزمایش او را همراهی کند. روز بعد دکتر ولز گاز نیتروز اکساید را تنفس کرده و سپس دندان آسیا او توسط یک دندان پزشک محلی دیگر کشیده شد. او هیچ دردی را احساس نکرد و آن روز سرآغاز استفاده از نیتروز اکساید به عنوان بی حس کننده در دندان پزشکی و پزشکی بود.

  هرچند این داستان پایان خوشی نداشت. چرا که در روز ارائه این مشاهدات توسط دکتر ولز در دانشگاه پزشکی هاروارد، بیماری که با استفاده از نیتروز اکساید بی حس شده و دندان او کشیده شده بود، از درد ناچیزی که احساس کرده بود، شکایت کرد  و در مقابل چشمان همه او را مورد تمسخر و تحقیر قرار داد. تاثیر این اتفاق و کم رنگ شدن اعتبار دکتر ولز نزد عموم، سه سال بعد منجر به خودکشی او شد.

  در یک اتفاق عجیب 150 سال پس از مرگ زود هنگام دکتر ولز، کشف او مورد تصویب دندان پزشکان سراسر دنیا قرار گرفت و نام او به عنوان کاشف بیهوشی ثبت گردید.

  امروزه نیز نیتروز اکساید به عنوان ترکیبی ایمن و رایج توسط دندان پزشکان مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیب نسبت به سایر بی هوش کننده ها نظیر کلروفرم و اتر از سمیت به مراتب کمتری برخوردار است. اصلی ترین کاربرد نیتروز اکساید به عنوان آرام بخش و ضد درد می باشد. این ترکیب به کاهش استرس بیماران در حین درمان دندان پزشکی و همچنین تسکین درد ناشی از آن کمک می کند.

   

   

  نیتروز اکساید و خاصیت تقویت کنندگی نیروی موتور

  در دمای اتاق گاز نیتروز اکساید با بسیاری از مواد از جمله هالوژن ها و حتی اوزون هیچ برهمکنشی ندارد. بنابر این به صورت گسترده به عنوان پیشران قوطی های ائروسل به کار می رود و از این نظر جایگزین مناسبی برای کلروفلوروکربن ها که مخرب لایه اوزون هستند، می باشد.

  وقتی نیتروز اکساید حرارت کافی داده شود، طی یک واکنش گرمازا به نیتروژن و اکسیژن تجزیه می شود.

  وقتی این واکنش در محفظه احتراق خودرو انجام می شود، از 2 مول گاز اولیه 3 مول گاز تولید شده و با آزاد کردن گرمای زیاد باعث تقویت پیستون می شود. از این رو نیتروزاکساید در سوخت خودروهای مسابقات اتومبیل رانی برای تقویت نیروی موتور و افزایش شتاب به کار می رود.

   

   

   

   

  آیا نیتروز اکساید خطرناک است؟

  نیتروز اکساید هرگز نباید به طور مستقیم از مخزن یا کپسول آن تنفس گردد، چرا که برودت زیاد آن (40 درجه سلسیوس زیر صفر) می تواند منجر به یخ زدگی بافت بینی، دهان، گلو و تارهای صوتی شود. همچنین فشار گاز می تواند باعث پارگی و آسیب به شش ها شود.

  برای مصارف طبی، هرگز از گاز نیتروز اکساید خالص استفاده نمی شود. بلکه از نسبت 70 به 30 درصد به ترتیب نیتروز اکساید و اکسیژن استفاده می گردد. در حقیقت این مقدار از اکسیژن برای سلول های مغز حیاتی بوده و کمبود آن موجب آسیب جدی می شود.

  مصرف این گاز در مدت زمان کوتاهی موجب بی حسی و کاهش کنترل اندام های حرکتی در فرد می شود. اگر فرد هنگام اسنشاق گاز در حالت ایستاده باشد دچار آسیب می گردد.

  برخی مطالعات نشان داده اند که مصرف بیش از حد این گاز و یا مصرف طولانی مدت آن ممکن است با اثرگذاری بر عملکرد ویتامین B12 موجب آسیب سیستم عصبی و مغز استخوان شود.

  با توجه به تمامی نکات ذکر شده باید توجه داشت که مصرف گاز نیتروز اکساید با در نظر گرفتن اصول ایمنی خطری برای سلامت بدن ندارد.

• بیشتر ویزیت های دندانپزشکی کاملاً مطابق با روال عادی است. یک متخصص دندانپزشکی دندان های شما را می تراشد و به دنبال آن جلا می دهد تا لکه های دندان از بین برود. بعد از آن، قرار بعدی خود را رزرو می کنید و شش ماه دیگر را در تقویم خود ثبت می کنید. اما هر ویزیت به این راحتی نیست.  برخی از روش ها نیاز به تزریق گاز خنده دارند. شما مطمئناً در مورد آن شنیده اید، اما تعجب می کنید که گاز خنده چه کاری انجام می دهد؟

  گاز خنده چیست؟

  از اکسید نیتروژن (N2O) که معمولاً به آن گاز خنده می گویند، به عنوان یک روش آرام بخش استفاده می شود. از ویژگی های آن می توان به این موضوع اشاره کرد که گاز N2O بی رنگ و بی بو و غیرقابل اشتعال است. مونوکسید دی نیتروژن به عنوان یک آرام بخش موثر است زیرا با احساسات لذت بخشی که از خود بروز می دهد بیماران را آرام می کند. سودمندی نیتروز اکساید همچنین از سرعت کارکرد آن و برگشت پذیر بودن آن ناشی می شود. به همین دلیل و دلایل دیگر، اکسید نیتروژن به طور گسترده ای به عنوان یک روش آرام بخش آرام در نظر گرفته می شود.

  عملکرد گاز N2O در بدن

  بنابراین این گاز چگونه کار می کند؟ هنگامی که اکسید نیتروژن استنشاق می شود، این گاز از طریق ریه ها وارد جریان خون می شود و به سرعت به مغز می رود و در آنجا باعث ترشح مواد افیونی، اندورفین و دوپامین طبیعی بدن می شود. اثر بیهوشی اکسید نیتروژن با تثبیت موقت فعالیت نورون در مغز حاصل می شود.

  

  اثرات جانبی N2O

  گزارش ها حاکی از آن است که تنها اقلیت بیماران هرگونه عوارض جانبی منفی را تجربه می کنند. اگر سطح نیتروژن خیلی زیاد باشد یا مقدار استنشاق سریع تغییر کند، می توانند باعث بروز اثرات جانبی می شود. عوارض جانبی بالقوه به شرح زیر است:

• سردرد
• لرز

• پس از قطع شدن اکسید نیتروژن، بیمار برای جلوگیری از سردرد نیاز به دریافت حداقل 5 دقیقه اکسیژن دارد. اکسیژن در هنگام کمک به بیمار در هوشیاری و بیداری، گازهای باقیمانده را از ریه ها پاک می کند. وعده های غذایی یکی دیگر از نقاط تمرکز هنگام دریافت اکسید نیتروژن است.  بهتر است قبل از اقدام به خوردن غذای سبک بپردازید و به مدت سه ساعت از یک وعده غذایی سنگین خودداری کنید. همچنین در مورد اینکه آیا رانندگی بعد از عمل برای

•  
• تعرق مفرط
•  
• حالت تهوع یا استفراغ
• کوفتگی
• سرخوشی
• خنده های کنترل نشده
• تاری دید
•  

گاز مونوکسید دی نیتروژن

گاز دی نیتروژن مونوکسید یا نیتروس اکساید معروف به گاز خنده میباشد. این گاز بی رنگ، بی بو و مزه کمی شیرین دارد قابل اشتعال نمیباشد ولی به تداوم و پایداری شعله کمک میکند. در تقویت موتور خودروها و همچنین در بیهوشی مورد استفاده قرار میگیرد.

گاز نیتروس اکساید:

یکی از موارد کاربرد N۲O در تقویت خودرو است. دی‌نیتروژن مونوکسید یک سوخت نیست که با سوختن آن در موتور اتومبیل بتوان انرژی تولید کرد. این گاز وقتی وارد سیلندر می‌شود، به دلیل گرمای زیاد داخل محفظه به اتم اکسیژن و نیتروژن تجزیه می‌گردد. در این تجزیه پیوند بین اتم‌ها شکسته می‌شود. این عمل با گرفتن گرما از سیلندر همراه است در نتیجه دمای محفظهٔ احتراق کم می‌شود. خیلی سریع اتم‌های فعال اکسیژن با هم ترکیب شده و مولکول O۲ را به وجود می‌آورند. حال اگر ما مقداری سوخت اضافی وارد سیلندر کنیم می‌توانیم با گاز اکسیژن حاصله، سوخت اضافی را بسوزانیم و نیروی بیش تری تولید کنیم. توجه داشته باشید که سوزاندن سوخت اضافی زمانی ممکن می‌شود که دمای سیلندر پایین باشد و تجزیهٔ دی‌نیتروژن مونوکسید این حالت را فراهم می‌آورد. در این فرایند گاز نیتروژن هیچ نقشی در انفجار نخواهد داشت!

N۲O در محفظه‌های تحت فشاری به نام Bottle Heaters یا Bottle Warmers در خودرو نگهداری می‌شود.

فشار داخل این محفظه باید بین ۸۵۰ تا ۱۱۰۰ psi باشد تا بتواند گاز را در حالت مایع نگاه دارد. گاز از طریق شلنگ تحت فشار به مجرای تفس موتور (و یا خود سیلندر) تزریق می‌شود. به هنگام تزریق نیترو اکسید، این گاز از حالت مایع به گاز می‌رود چون نقطهٔ جوش آن در حدود منفی ۸۴ درجهٔ سانتی گراد است. در این تغییر فاز، دمای مخلوط هوا کاهش می‌یابد و در نتیجه فرایند انفجار بهتر صورت می‌گیرد.

گاز مونوکسید دی نیتروژن چیست؟

مونوکسید دی نیتروژن یا نیتروز اکساید (N2O) که در گذشته با نام گاز خنده شناخته می‌شد یکی از ترکیبات نیتروژن است که اولین بار در سال ۱۷۹۹ در دندانپزشکی استفاده شد. امروزه از آن در پزشکی برای القا و ادامهٔ بیهوشی استفاده می‌شود. این دارو همچنین با مقادیر مصرف کم به‌عنوان ضد درد در اعمال جراحی زنان و زایمان و برای عمل جراحی که در آن‌ها به بیهوشی کامل بیمار نیاز نیست، مصرف می‌شود.دی نیتروژن اکسید گازی بی‌رنگ، بی‌بو و غیرقابل اشتعال است سمّی نیست اما خنده‌آور است. این گاز در ردهٔ اصلی گازهای گلخانه‌ای قرار داشته و آلوده‌کنندهٔ هوا می‌باشد. نیتروز اکساید همچنین برای تولید خروجی موتور خودروهای نقلیه و به عنوان اکسید کننده قوی در پرتاب موشک استفاده می‌شود. نیتروز اکساید را گاز خنده می‌نامند، زیرا استنشاق آن سرخوشی ایجاد می‌کند.

تاریخچه گاز نیتروس اکساید:

چطور نیتروز اکساید یا گاز خنده ایجاد ‌شد!!!

جوزف پریستلی برای نخستین بار در سال 1772 نیتروز اکساید را با جمع‌آوری گاز تولید شده از پاشیدن  اسید نیتریک روی براده‌های آهن بدست آورد. اگر چه نیتروز اکساید معمولاً با روش هامفری دیوی تولید می‌شود، در این روش نیترات آمونیوم را به آرامی حرارت می‌دهند تا به نیتروز اکساید و بخار آب تجزیه شود.

NH4NO3 (s) → 2 H2O (g) + N2O (g)

نکته اصلی در اینجا این است که به آرامی نیترات آمونیوم را در بازه 170 تا 240 درجه سانتی‌گراد حرارت داد، زیرا حرارت باعث انفجار نیترات آمونیوم می‍شود. افرادی این کار را به مدت 150 سال و بدون هیچ حادثه‌ای انجام دادند، بنابراین، این روش تا زمانی که مراقب باشید، امن است.

سپس گازهای داغ سرد شده تا آب را متراکم سازند. بهترین روش برای انجام این کار استفاده از پنوماتیک است، که شامل لوله‌ای است که از مخزن نیترات آمونیوم شروع شده و حباب‌های گاز را از مسیر آب وارد شیشه جمع‌آوری می‌کند.

میزان گاز تولیدی در هر ثانیه یک یا دو حباب است. پنوماتیک منجر به حذف آب از واکنش و دود ناخالصی‌ها در نیترات آمونیوم می‌شود.

گاز موجود در شیشه جمع‌آوری همان نیتروز اکساید یا گاز خنده، به اضافه مقدار کمتری از دیگر اکسیدهای نیتروژن  مانند اکسید نیتریک و یا مونوکسید نیتروژن است. نیتروز اکساید در نهایت در تماس با اکسیژن به اکسید نیتروژن اکسید می‌شود، اگر چه از اسید و روش‌های اصلی برای حذف ناخالصی برای تولید در مقیاس تجاری نیتروز اکساید استفاده می‌شود. وقتی مخزن پر از گاز شد، میزان حرارت به نیترات آمونیوم را قطع و لوله را جدا می‌کنیم، بنابراین، آب به مخزن جمع‌آوری راه پیدا نمی‌کند. مخزن را بپوشانید، می‌توانید آن را راست کنید، بدون آنکه مقداری از گاز را از دست بدهید. اگر درب برای مخزن خود ندارید، صفحه صافی از شیشه یا پلاستیک هم به خوبی این کار را انجام می‌دهد.

خواص شیمیایی و فیزیکی N2O:

 نیتروس اکسید گازی است بی‌رنگ، بی‌بو، با طعم کمی شیرین که خود مشتعل نمی‌شود ولیکن به شعله‌وری آتش می‌تواند کمک کند. این گاز وزن مولکولی 44 داشته، حدود 5/1 برابر سنگین تراز هوا بوده و در اتمسفر به‌طور طبیعی با غلظت 0.5 ppm موجود است.

نیتروس اکسید گازی است بی رنگ، بی بو، بی طعم ، غیر سمی ، خوش بو و دارای مزه ای شیرین که خود مشتعل نمیشود اما در تداوم و ثبات شعله می‌تواند بسیار موثر واقع شود. این گاز وزن مولکولی 44 داشته، حدود 5/1 برابر سنگین تراز هوابوده و در اتمسفر بطور طبیعی با غلظت 0.5 ppm موجود است.مولکول آن خطی بوده N=N=O ↔ N≡N-O و در صنعت با حرارت دادن نیترات آمونیوم تا 270 درجه سانتیگراد بدست میاید. البته برخی گازهای ديگرمانند NO, NO2,CO2,CO نیز تولید میشود که در مراحلی بسیارحساس و دقیق، ناخالصی آن گرفته و در سیلندرهای مخصوص آبی رنگ ارائه میشود. البته بدلیل حرارت بحرانی بالائی که دارد (حدود 36oC ) در درجه حرارت هوای اتاق (21 درجه سانتیگراد ) با فشار 745psig یا 50 اتمسفر بصورت مایع در سیلندر موجود است وتا وقتی مایع وجود دارد این فشار حفظ خواهد شد. نقطه انجماد آن برابر -90.81oC و نقطه جوشش -88.46oC است.
وزن مولکولی گاز نیتروس اکساید: 44.02 g/mole
فرمول مولکولی گاز نیتروس اکساید: N2-O
نقطه جوش گاز نیتروس اکساید: -88°C
فشار بخار گاز نیتروس اکساید: 745 PSI
نقطه ذوب گاز نیتروس اکساید: -91°C
دمای بحرانی گاز نیتروس اکساید: 36.6°C
غلظت بخار گاز نیتروس اکساید: 1.53
حجم مخصوص گاز نیتروس اکساید: 8.6957
چگالی بخار گاز نیتروس اکساید: 0.115

 مولکول آن خطی بوده و در صنعت با حرارت دادن نیترات آمونیوم تا 270 درجه سانتی‌گراد به دست میاید. البته در این فرایند برخی گازهای دیگر مانند CO, CO2, NO و NO2 نیز تولید می‌شود که در مراحلی بسیار حساس و دقیق، ناخالصی آن گرفته و در سیلندرهای مخصوص آبی‌رنگ ارائه می‌شود. 

کاربرد دی نیتروژن اکسید:

تقویت خودرو:

یکی از موارد کاربرد N2O در تقویت خودرو است. نیتروژن اکسید یک سوخت نیست که با سوختن آن در موتور اتومبیل بتوان انرژی تولید کرد. این گاز وقتی وارد سیلندر می‌شود، به دلیل گرمای زیاد داخل محفظه به اتم اکسیژن و نیتروژن تجزیه می‌گردد. در این تجزیه پیوند بین اتم‌ها شکسته می‌شود.

این عمل با گرفتن گرما از سیلندر همراه است درنتیجه دمای محفظهٔ احتراق کم می‌شود. خیلی سریع اتم‌های فعال اکسیژن باهم ترکیب‌شده و مولکول O2 را به وجود می‌آورند. حال اگر ما مقداری سوخت اضافی وارد سیلندر کنیم می‌توانیم با گاز اکسیژن حاصله، سوخت اضافی را بسوزانیم و نیروی بیش‌تری تولید کنیم. توجه داشته باشید که سوزاندن سوخت اضافی زمانی ممکن می‌شود که دمای سیلندر پایین باشد و تجزیهٔ نیتروژن اکسید این حالت را فراهم می‌آورد. در این فرایند گاز نیتروژن هیچ نقشی در انفجار نخواهد داشت!

 N2O در محفظه‌های تحت‌فشاری به نام Bottle Heaters یا Bottle Warmers در خودرو نگهداری می‌شود.

سیستم نیتروژن اکسید در تقویت خودرو اگر به درستی مورد استفاده قرار بگیرد، مشکلی برای موتور ایجاد نمی کند. این امر هنگامی امکانپذیر است که سیستم را با ساختار موتور هماهنگ کنید و از یک پک N2O مناسب با تجهیزات حفاظتی استفاده کنید.

فشار داخل این محفظه باید بین ۸۵۰ تا ۱۱۰۰ psi باشد تا بتواند گاز را در حالت مایع نگاه دارد. گاز از طریق شیلنگ تحت‌فشار به مجرای تنفس موتور (و یا خود سیلندر) تزریق می‌شود. به هنگام تزریق نیتروژن اکسید، این گاز از حالت مایع به گاز تبدیل می‌شود چون نقطهٔ جوش آن در حدود منفی ۸۴ درجهٔ سانتی‌گراد است. در این تغییر فاز، دمای مخلوط هوا کاهش می‌یابد و درنتیجه فرایند انفجار بهتر صورت می‌گیرد.

نیتروژن اکسید به سه صورت به موتور تزریق می‌شود✔

۱-تزریق خشک: در این حالت، گاز N2O به‌تنهایی وارد مجرای تنفس می‌شود و سیستم سوخت‌رسانی به‌گونه‌ای تنظیم می‌گردد که سوخت اضافی را وارد موتور کند.
۲-تزریق مرطوب: در این تزریق، گاز N2O و سوخت اضافی ابتدا باهم مخلوط می‌شوند و از راه نازل وارد مجاری تنفس می‌گردند.
۳-تزریق مستقیم: در این حالت برای هر سیلندر یک تزریق کننده وجود دارد به‌طوری‌که از هر یک از این نازل‌ها، گاز N2O به‌علاوهٔ سوخت اضافی وارد محفظهٔ احتراق می‌شود. این حالت بیش‌تر در خودروهای مخصوص مسابقه کاربرد دارد.

عمل تزریق با سوئیچ‌های کنترلی داخل خودرو انجام می‌شود که وصل شدن سوئیچ موجب فعال شدن سیم‌پیچ (سولنوئیدهای) مربوط به نیتروژن اکسید می‌گردد. یک کنترلر قابل‌برنامه‌ریزی نیز حجم افزودن گاز نیتروژن اکسید را تعیین می‌کند. این کنترل‌کننده می‌تواند از نوع پیش‌رونده (Progressive) باشد که به‌طور تصاعدی حجم گاز را افزایش می‌دهد و یا از نوع دومرحله‌ای باشد که طی دو مرحله حجم گاز را به حداکثر می‌رساند.

سیستم نیتروژن اکسید در تقویت خودرو اگر به‌درستی به کار گرفته شود، مشکلی برای موتور ایجاد نمی‌کند. این امر زمانی ممکن است که سیستم را با ساختار موتور هماهنگ کنید و از یک پک N2O مناسب با تجهیزات حفاظتی استفاده نمایید.

گاز نیتروز اکساید گاز بیهوشی؟؟؟؟

گاز نیتروس اکسید که به N2O (نام گذاری IUPAC )میشناسیم با نامهای گاز خنده آور، نیتروژن اکسید، دی نیتروژن منواکسید و هوای صناعی نیز در گذشته شناخته ميشده و از اواسط قرن هفدهم مورد توجه قرار گرفته است. حدود یکصد سال طول کشید تا توسط جوزف پریستلی ( Joseph Priestly) در سال 1774 بصورت خالص بدست آمد. البته در آن زمان این گاز بمنظور تفریح در مجالس استفاده میشد،اما در سال 1800 آقای سرهمفری دیوی(Sir Humphry Davy) در یک کتاب 580 صفحه ای به خواص N2O اشاره کرد و مفید بودن آن را در اعمال جراحی برای تخفیف درد مطرح نمود تا اینکه در سال 1844 هوراس ولز(Horace Wells) به اثر ضد درد آن در دندانپزشکی پی برد اما متاسفاً نتوانست کشف خود را برای دیگران به اثبات برساند و 20 سال بعد گاردنر کوینسی کولتون(Gardner Quincy Colton) با افزودن اکسيژن به گاز N2O از خطر مرگ متعاقب آن کاسته و گزارش 25000 مورد مصرف همراه با موفقیت آن را، ارائه داد.

اثرات گاز نیتروش اکساید بر سلامتی انسان:

• فارماکولوژی

N2O یکی از ضعیف ترین گازهای بیهوشی است که MAC آن در فشار 1 اتمسفر ( سطح دریا) برابر 104% است یعنی حتی با حداکثر مجاز تجویز (70%) هم نمیتواند یک هوشبر کامل باشد وبایستی با دیگر هوشبرهای استنشاقی ( هالوتان، ایزوفلوران، سوفلوران و…) و یا وریدی ( پروپوفول، کتامين، اتومیدیت و…) همراه گردد. البته این ضعف قدرت با سرعت اثر بالائی که دارد تاحد زیادی جبران شده است زیرا N2O حلالیت بسیار کمی در خون داشته و پس از تجویز بسرعت فشار نسبی آن در خون و مغز بالا میرود. بطور معمول ظرف 30 ثانیه اثرش ظاهر و تاحدود 2تا3 دقیقه به حداکثر میرسد.

مکانیسم ضد درد آن تاکنون بیشتر مشخص شده و تأثیر از طریق آزادی اندورفین های آندوژن در سطح فوق نخاعی، و مهار گیرندههای NMDA در سطح نخاع تأئید شده است. اثرات بی دردی از غلظت 20 تا 30 درصد شروع و با افزایش غلظت تا 70% که مرز بیهوشی است، میتواند بدون تضعیف شدید هوشیاری ادامه یابد. لیکن عدم توجه به زمان ومحیط اطراف و اختلال در بیادآودن وقایع اخیر در این میزان مصرف رخ میدهد که خود باعث رضایتمندی بیماران از این روش کنترل درد خواهد شد. مکانیسم هوشبری نیتروس اکسید بطور دقیق مشخص نشده ولیکن تئوری فشاری، و یونی برای آن مطرح است.حلالیت کم در خون و در بافتها به خصوص در مغز باعث شده تا این گاز سرعت بالائی در القاء و بهبود از بیهوشی داشته و علی الرغم ضعف در قدرت اثر بعنوان یک داروی هوشبر خاص مورد توجه متخصصین بیهوشی باشد.

• اثرات تنفسی

با مصرف N2O حجم جاری کاهش، تعداد تنفس افزایش و حجم دقیقه ای نیز افزایش میابد و در نهایت میزان PaCO2 حفظ خواهد شد البته پاسخ مرکز تنفس به افزایش دی اکسید کربن وهیپوکسی مختل خواهد شد یکی از مسائل مربوط به اختلال تنفسی در زمینه مصرفN2O هیپوکسی انتشاری است که به دلیل سرعت انتشار سریع این گاز از خون به ریه ها در زمان بهبودی از بیهوشی عمومی است که این امر منجر به رقیق شدن CO2 آلوئلی و تضعیف تحریک مرکز تنفس از طرفی و همچنین رقیق شدن اکسیژن آلوئلی و هیپوکسی استنشاقی میشود که درنهایت باعث افت فشار سهمی اکسیژن خون خواهد شد بنابراین توصیه به تجویز اکسیژن اضافی در 5 تا 10 دقیقه اول مرحله بهبودی از بیهوشی عمومی همراه با N2O شده است.

•  اثرات قلبی عروقی

تأثیرات نیتروس اکسید برروی قلب و عروق شبیه CO2 بوده و باعث تضعیف مستقیم میوکارد میگردد اما چون تحریک سیستم سمپاتیک رانیز بهمراه دارد این اثر تضعیفی دیده نمی شود مگر در مواردیکه قلب دچار نارسائی در خون رسانی عروق کرونر و یا نارسائی احتقانی قلب باشد همچنین N2O باعث افزایش فشار خون ریوی شده که در بیماران با زمینة افزایش فشارخون ریوی مثل بیماری COPD این مشکل بارزتر و باعث اختلال در اکسیژن رسانی بافتی در اثرافزایش شنت میتواند بشود.

•  اثرات دی نیتروژن مونوکسید سیستم عصبی

بطور متفاوت باعث کاهش انتقال پیام عصبی از هسته های تالاموس شده و تأثیرات برانگیختگی ناشی از درد با مصرف N2O تضعیف میشود. N2O باعث گشادی عروق مغز شده وبا وجود کمترین تأثیر بر متابولیسم مغز، افزایش فشار داخل مغز رخ خواهد داد که البته افزایش تهویه بخوبی میتواند با این اثر مقابله کند لیکن در بیماران با افزایش قابل توجه فشار داخل مغز مثلا بعلت تومور بهتر است تا قبل از باز شدن کرانیوم از آن استفاده نشود.

•  اثرات برروی دیگراورگانهای بدن

N2O باعث افزایش فعالیت عضلات اسکلتی شده اما تأثیری بر عملکرد داروهای شل کننده عضلانی نخواهد داشت. این گاز بر عملکرد کار کلیه تأثیرمستقیمی نداشته، فیلتراسیون گلومرولی، قدرت تغلیظ ادرار و کلیرانس کلیوی را تغییر نخواهد داد در کبد نیز متابولیسم نداشته و البته میتواند توسط باکتریهای روده ای در فرآیند احیاء قرارگرفته و باعث ایجاد رادیکالهای آزاد کند و از این رهگذر لیپید پراکسیدازها بوجود آید. همچنین N2O میتواند با غیر فعال کردن ویتامین B12 باعث اختلال عملکرد آنزیم متیونین سنتتاز شده و علائم کمبود ویتامین B12 را مانند آنمی مگالوبلاستیک بوجود آورد البته این موضوع در مصرف بیش از 24 ساعت و یا مکرر در یک هفته بوجود آید و در بیماران جراحی مصرف برای بیهوشی باعث جنین اختلالاتی نمیشود مگر در افراد بسیار ضعیف، حامله، اشکال در بهبود زخم و عفونتهای خیلی شدید که توصیه به مصرف آن نشده است.

خودبخودی میشود که این در افرادی که در اتاق عمل ویا سوئیتهای دندانپزشکی با عدم تخلیه گازهای هوشبر به روش مناسب کار کنند میتواند رخ دهد لیکن در صورت رعایت موارد ایمنی و حفظ غلظت زیر 25ppm بروز نخواهد کرد. تأثیر دی نیتروژن مونوکسید بر تغییر سلولهای اولیه (germ cells ) در مردان اگرچه مطرح است اما تاکنون اثر بالینی خاصی از آن به اثبات نرسیده است.

•  مصرف در حاملگی

N2O بخوبی میتواند از جفت گذشته و به جنین برسد لیکن غلظت خون بند ناف از خون مادر کمتر بوده و ظرف 5 تا10 دقیقه روبه افزایش است وبنابراین پس از این مدت تأثیردر تضعیف جنینی آن وجود خواهد داشت.البته اثرات موتاژنتیک وتراتوژنيک برای N2O به اثبات نرسیده است. N2O در زایمان بیدرد بیش از 100 سال است که استفاده میشود وخواص ویژه آن در سرعت اثربخشی و ختم اثر آن در کنار سهولت در استفاده، باعث شده تا همچنان در این زمینه کاربرد خود را از دست ندهد.

•  عوارض ناشی از N2O

در چهار زمینه این عوارض مطرح است:

• افزایش حجم فضاهای بسته در بدن مانند پنوموتوراکس که مثلا ظرف 20 دقیقه با تجویز 70% N2O میتواند حجم آن 2 تا 3 برابر شود.
• افزایش بروز تهوع و استفراغ متعاقب بیهوشی به خصوص در اعمال گوش و حلق و چشم و لاپاروسکوپی.
• غیر فعال شدن ویتامین B12 و بروز عوارض خونی (آنمی مگالوبلاستیک) و عصبی.
• ایجاد هیپوکسی انتشاری در ابتدای زمان بهبودی از بیهوشی، و کاهش غلظت اکسیژن دمی در حین تجویز N2O.

بیشتر بدانیم:

اثر گاز نيتروز اكسايد (N2O) در ميزان تهوع و استفراغ بعد از لاپاروسكوپي✔

 اثرات گاز N2O بر محیط زیست:

گاز مونوکسید دی نیتروژن یکی از گازهای گلخانه ای خطرناک است و از مزارع آزاد متصاعد می شود. محققان اروپایی در نروژ میخواهند به اسرار این گاز پی ببرند تا بهتر بتوانند با اثرات ناشی از آن مقابله کنند.

مقابله با وضعیت نگران کننده تغییرات آب وهوایی نیاز به دانشهای مختلف دارد. دانشمندان اروپایی علوم مختلف میکروبیولوژی، بیوشیمی و علوم روباتیک در طرح موسوم به «نورا» در نروژ دور هم جمع شده اند تا راهبردی برای کاهش یکی از گازهای آلاینده بیابند.

زمینهای کشاورزی یکی از منابع اصلی گسیل گاز گلخانه ایِ خطرناکی است که نام آن را خیلی نمی شنویم: گازمونوکسید دی نیتروژن که به گاز خنده هم معروف است. میزان آلایندگی این گاز ۳۰۰ برابر دی اکسید کربن است. ۱۰ درصد گرمایش زمین در اثر گاز دی نیتروژن مونوکسید است که باعث تخریب لایه اوزن هم می شود.

محققان اروپایی در نزدیکی اسلو، پایتخت نروژ قصد دارند با اثرات ناشی از این آلاینده خطرناک مقابله کنند. آنها فرضیه هایی را که در آزمایشگاه برای کاهش گسیل این گاز به بار آورده اند، آزمایش می کنند. روباتی میزان گسیل گاز را روی زمین کشاورزی آزمایشی، در زمان واقعی اندازه گیری می کند.

کار این روبات این است که بخشهای مختلف خاک را پس ازتغییراتی که روی آنها انجام شده، بکاود. اندازه گیری بطور دستی انجام می شود. در نتیجه به زمان زیادی نیاز هست. اما در اینجا تمام داده ها بطور اتوماتیک ذخیره می شود.

لارس باکن، محقق محیط زیست این پروژه و استاد دانشگاه علوم زیستی نروژ می گوید: «برای اینکه بدانید آیا میزان انتشار گاز مونوکسید دی نیتروژن از یک خاک خاص کاهش یافته یا نه، باید میزان گازی را که از آن خاک متصاعد می شود، طی یک فصل، هر روز و بطور مداوم اندازه گیری کنید. زیرا گسیل این گاز نوسان دارد و هر روز یکسان نیست. میزان غلظت گاز را در محفظه ای که پایین تر از سطح زمین است، بمدت سه دقیقه اندازه گیری می کنیم. نکته اصلی این است که این کار باید بطور کاملا خودکار انجام شود چون به داده های انبوه نیاز داریم.»

تولید گاز مونوکسید دی نیتروژن منشاء باکتریایی دارد. اما افزایش استفاده از نیتروژن در کودهای شیمیایی هم باعث افزایش تولید و انتشار این گاز می شود.

محققان می خواهند بدانند چگونگی برخی میکروارگانیسمهای خاک می تواند، هم این گاز را بسازد، و هم جذب کند.

پاول لیسوس، میکروبیولوژیست این پروژه می گوید: «متوجه شدیم که باکتریهای خاصی که باعث ایجاد مونوکسید دی نیتروژن می شوند، قادرند این گاز را پس از انتشار هم، در خود جذب کنند. اساس مطالعات ما این بود که به درک بهتری از مولکول بنیادین این باکتری برسیم که منشاء تولید و کاهش گاز است. به این ترتیب می توانیم به راهی برای کاهش انتشار این گاز آلاینده دست پیدا کنیم.»

در نتیجه پژوهشگران باید کاری کنند که باکتری، آنزیم نابودکننده مونوکسید دی نیتروژن را بیشتر تولید کند.

مانوئل سورایانو-لاگونا متخصص بیوشیمی طرح درباره پروتئین این آنزیم می گوید: «این یک پروتئین خیلی خاص است که تا امروز بعنوان بهترین مخرب مونوکسید دی نیتروژن شناخته شده است. در مرکز این پروتئین، اتمهای مس وجود دارد که از بین برنده مونوکسید دی نیتروژن هستند. ما می خواهیم از منظر بیوشیمی ببینیم باکتری چگونه می تواند این پروتئین را تولید کند.»

طی دهه های اخیر، میزان انتشار مونوکسید دی نیتروژن افزایش یافته است. علاوه بر کود کشاورزی و ترکیبات آن، خود خاک و شیوه استفاده از آن هم در گسیل این آلاینده نقش دارد.

اسو فروستگرود، مسئول هماهنگ کننده این طرح می گوید: «شاید بتوانیم عملکرد کودهای شیمیایی را بهتر کنیم و باید با استفاده از هوارسانی به خاک و عدم استفاده بیش از حد از کود شیمیایی، بیشتر روی مدیریت [خاک] کار کنیم. اخیرا متوجه شدیم با کاهش PHخاکی که بیش از اندازه اسیدی است، می توانیم میزان گسیل مونوکسید دی نیتروژن را به شدت کاهش دهیم.»

حمل و نقل سیلندر گاز دی نیتروژن مونوکسید:

با توجه به اهمیت ایمنی در نگهداری، ذخیره سازی و انتقال سیلندر و کپسول های گاز تحت فشار و همچنین نحوه کار با رگولاتورهای گاز به برخی نکات ایمنی به شرح ذیل اشاره می گردد:
یک گاز تحت فشار به هرماده یا مخلوطی گفته میشود که دردمای ۲۰ درجه سانتیگراد با فشار مطلق بیشتر درون ظروف مخصوص واردشده باشد. خطر کاربرد گازهای تحت فشار به مراتب بیش ازمواد مایع و جامد است. در صورتیکه شیر خروجی سیلندر شکسته و از آن جدا گردد، مقدار فشار ایجاد شده میتواند سیلندر را مانند یک راکت جنگی به حرکت درآورده و به راحتی ازمیان دیواره های آجری عبور دهد.
 سیلندرهای گاز را همواره به حالت ایستاده نگهداری نموده و با کمک زنجیر یا تسمه چرمی و دربالای مرکز ثقل به اشیاء ثابت یا دیوار ببندید.
 ازافتادن و برخورد شدید سیلندرهای گاز و غلتیدن آنها درهنگام نگهداری، حمل و کاربرد پیشگیری نمایید.
گازهای مختلف را به صورت جداگانه و درمحل خاص خود قرارداده و براساس نوع گاز گروه بندی نمائید. به عنوان مثال، گازهای قابل اشتعال را نباید درمجاورت گازهای اکسید کننده قرارداد.
 سیلندرهای گاز استیلن را همواره درحالت ایستاده نگهداری نمایید. درصورتی که سیلندر برای مدت طولانی به حالت افقی نگهداشته شده، نباید آنرا تا ۲۴ ساعت مورد استفاده قرار داد.
 سیلندرهای گاز را درمحلی خشک، سرد، کاملاً تهویه شونده و دور ازمواد قابل اشتعال، شعله، جرقه و دماهای بیش از ۵۲ درجه سانتیگراد قراردهید.
 سیلندر گازهای قابل اشتعال را به وسیله یکجدار مقاوم با ارتفاع ۱٫۵ متر و قابلیت حداقل ۳۰ دقیقه مقاومت در برابرآتش و با فاصله حداقل ۶ متری از سیلندرهای اکسیژن و یا سایر مواد و گازهای اکسید کننده قراردهید!! در این خصوص اکیدا توصیه می شود جهت نگهداری سیلندرهای گاز در فضاهای سرپوشیده مانند آزمایشگاهها از کابینت های ایمن ضد آتش Type 90 و یا Type 30 مخصوص نگهداری سیلندرهای گاز استفاده گردد!!
سیلندرهای گاز را دربرابر شرایط آب و هوایی نامساعد، رطوبت زمین و زنگ زدگی ناشی از آن مصون نگاهدارید.
 از قرار دادن سیلندرها در فضاهای بسته و زیر سطح و مسیرهای خروجی خودداری نمایید.
 درهنگام ذخیره سازی و یا انتقال سیلندرها سر پوش روی آ ن باید به صورت محکم روی آن قرار داده شده باشد.
 سیلندرهای خالی را جدا از سیلندرهای پر نگهداری نموده و همواره مقداری فشار گاز درون آن باقی بگذارید تا از مکش هوا و ورود آلودگی و رطوبت به داخل سیلندر و احتمال انفجار جلوگیری به عمل آید.
 کلیه سیلندرهای تحت فشار حاوی گازهای قابل اشتعال و تجهیزات مربوطه بایستی اتصال الکتریکی به زمین داشته باشند.
 توجه: از تماس روغن، گریس و سایر مواد سوختنی با سیلندرهای اکسیژن و سایر گازهای اکسید کننده اکیدا خوداری نمایید.
 برای جابجایی سیلندرهای بزرگ از گاری مخصوص استفاده نموده و آنها را درحین انتقال به کمک گیره و ابزارهای نگهدارنده تثبیت نمایید.

نگهداری و انبارش گاز N2O:

مهار کردن سیاندر گاز نیتروس اکساید هنگام انبار کردن با استفاده از زنجیر(سیلندر پر و خالی).

کنترل دمای محیط نگهداری سیلندرها( عدم قرار دادن سیلندر در معرض دماهای بالاتر از 65درجه سانتی گراد).

عدم انجام هر گونه تغییر کاربری،تغییر رنگ سیلندر، اصلاح، دستگاری، انسداد، حذف یا تعمیر اجزای سیلندر شامل: شیر سیلندر، مهره های رابط، رگلاتورهای هرگاز و شلنگ هر رابط با رنگ مشخص و سایر ملحقات آن.

فروش گاز نیتروس اکساید | نیتروزاکساید | گاز دی نیتروژن مونوکسید | فروش گازNOS | nitrous | nitro | N2O

گاز نیتریک اکسید | فروش گاز نیتروس اکساید وارداتی | گاز خنده | گاز بیهوشی | فروش  N2O Gas | فروش گاز Nitrous oxide

شرکت سپهر گاز کاویان قادر به تامین گاز نیتروس دی اکساید در حجم سیلندر -کپسول :سیلندر 2 لیتری (150 بار)- سیلندر 5 لیتری (150 بار) , سیلندر 10 لیتری (150 بار)- سیلندر 20 لیتری (150 بار) , سیلندر 40 لیتری (150 بار)- سیلندر 50 لیتری (200 بار) درصد خلوص یا گرید شارژ گاز نیتروس دی اکساید داخلی 99.999mol%،99.99mol% ,99.9995mol% و برای گاز نیتروس اکساید وارداتی 99.999mol% و 99.9999mol% می باشد. و برای اولین بار در ایران قادر به تولید گاز های ترکیبی و مخلوط های گازی که درصدی یا ppm و یا ppb از نیتروس اکساید می باشد .
گاز نیتروس اکساید (N2O) در گرید های 99 ، 99.9 ، 99.99 ،99.998 ، 99.999 موجود میباشد.http://www.sepehrgas.com/%DA%AF%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%88%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%86
گاز نیتروس اکساید (N2O) %99 جهت بیهوشی در سیلندر 40 لیتری با مقدار 20 کیلوگرم موجود میباشد.
گاز نیتروس اکساید (N2O) %99.9 (Atomic absorption) در سیلندر 40 لیتری با مقدار 20 کیلوگرم و در سیلندر 50 لیتری به میزان 25 کیلوگرم موجود میباشد.
گاز نیتروس اکساید (N2O) %99.99(Atomic absorption) در سیلندر 40 لیتری با مقدار 20 کیلوگرم و در سیلندر 50 لیتری به میزان 25 کیلوگرم موجود میباشد.
گاز نیتروس اکساید (N2O) %99.998 (Atomic absorption) در سیلندر 40 لیتری با مقدار 20 کیلوگرم و در سیلندر 50 لیتری به میزان 25 کیلوگرم موجود میباشد.
گاز نیتروس اکساید (N2O) %99.999 (Atomic absorption) در سیلندر 40 لیتری با مقدار 20 کیلوگرم و در سیلندر 50 لیتری به میزان 25 کیلوگرم موجود میباشد.