فلج اطفال یک بیماری ویروسی مسری است که موجب فلج شدید، تنفس سخت و بعضی اوقات مرگ می‌شود.\

علائم بیماری فلج اطفال پس از طي دوره كمون شامل: تب، سردرد، خستگي، استفراغ و يبوست ظاهر می‌شود و در صورت تبديل به نوع شديد بیماری، درد شديد عضلانی، سفتی گردن با فلج شدن و شل شدن پاها به علائم بیماری فلج اطفال اضافه می‌شود. در ایالات متحده، آخرین مورد بیماری فلج اطفال به طور طبیعی، در سال ۱۹۷۹ بوده است. امروزه، علیرغم تلاش جهانی برای از بین بردن فلج اطفال، ویروس همچنان بر کودکان و بزرگسالان در نقاطی از  آسیا و آفریقا ( که سطح بهداشتی کمی دارند)، تأثیر می‌گذارد.

فلج اطفال چیست؟

این بیماری به پولیو (همچنین به عنوان پلیموئید) نیز شناخته می‌شود. فلج اطفال بیماری بسیار مسری است که توسط یک ویروس (ویروس پولیومیلیت) حمله‌کننده به سیستم عصبی، ایجاد می‌شود. کودکان زیر 5 سال، احتمال بیشتری برای بیماری دارند. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO)، از هر 200 عفونت فلج اطفال، یک نفر به فلج دائمی گرفتار می‌شود. با این حال، با توجه به ابتکار عمل ریشه کنی جهانی فلج اطفال در سال 1988، مناطق زیر در حال حاضر گواهی عدم بیماری فلج اطفال را تائید می‌کنند:

• آمریکا
• اروپا
• غرب اقیانوس آرام
• آسیای جنوب شرقی

واکسن فلج اطفال در سال ۱۹۵۳ کشف شد و در سال ۱۹۵۷ در دسترس قرار گرفت. از بین بردن بیماری فلج اطفال به لحاظ سلامت و اقتصاد جهان به نفع همه‌ جهانیان است.

علائم بیماری فلج اطفال

۹۵ تا ۹۹ درصد افراد مبتلا به ویروس پولیومیلیت (عامل فلج اطفال) بدون علامت و علائم بیماری فلج اطفال هستند. این حالت، به عنوان فلج اطفال دوره کمون شناخته می‌شود. حتی بدون علائم بیماری فلج اطفال، افراد مبتلا به ویروس هنوز می‌توانند ویروس را گسترش دهند و عفونت را در دیگران ایجاد کنند. فلج اطفال در مواردی که شدت آن بالا نیست، به بیماری فلج اطفال بدون فلجی معروف است. بروز نشانه‌ها و علائم بیماری فلج اطفال بدون ایجاد فلجی، بعد از دوره نهفتگی یا کمون (عموماً ۷-۱۴ روز) می‌تواند از یک تا ۱۰ روز طول بکشد. علائم بیماری فلج اطفال بدون ایجاد فلجی، می‌تواند با علائم بیماری آنفولانزا اشتباه گرفته شود. علائم بیماری فلج اطفال بدون فلجی، در موارد با شدت بیماری پایین، عبارت‌اند از:

• تب
• گلو درد
• سردرد
• استفراغ
• خستگی
• مننژیت

علائم بیماری فلج اطفال شدید

حدود 1 درصد موارد بیماری فلج اطفال، ممکن است به فلج فرد مبتلا منجر شود. بیماری فلج اطفال، منجر به ایجاد فلج در نخاع (فلج اطفال ستون فقرات)، ساقه مغز (فلج اطفال پیازی) و یا هر دو (فلج اطفال bulbospinal) می‌شود. علائم بیماری فلج اطفال شدید، شبیه به فلج اطفال بدون فلجی است؛ اما بعد از یک هفته علائم شدیدتر ظاهر خواهند شد. علائم بیماری فلج اطفال شدید، عبارت‌اند از:

• از دست دادن رفلکس‌ها
• اسپاسم شدید و درد عضلانی
• اندام‌های سست و فلاپی، گاهی در یک طرف بدن
• فلج ناگهانی و موقت
• اندام‌های غیر قابل تغییر
• بثورات، مچ پا و پاها

سندرم پس از فلج اطفال

ممکن است پس از بهبودی از بیماری، سال‌ها بعد دوباره فلج اطفال بازگردد. این حالت، می‌تواند پس از 15 تا 40 سال رخ دهد. علائم شایع سندرم پس از فلج اطفال (PPS) عبارت‌اند از:

• ضعف عضله و ضعف بدن
• درد عضلانی
• به راحتی خسته شدن
•  کاهش حجم عضله یا آتروفی عضلانی
• مشکل تنفس و بلع
• آپنه خواب، یا مشکلات تنفسی مرتبط با خواب
• تحمل کم سرما
• شروع جدید ضعف در عضلات قبلاً غیر فعال
• افسردگی
• مشکلات حافظه

اگر علائم زیر را دارید، حتما به پزشک خود مراجعه کنید:

• کودک شما، مجموعه واکسن را کامل نکرده است.
• کودک شما، یک واکنش آلرژیک به واکسن فلج اطفال دارد.
• فرزند شما در بعد از واکسیناسیون، مشکلی به غیر از قرمزی یا خستگی ملایم دارد.
• سالیان سال است که فلج اطفال دارید و اکنون ضعف و خستگی ناشناخته‌ای حس می‌کنید.

برای بررسی علائم بیماری فلج اطفال گفته شده در بالا در خود یا کودک دلبندتان، باید به متخصص کودکان یا داخلی مراجعه فرمایید.

چگونه ویروس فلج اطفال یک فرد را آلوده می‌کند؟

ویروس فلج اطفال، بسیار مسری است. فلج اطفال از طریق تماس با مدفوع آلوده منتقل می‌شود. اشیاء مانند اسباب‌بازی‌های آلوده نیز می‌توانند ویروس را منتقل کنند. گاهی اوقات، ویروس می‌تواند از طریق عطسه و سرفه نیز منتقل شود (این ویروس در گلو و روده زندگی می‌کند). در مناطقی که سطح بهداشت پایین است، شیوع این بیماری شدت دارد. زنان باردار، افراد با سیستم ایمنی ضعیف (مانند کسانی که HIV مثبت هستند) و کودکان خردسال به احتمال زیاد به ویروس فلج اطفال مبتلا می‌شوند.

علل بیماری فلج اطفال

بیش از ٩٠% بیماران، بدون علامت یا علائم بیماری فلج اطفال خفیف دارند و کمتر از ١% موارد بیماری علائم فلجی را نشان می‌دهند. ۵ تا ١٠ % افراد مبتلا، به دلیل درگیری عضلات تنفسی، از دنیا می‌روند. اين بیماری در هر سنی ممكن است ظاهر شود ولی بیشتر كودكان و به خصوص گروه زير ۵ سال درگیر این بیماری می‌شوند.

افراد مبتلا به ویروس فلج اطفال، شاید ویروس را برای هفته‌ها در مدفوع خود گسترش دهند. افرادی که در دوره کمون بیماری هستند، معمولاً علائم بیماری فلج اطفال را ندارند.

پزشکان چگونه علائم بیماری فلج اطفال را تشخیص می‌دهند؟

دکتر شما یک معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد و رفلکس‌های عجیب و غریب، سختی پشت و گردن یا مشکل در بلند کردن سر را در حالی که دراز کشیده‌اید، بررسی می‌کند. پزشکان اغلب علائم بیماری فلج اطفال، مانند سفتی گردن و پشت، رفلکس‌های غیرطبیعی و مشکل بلعیدن و تنفس را تشخیص می‌دهد. برای تائید تشخیص علائم بیماری فلج اطفال، نمونه‌ای از ترشحات گلو، مایعات بدن و نخاع (مایع مغزی نخاعی) برای ویروس فلج اطفال، بررسی می‌شود.

درمان فلج اطفال

پزشکان تنها می‌توانند علائم بیماری فلج اطفال را درمان کنند، در حالی که عفونت دوره‌ای است؛ اما از آنجایی که هیچ درمان برای این بیماری، وجود ندارد، بهترین راه جلوگیری از آن است (از طریق واکسن فلج اطفال). رایج‌ترین درمان‌های حمایتی عبارت‌اند از:

• استراحت مطلق
• مسکن
• داروهای ضد اسپاسم برای آرام کردن ماهیچه‌ها
• آنتی‌بیوتیک برای عفونت‌های دستگاه ادراری
• دارو برای کمک به تنفس
• جراحی فیزیوتراپی یا اصلاح کننده برای کمک به پیاده‌روی
• پد گرم کننده یا حوله گرم برای کاهش درد عضلات و اسپاسم عضلات
• درمان فیزیوتراپی برای درمان درد در عضلات آسیب دیده
• درمان فیزیوتراپی برای رفع مشکلات تنفسی و ریه
• توان‌بخشی ریوی برای افزایش استقامت ریه
• در موارد پیشرفته بیماری، شاید به یک صندلی چرخ‌دار یا وسایل کمکی دیگر (برای کمک به حرکت) نیاز داشته باشید.

عوامل خطر

فلج افال یا پولیو به طور عمده کودکان زیر ۵ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این حال، هر کسی که واکسینه نشده است، در معرض خطر بیماری قرار دارد.

عوارض

بیماری فلج اطفال می‌تواند منجر به فلج موقت یا دائمی عضلات، ناتوانی، تغییر شکل استخوان و مرگ شود.

جلوگیری

مؤثرترین راه برای جلوگیری از فلج اطفال واکسیناسیون است. واکسن فلج اطفال، به دو صورت خوراکی و تزریقی وجود دارد. امروزه، اکثر کودکان در جهان، چهار دوز واکسن ویروس فلج اطفال (ویروس غیر فعال IPV) را در سنین زیر دریافت می‌کنند:

• دو ماه
• چهار ماه
• بین ۶ تا ۱۸ ماه
• بین ۴ تا ۶ سالگی زمانی که بچه‌ها وارد مدرسه می‌شوند

IPV برای افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، نیز توصیه می‌شود. عوارض جانبی رایج واکسن، درد و قرمزی در محل تزریق است.

واکنش آلرژیک به واکسن فلج اطفال

IPV می‌تواند واکنش‌های حساسیتی در برخی افراد ایجاد کند. از آنجا که آنتی‌بیوتیک‌های استرپتومایسین دارای استرپتومایسین، پلی مکسین B و نومیدین هستند، نباید به افراد آلرژیک به این مواد، واکسن داده شود. علائم و نشانه‌های یک واکنش آلرژیک معمولاً در عرض چند ساعت پس از تزریق، رخ می‌دهد. علائم آن عبارت‌اند از:

• تنفس دشوار
• ضعف
• خستگی
• ضربان قلب سریع
• کهیر
• سرگیجه

فلج اطفال

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

فلج اطفال

مردی با آتروفی قابل مشاهده در پای راست ناشی از فلج اطفال

طبقه‌بندی و منابع بیرونی

تخصصبیماری عفونی (تخصص پزشکی)، عصب‌شناسی، استخوان‌پزشکی

آی‌سی‌دی-۱۰A80, B91

آی‌سی‌دی-9-CM045, 138

دادگان بیماری‌ها10209

مدلاین پلاس001402

ئی‌مدیسینped/۱۸۴۳ pmr/6

سمپC02.182.600.700

[ویرایش در ویکی‌داده]

فلج اطفال (نام علمی: Poliomyelitis)، نوعی بیماری حاد ویروسی است که دستگاه گوارش و در بعضی مواقع دستگاه عصبی مرکزی را درگیر می‌کند.^[۱]

محتویات

• ۱علت
• ۲راه انتقال
• ۳همه‌گیرشناسی
• ۴ریخت‌شناسی
• ۵نمای بالینی
  • ۵.۱دوره کمون
  • ۵.۲تظاهرات بالینی مرحله ایجاد عفونت
    • ۵.۲.۱پولیومیلیت غیر مؤثر
    • ۵.۲.۲پولیومیلیت غیرفلجی
    • ۵.۲.۳پولیومیلیت فلجی نخاعی
    • ۵.۲.۴پولیومیلیت فلجی بولبار
    • ۵.۲.۵پیلوآنسفالیت
• ۶انواع واکسن‌ها
• ۷تولید واکسن OPV در ایران
• ۸برنامه واکسیناسیون فلج اطفال در کشور ایران
• ۹برنامهٔ جهانی ریشه‌کنی فلج اطفال
• ۱۰درمان
• ۱۱تاریخچه
• ۱۲پانویس
• ۱۳منابع

علت[ویرایش]

این بیماری ناشی از عفونت با ویروسِ پولیو (poliovirus) است. این ویروس دارای ۳ ساب تایپ است و تا قبل از انجام واکسیناسیون جهانی علیه ویروس پولیو، ساب تایپ ۱ این ویروس، ۸۵ درصد موارد این بیماری را شامل می‌شد.^[۲] ویروس پولیو از دستهٔ انتروویروسها (Enterovirus) و از خانوادهٔ پیکورناویریده (Picornaviridae) است.

ویروس پولیو در زیر میکروسکوپ الکترونی

راه انتقال[ویرایش]

ویروس پولیو تنها از انسان به انسان منتقل می‌شود و راه انتقال این ویروس دهانی ـ دهانی یا مدفوعی ـ دهانی است.^[۲]

همه‌گیرشناسی[ویرایش]

تا قبل از انجام واکسیناسیون جهانی، اپیدمی‌های این بیماری در ماه‌های تابستان و به‌خصوص در نواحی حارهٔ نیمکرهٔ شمالی رخ می‌داد.^[۲] در سال ۱۹۵۲، یعنی ۳ سال پیش از آنکه اولین واکسن بر ضد این بیماری تأیید شود، ۲۱٬۰۰۰ مورد کودک مبتلا به فلج اطفال در آمریکا به ثبت رسید.^[۳]

میزان بروز این بیماری در آمریکا پس از شروع واکسیناسیون با استفاده از واکسن غیرفعال‌شدهٔ پولیو (inactivated polio vaccine) (IPV) در سال ۱۹۵۵ و پس از آن واکسن زندهٔ خوراکیِ پولیو (live oral polio vaccine) (OPV) در سال ۱۹۶۰ کاهش چشمگیری یافت. آخرین مورد فلج اطفال در آمریکا ناشی از ویروس وحشی پولیو در سال ۱۹۷۹ رخ داد.^[۱]

کودک مبتلا به فلج اطفال

انجام واکسیناسون با استفاده از واکسن خوراکی در هندوستان

ریخت‌شناسی[ویرایش]

ویروس پولیو اساساً باعث درگیری نورون‌های حرکتی و اتونوم می‌شود. تخریب نورون‌ها با تجمع سلول‌های التهابی مانند لنفوسیت‌ها، ماکروفاژها و لوکوسیت‌های چند هسته‌ای (polymorphonuclear leukocytes) همراه است. این ضایعات به‌طور مشخص در ماده خاکستری شاخ قدامی نخاع، هسته‌های حرکتی پونز و پیاز نخاعی یافت می‌شوند.^[۴]

نمای بالینی[ویرایش]

دوره کمون[ویرایش]

دورهٔ کمون این ویروس از زمان برخورد فرد با ویروس تا شروع علایم پیش‌درآمد(prodrome)(علایم شبه آنفلوانزا) بین ۹ تا ۱۲ روز می‌باشد و تا زمان ایجاد فلج بین ۱۱ تا ۱۷ روز طول می‌کشد.^[۵] این ویروس را همچنین می‌توان تا حداکثر ۱۹ روز قبل از ایجاد فلج از مدفوع بیماران جدا کرد.^[۶] البته آسیب به اعصاب دائمی است و تا آخر عمر باقی می‌ماند.^[۷]

تظاهرات بالینی مرحله ایجاد عفونت[ویرایش]

تظاهرات بالینی عفونت با ویروس پولیو از یک بیماری ناپیدا و غیر مشخص تا فلج شدید و مرگ متغیراست. حداقل ۹۵ درصد از موارد عفونت ناپیدا و غیر مشخص و بدون علایم بالینی می‌باشند و تنها به وسیلهٔ جدا کردن ویروس از مدفوع یا گلو ویا از طریق افزایش سطح پادتن‌های سرمی تشخیص داده می‌شوند.^[۸]

پولیومیلیت غیر مؤثر[ویرایش]

پولیومیلیت غیر مؤثر با نام علمی Abortive poliomyelitis در ۴ تا ۸ درصد موارد عفونت اتفاق می‌افتد و با تب، سردرد، گلو درد، بی اشتهایی، استفراغ و درد شکمی مشخص می‌شود که ۲ تا ۳ روز ادامه می‌یابد. این بیماران فاقد علایم عصبی می‌باشند. این نوع عفونت ناشی از ویروس پولیو از یک عفونت ویروسی اکتسابی از جامعه غیرقابل افتراق است.

پولیومیلیت غیرفلجی[ویرایش]

پولیومیلیت غیر فلجی با نام علمی Nonparalytic poliomyelitis دارای همان علایم پولیومیولیت غیر مؤثر است با این تفاوت که علاوه بر آن‌ها این بیماران دارای علایم تحریک مننژ (meningeal irritation) نیز می‌باشند. البته این علایم دارای شدت بیشتری می‌باشند. پولیومیلیت غیر فلجی را نمی‌توان از یک مننژیت آسپتیک (aseptic meningitis) که توسط بقیه انواع انتروویروس‌ها ایجاد شده باشد افتراق داد.

پولیومیلیت فلجی نخاعی[ویرایش]

پولیومیلیت فلجی نخاعی با نام علمی Spinal Paralytic Poliomyelitis تنها در ۰٫۱ درصد کل موارد عفونت با ویروس پولیو اتفاق می‌افتد. علایم این نوع از بیماری در دو مرحله بروز می‌کند و تحت عنوان مراحل کوچک و بزرگ بیماری (minor and major illnesses) نام‌گذاری شده‌اند.

• مرحله کوچک بیماری: در این مرحله که همزمان با نفوذ ویروس پولیو به داخل جریان خون می‌باشد، علایمی همانند مرحله پولیومیلیت غیر مؤثر آشکار می‌شود. این علایم ۱ تا ۳ روز به درازا می‌کشد و سپس یک بهبودی موقت ۲ تا ۵ روزه ایجاد می‌شود. به دنبال این بهبودی موقت مرحله بزرگ بیماری آغاز می‌شود.^[۹]
• مرحله بزرگ بیماری: در این مرحله دوباره تب، سردرد، میالژی، استفراغ سفتی گردن، علایم تحریک مننژ و افزایش سلول‌های التهابی در مایع مغزی‌نخاعی ایجاد می‌شود و پس از آن فلج عضلات آغاز می‌شود. شدت فلج عضلات بسیار متغیر است و از فلج در قسمتی از یک عضله تا فلج کلی چهار اندام متغیر است. فلج از نوع شل (flaccid) و غیر قرینه می‌باشد. رفلکس‌های عصبی نیز ابتدا شدت می‌یابد ولی در نهایت از بین می‌روند.^[۹]

پولیومیلیت فلجی بولبار[ویرایش]

پولیومیلیت فلجی بولبار با نام علمی Bulbar Paralytic Poliomyelitis نوعی از بیماری است که در آن گروهی از عضلات که توسط اعصاب کرانیال عصب دهی می‌شوند فلج می‌شود. این واقعه به‌خصوص در مورد عضلات کام نرم و حلق ایجاد می‌شود و باعث دیسفاژی، صحبت کردن تودماغی و در برخی موارد دیس پنه می‌شود. اعصاب نهم و دهم مغزی شایعترین اعصاب درگیر می‌باشند.^[۱۰] بیمار به دلیل عدم توانایی در بلع و تنفس بسیار آژیته و بی‌قرار می‌شود.

پیلوآنسفالیت[ویرایش]

آنسفالیت ناشی از ویروس پولیو در ابتدا خود را با گیجی و اختلال در تمرکز نشان می‌دهد. این عارضه ناشایع است و اکثراً در نوزادان بروز می‌کند. در این عارضه تشنج شایع می‌باشد و بر خلاف پیلومیلیت فلجی نخاعی، این عارضه ایجاد فلج اسپاستیک می‌کند.

انواع واکسن‌ها[ویرایش]

دو نوع واکسن جهت پیشگیری از این بیماری وجود دارد:

• واکسن تزریقی:این واکسن اولین واکسنی بود که بر ضد فلج اطفال تهیه شد. این واکسن از ویروس کشته شده و غیرفعال شده پولیو تهیه شده بود و تزریقی بود.

این واکسن را بنام IPV نیز می‌شناسند که خلاصه شده Inactivated polio vaccine می‌باشد.

• واکسن خوراکی: این واکسن چند سال بعد از واکسن تزریقی تهیه شد و حاوی ویروس ضعیف شده بود. این واکسن را بنام OPV که خلاصه شده oral polio vaccine نیز می‌نامند.

واکسن خوراکی پولیو به دلایلی که در زیر ذکر می‌شود بر واکسن تزریقی ترجیح داده شد:^[۳]

• ایجاد ایمنی گوارشی بهتر (better intestinal immunity)
• واکسیناسیون غیرفعال افراد از طریق انتقال ویروس ضعیف شده بین افراد
• سادگی مصرف
• هزینه کمتر تهیه

البته یکی از عوارض واکسن خوراکی، ایجاد فلج ناشی از ویروس ضعیف شده پولیو واکسن (vaccine-associated paralytic poliomyelitis) می‌باشد. از سال ۱۹۶۱ تا سال ۱۹۸۹ به‌طور متوسط سالانه ۹ نفر درآمریکا دچار عارضه فلج ناشی از ویروس ضعیف شده واکسن می‌شدند.^[۳] به همین دلیل در سال ۱۹۹۹ تغییری در سیاست واکسیناسیون فلج اطفال در آمریکا به وجود آمد و واکسن تزریقی جایگزین واکسن خوراکی گردید بدین ترتیب از ۸–۱۰ مورد فلج ناشی از ویروس ضعیف شده پولیو واکسن، جلوگیری به عمل آمد.^[۱]

تولید واکسن OPV در ایران[ویرایش]

نزدیک به ۴۰ سال از تاریخ تولید اولین بچ واکسن سه ظرفیتی خوراکی فلج اطفال در مؤسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی می‌گذرد. در طی این مدت قریب به کل واکسن مصرفی در ایران توسط مؤسسه رازی تولید گردیده‌است. تا کنون مطالعاتی بر روی بهینه‌سازی شرایط تولید و فرمولاسیون و ارزیابی این فراورده صورت پذیرفته‌است. واکسن تولیدی در مؤسسه رازی در بستر سلولی دیپلوئید انسانی MRC-5 تهیه می‌گردد. استفاده از بسترهای سلولی مطمئن از جمله سلولهای دیپلوئید MRC-5 و WI38 می‌تواند از خطر انتقال عوامل ناخواسته بکاهد.]. از سال ۱۹۹۷ میلادی هیچ سویهٔ وحشی داخلی (indigenous) و از سال ۲۰۰۱ میلادی هیچ موردی با منشأ خارجی (Exogenous) از ایران جدا نگردیده‌است. با توجه به برنامه سازمان جهانی بهداشت (WHO) در جایگزینی واکسن سه ظرفیتی فلج اطفال tOPV با واکسن دوظرفیتی فلج اطفال bOPV مؤسسه رازی از سال ۲۰۱۳ میلادی اقدام به تولید این فراورده نموده‌است.

برنامه واکسیناسیون فلج اطفال در کشور ایران[ویرایش]

بر اساس برنامه ایمن‌سازی همگانی کودکان مصوب کمیته کشوری ایمن‌سازی وزارت بهداشت ودرمان که از اول سال ۱۳۷۳ به اجرا درآمد، واکسیناسیون در کشور ایران بر ضد فلج اطفال با استفاده از واکسن زنده خوراکی پولیو (live oral polio vaccine)(OPV) صورت می‌گیرد.

برنامه واکسیناسیون فلج اطفال جهت نوزادان: واکسن خوراکی به ترتیب در بدو تولد، ۲ ماهگی، ۴ ماهگی، ۶ ماهگی، ۱۸ ماهگی و ۶ سالگی به کودک خورانده می‌شود.^[۱۱]

برنامهٔ واکسیناسیون فلج اطفال جهت کودکان زیر ۷ سال که به‌موقع مراجعه نکرده‌اند: واکسن خوراکی به‌ترتیب در بدو مراجعه، یک ماه، دو ماه و شش ماه تا یک سال پس از اولین نوبت و همچنین در ۶ سالگی به کودک خورانده می‌شود.^[۱۱]

برنامهٔ واکسیناسیون فلج اطفال جهت کودکان ۷ ساله و بالاتر که به‌موقع مراجعه نکرده‌اند: واکسن خوراکی به‌ترتیب در بدو مراجعه، یک ماه، دو ماه و شش ماه تا یک سال پس از اولین نوبت به کودک خورانده می‌شود.^[۱۱]

برنامهٔ جهانی ریشه‌کنی فلج اطفال[ویرایش]

در سال ۱۹۸۸ و در طی چهل‌وچهارمین مجمع سازمان بهداشت جهانی، برنامهٔ حذف جهانیِ فلج اطفال به تصویب اعضا رسید. این برنامه در ادامهٔ حذف جهانیِ ویروس آبله در سال ۱۹۸۰ بود. به‌دنبال اجرای این برنامه سازمان بهداشت جهانی گواهینامه منطقه فاقد فلج اطفال (certified polio-free) را در سال ۱۹۹۴ به کشورهای حوزهٔ آمریکا که شامل ۳۶ کشور می‌باشند اعطا کرد و به دنبال آن این گواهینامه به کشورهای ساحل غربی اقیانوس آرام که شامل ۳۷ کشور و به همراه کشور چین در سال ۲۰۰۰ اهدا شد. اروپا (حاوی ۵۱ کشور) نیز در سال ۲۰۰۲ موفق به دریافت این گواهینامه شد.^[۱۲] در سال ۲۰۰۷ بیش از ۴۰۰ میلیون نفر در ۲۷ کشور و در طی ۱۶۴ برنامه تکمیلی ایمن کردن، واکسینه شدند. در اوایل قرن بیست و یکم این ویروس تنها در شمال هندوستان، شمال نیجریه و دو کشور همسایه افغانستان و پاکستان یافت می‌شد.^[۱۲] در سال ۲۰۱۴ سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که فلج اطفال در کشورهای آسیای جنوب شرقی از جمله هندوستان ریشه کن شده‌است. از سال ۲۰۲۰ ابتلا به ویروس وحشی فلج اطفال در آفریقا مشاهده نشده‌است. هم‌اکنون تعداد مبتلایان در سال در حدود چند صد نفر در سال است که اکثراً بر اثر واکسن است.

درمان[ویرایش]

درمان مشخصی وجود ندارد. در تعداد کمی از بیماری‌ها پزشک تا این حد در ایجاد بهبودی ناتوان است. اینکه بیمار خواهد توانست قدرت عضلانی خود را به دست آورد یا نه، به میزان آسیب سیستم عصبی بستگی دارد و پزشک در این مورد کار زیادی نمی‌تواند انجام دهد.^[۱۳] داروی ضد ویروسی خاصی بر ضد ویروس پولیو هنوز در دسترس نیست. در صورت فلج عضلات تنفسی، حمایت تنفسی با استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی (ونتیلاتور) پیش از آنکه هیپوکسی ایجاد شودلازم است. این حمایت معمولاً وقتی حجم حیاتی (vital capacity) به کمتر از ۵۰ درصد کاهش یابد آغاز می‌شود.

تاریخچه[ویرایش]

سنگ‌نگاره مصری از فلج اطفال، دودمان هجدهم، ۱۴۰۳ تا ۱۳۶۵ قبل از میلاد

سنگ‌نگاره‌های مصری تصویر بیماران مبتلا به فلج اطفال را نشان داده‌اند. مطالعات پزشکی جدید از سال ۱۷۸۹ آغاز شده‌است.^[۱۴]

پانویس[ویرایش]

1. ↑ ^{پرش به بالا به:۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲} CDC HEALTH INFORMATION
2. ↑ ^{پرش به بالا به:۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲} Kidd D
3. ↑ ^{پرش به بالا به:۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲} Alexander LN
4. ↑ Bodian D
5. ↑ Horstmann DM
6. ↑ Brown GC
7. ↑ [۱] بایگانی‌شده در ۵ دسامبر ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine، سایت پارسه گرد
8. ↑ Nathanson N
9. ↑ ^{پرش به بالا به:۹٫۰ ۹٫۱} WEINSTEIN L
10. ↑ Baker AB
11. ↑ ^{پرش به بالا به:۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲} برنامهٔ واکسیناسیون کشور ایران
12. ↑ ^{پرش به بالا به:۱۲٫۰ ۱۲٫۱} سازمان بهداشت جهانی
13. ↑ Crawford Adams J
14. ↑ Poliomyelitis

منابع[ویرایش]

• Paul Arguin.CDC HEALTH INFORMATION FOR INTERNATIONAL TRAVEL 2008.Chapter 4. [۲]
• Alexander LN, Seward JF, Santibanez TA.Vaccine policy changes and epidemiology of poliomyelitis in the United States.JAMA. 2004 Oct 13;292(14):1696–701.-ResultsPanel.Pubmed -DefaultReportPanel.Pubmed -RVDocSumpubmed 15479934
• Kidd D, Williams AJ, Howard RS.Poliomyelitis.Postgrad Med J. 1996 Nov;72(853):641–7 -ResultsPanel.Pubmed -DefaultReportPanel.Pubmed -RVDocSum
• Horstmann DM, Paul JR. The incubation period in human poliomyelitis and its implications. JAMA. 1947;135:11.
• Brown GC, Francis Jr T, Pearson HE. Rapid development of carrier state and detection of poliomyelitis virus in stool nineteen days before onset of paralytic disease. JAMA. 1945;129:121.
• . Nathanson N, Martin JR. The epidemiology of poliomyelitis: Enigmas surrounding its appearance and disappearance. Am J Epidemiol. 1979;110:672.

-ResultsPanel.Pubmed -DefaultReportPanel.Pubmed -RVDocSum

• Bodian D. Histopathological basis of clinical findings in poliomyelitis. Am J Med. 1949;6:563–578.-ResultsPanel.Pubmed -DefaultReportPanel.Pubmed -RVDocSum
• Weinstein L, Shelokov A, Seltser R, Winchell GD. A comparison of the clinical features of poliomyelitis in adults and children. N Engl J Med. 1952;246:297–302. -ResultsPanel.Pubmed -DefaultReportPanel.Pubmed -RVDocSum
• Baker AB. Bulbar poliomyelitis: Its mechanism and treatment. Am J Med. 1949;6:614.-ResultsPanel.Pubmed -DefaultReportPanel.Pubmed -RVDocSum
• سایت رسمی سازمان بهداشت جهانی
• Crawford Adams J.Outline of Orthopaedics.13 ed.Chpter 8.128-131.[۳]

منابع:

mayoclinic

healthline

فلج اطفال (پولیومیلیت)

فلج اطفال (پولیومیلیت) یک بیماری مسری و حاد با منشا ویروسی است. این ویروس در دستگاه گوارش زندگی می‌کند، به دستگاه عصبی حمله می‌کند و موجب فلج اندام های بیمار می‌شود. بیشتر کودکانی که به فلج اطفال مبتلا می شوند علائمی ندارند. تعداد کمی علائم خفیف را نشان می دهند. اما تعداد بسیار کمی از کودکان مبتلا به این بیماری، دچار فلج می شوند.

علت فلج اطفال

فلج اطفال (پولیومیلیت) یک بیماری مسری ویروسی است که کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این ویروس سه نوع دارد. ویروس از راه دهان یا آب و غذای آلوده از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. ویروس در روده تکثیر شده و از آنجا به سیستم اعصاب حمله می‌کند و موجب فلج می‌شود. ویروس پولیو بیشتر از طریق تماس با مدفوع آلوده پخش می شود. وقتی اتفاق می افتد كه كودكان دست های خود را به طور صحیح شست و شو ندهند. همچنین ممکن است از خوردن یا نوشیدن مواد غذایی یا آب دارای ویروس اتفاق بیفتد. وقتی کودک آلوده سرفه کند یا عطسه کند، قطرات آلوده به این ویروس در هوا پخش می شود. این ویروس می تواند در مدفوع کودک برای چند هفته بماند. بیماری از کودکان در زمان قبل و بعد از شروع علائم، بیشتر از هر زمان دیگری منتقل می شود.

عوامل خطر فلج اطفال

در مناطقی که فلج اطفال (پولیومیلیت) هنوز شایع است، کودک بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارد. ایالات متحده آمریکا عاری از این ویروس می باشد زیرا کودکان علیه آن واکسینه می شوند. اما این بیماری هنوز در کشورهای در حال توسعه که دسترسی کمتری به واکسن فلج اطفال دارند از جمله چند کشور در آفریقا و آسیا دیده می شود. سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای ریشه کن شدن ویروس فلج اطفال در سراسر جهان تلاش می کنند تا تعداد بیشتری از افراد را واکسینه کنند. خطر ابتلا به فلج اطفال در کودکانی که به هر یک از مناطق آلوده سفر کنند، یا با شخص دیگری که مبتلا به بیماری است در ارتباط باشد بیشتر است. شیوع فلج اطفال در نوزادان و کودکان در طول تابستان و پاییز در این مناطق بیشتر است.

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) توصیه می کنند در صورت مسافرت به کشورهایی که در آن ها فلج اطفال شایع است، باید اقدامات لازم برای محافظت و پیشگیری از بروز بیماری در برابر فلج اطفال از جمله واکسیناسیون صورت بگیرد.

هم اکنون با مشاوران پزشکت مشاوره آنلاین بگیرید

علائم فلج اطفال

بیشتر کودکان مبتلا به فلج اطفال به هیچ وجه علائمی ندارند. این بیماری به دو گونه فلج نخاعی و فلج مغزی رخ می‌دهد، در مواردی هر دو باهم اتفاق می‌افتد.

علائم می تواند برای هر کودک بیمار متفاوت باشد.

تب، بی اشتهایی، حالت تهوع، استفراغ، گلو درد، ضعف،یبوست، شکم درد شایع ترین علایم ابتلا به بیماری فلج اطفال می باشند.

انواع فلج اطفال

علائم این بیماری، 2 نوع فلج مغزی و فلج نخاعی می باشد:

علائم فلج اطفال نخاعی شامل: درد عضلات در گردن، تنه، بازوها و پاها، سفتی در گردن و در امتداد ستون فقرات می باشد.

علائم فلج اطفال نوع مغزی شامل: ضعف عضلات، یبوست شدید، فلج مثانه، تنفس ضعیف، سرفه، صدای خشن، مشکل در بلع، استرس و اضطراب، فلج عضلانی دائمی می باشد.

پیش آگهی فلج اطفال

بیشتر کودکانی که دچار فلج می شوند با گذشت زمان مقداری از قدرت خود را به دست می آورند. بعضی از کودکان به حالت عادی برمی گردند. تعداد کمی از کودکان در اثر این بیماری می میرند و تعدادی از بیماران مبتلا با همان حالت فلجی به زندگی خود ادامه می دهند.

تشخیص فلج اطفال

پزشک درباره علائم و سابقه سلامتی فرزندتان و همچنین ممکن است در مورد سفر به کشورهایی که فلج اطفال در آن شایع است سؤال کرده و پی به وجود بیماری ببرد. برای قطعیت تشخیص، ممکن است کودک نیاز به آزمایش داشته باشد. آزمایشات شامل موارد زیر است:

کشت ویروس: پزشک نمونه هایی از مدفوع و نمونه ای از مخاط گلو را می گیرد. ویروس های نمونه را در آزمایشگاه رشد می دهند و با میکروسکوپ بررسی می گردد.

آزمایش خون: این کار برای بررسی آنتی بادی های فلج اطفال انجام می شود. که در صورت وجود آنتی باکتریال فلج اطفال بیان گر بیماری می باشد.

مایع نخاعی: پزشک سوزن را به قسمت تحتانی کمر، داخل کانال نخاع قرار می دهد. فشار در کانال نخاعی و مغز اندازه گیری می شود. پزشک مقدار کمی از مایع نخاعی (CSF) را برای تشخیص، به آزمایشگاه ارسال می کند. CSF مایعات اطراف مغز و نخاع می باشد.

درمان فلج اطفال

درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد و تنها می توان شدت علائم را کاهش داد.

درمان‌های رایج برای فلج اطفال شامل موارد زیر می باشد:

• استراحت
• رژیم غذایی سالم
• فعالیت بدنی متناسب
• مصرف داروهای مسکن‌
• مصرف دارو‌های شل کننده عضلات
• کیسه آب گرم برای التیام درد عضلات

عوارض فلج اطفال

عوارض احتمالی فلج اطفال ساقه مغزی می تواند شامل فلج دائمی گروه های عضلانی خاصی که شامل عضلات پا یا عضلات مورد استفاده برای تنفس باشند، را درگیر کند.

پیشگیری فلج اطفال

بهترین راه پیشگیری فلج اطفال  واکسیناسیون است. کودکان باید طبق جدول زمان بندی، بطور منظم واکسن فلج اطفال را دریافت کنند.

دو نوع واکسن برای پیشگیری از فلج اطفال وجود دارد: واکسن تزریقی و واکسن خوراکی
واکسن تزریقی: حاوی ویروس کشته شده و غیرفعال بیماری است.
واکسن خوراکی: حاوی ویروس زنده ضعیف شده است. این واکسن OPV نام دارد. واکسن خوراکی به دلایل زیر بر واکسن تزریقی ارجحیت دارد:

• • ایجاد ایمنی گوارشی بیشتر
  • مصرف آسان‌تر
  • هزینه کمتر

زمان بندی واکسیناسیون فلج اطفال OPV (فلج واکسن خوراکی)

بدو تولد: یک دوز
دو ماهگی: یک دوز
چهار ماهگی: یک دوز
شش ماهگی: یک دوز
۶ سالگی: یک دوز

زمان بندی واکسن فلج اطفال IPV (واکسن تزریقی)

• 2 ماهگی
• 4 ماهگی
• بین 6 تا 18 ماهگی
• بین 4 تا 6 سالگی

ممکن است اگر کودک شما در 12 ماه گذشته به کشورهایی که بیماری فلج اطفال در آن کشورها شایع باشد سفر کرده، باید در مورد این کودک واکسیناسیون فلج اطفال انجام شود.

قبل از مسافرت به کشورهایی که فلج اطفال شایع است یا در معرض خطر شیوع فلج اطفال قرار دارد، مراجعه به مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) مفید است.

چه موقع باید با پزشک کودک خود تماس بگیرید؟

• فرزند شما سری کامل واکسن فلج اطفال را نداشته است.
• شما در حال برنامه ریزی سفر به کشوری با فلج اطفال هستید.
• شما در کشور مبتلا به فلج اطفال بوده اید و فرزند شما علائمی دارد.
• فرزند شما با شخص بیمار مبتلا به فلج اطفال تماس نزدیک داشته است.

  فلج اطفال (Poliomyelitis)، یک بیماری ویروسی حاد و گاه ویران کننده است. انسان تنها میزبان طبیعی این ویروس است. بیماری از طریق دهان وارد بدن می‌شود و در بافت‌های لنفاوی در حلق و روده تکثیر می‌شود. در بیماری فلج اطفال، حدود 50 درصد از بیماران بدون هیچ گونه معلولیتی بهبود می‌یابند، حدود 25 درصد معلولیت خفیف می‌گیرند و مابقی بیماران ناتوانی دائمی شدیدی پیدا می‌کنند. بیشترین بازگشت عملکرد عضلات در شش ماه اول اتفاق می‌افتد، اما بهبود ممکن است تا دو سال ادامه یابد. به هر روی، برای شناخت بیشتر علائم، پیشگیری و درمان این بیماری با مقاله دیگری از رساهمراه باشید.

   

  بیماری فلج اطفال چیست؟

  فلج اطفال (پولیومیلیت) یک بیماری عفونی است که توسط پلیوویروس ایجاد می‌شود. این بیماری از طریق تماس با فرد آلوده و اغلب از طریق دهانی منتقل می‌شود. ویروس از طریق دهان یا دستگاه تنفسی وارد بدن می‌شود و در گلو و روده تکثیر می‌شود. این ویروس می‌تواند از طریق خون نیز عبور کند و ممکن است وارد سیستم عصبی مرکزی (نخاع و مغز) شود و باعث ضعف عضلات، فلج و در برخی موارد حتی مرگ شود. ویروس از طریق مدفوع از بدن خارج می‌شود.

  اصطلاح فلج اطفال به شکل معلولیت این بيماری اطلاق مي شود. گفته می‌شود فقط افراد مبتلا به این عارضه دارای فلج اطفال هستند. فلج اطفال در دو تا 10 درصد موارد برای افرادی که معلولیت دارند کشنده است، زیرا عضلات مورد نیاز برای تنفس نمی‌توانند به طور طبیعی کار کنند.

  سندرم پس از فلج اطفال، می‌تواند از 15 تا 40 سال پس از عفونت اولیه بروز کند. حداکثر 40 درصد بیمارانی که از عارضه فلج اطفال زنده مانده‌اند، ممکن است در آینده به سندرم پس از فلج اطفال مبتلا شوند. آن‌ها ممکن است سال‌ها پس از بیماری اصلی، درد عضلانی، ضعف و حتی معلولیت را تجربه کنند.

   

   

  تاریخچه بیماری فلج اطفال

  تاریخ فلج اطفال حدود 6000 سال قدمت دارد. مومیایی‌های مصری با اندام‌هایی پژمرده و ناقص پیدا شده‌اند که احتمالاً مبتلا به ویروس فلج اطفال بوده‌اند. در سال 1789، اولین تعریف از فلج اطفال ثبت شد و در سال 1834، به عنوان اولین بیماری همه گیر شناخته شد. در سال 1855، دکتر Dhenhenne نشان داد که فلج اطفال سلول‌های عصبی نخاعی را درگیر می‌کند. لندشتاینر و پوپر این ویروس را در سال 1908 کشف کردند.

  ریه آهنی در اواخر دهه 1920 برای کمک به برخی از بازماندگان این بیماری که دارای مشکل در تنفس بودند، ایجاد شد. در اواسط دهه 1950، اولین آزمایش در مقیاس بزرگ واکسن که توسط دکتر جوناس سالک تهیه شده بود (واکسن ویروس مرده) به وسیله تزریق انجام شد و در سال 1958، واکسن دکتر آلبرت سابین (ویروس ضعیف شده زنده) به مرحله درآمد. در سال 2000، واكسن فلج اطفال گسترش یافت.

  از آنجا که ویروس فلج اطفال فقط در انسان زنده می‌ماند و فقط از طریق تماس با انسان منتقل می‌شوند، سازمان بهداشت جهانی (WHO) در تلاش است تا فلج اطفال را در سراسر جهان ریشه کن کند. این تلاش با کاهش 99 درصدی گسترش عفونت این بیماری در سراسر جهان نسبتاً موفقیت آمیز بوده است. در سال 2014، WHO اعلام کرد که آسیای جنوب شرقی عاری از فلج اطفال است.

  با این حال، هنوز هم این ویروس در برخی از کشورها در آفریقا و خاورمیانه، به دلیل مناطقی که واکسن فلج اطفال برای کارگران قابل دسترس نبود، وجود دارد. متأسفانه وقتی جنگ در این مناطق وجود دارد، این ویروس دوباره باز می‌گردد، زیرا تلاش برای پخش واکسن قطع می‌شود. WHO هنوز معتقد است که ریشه کنی فلج اطفال مانند آبله مرغان ممکن است در آینده‌ای نزدیک اتفاق بیفتد!

   

   

  علت بیماری فلج اطفال

  این عارضه در اثر ویروس فلج اطفال ایجاد می‌شود. ویروس از طریق دهان وارد بدن می‌شود. این بیماری از طریق تماس با مدفوع فرد آلوده یا از طریق قرار گرفتن در معرض خلط یا مخاط (در صورت سرفه یا عطسه کردن) سرایت می‌کند. این عارضه همچنین می‌تواند با دست زدن به اشیاء آلوده یا به مدفوع حاوی ویروس و سپس قرار دادن دستان خود در دهان منتقل ‌شود. بهداشت نامناسب که منجر به آلودگی مواد غذایی یا منابع آب با ویروس می‌شود نیز با شیوع فلج اطفال در ارتباط است.

  شخصی که به ویروس آلوده است می‌تواند بعد از ظاهر شدن اولین علائم، یک یا دو هفته بیماری‌اش مسری باشد. فرد آلوده می‌تواند ویروس را حمل کرده و دیگران را آلوده کند، حتی اگر به نظر نرسد که بیمار است. اگرچه افراد در هر سنی می‌توانند به فلج اطفال مبتلا شوند، اما کودکان پنج ساله یا جوان‌تر در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

   

  عوامل خطر بیماری فلج اطفال

  در حال حاضر، سازمان بهداشت جهانی (WHO) تأیید كرده است كه آمریكا، اقیانوس آرام غربی و اروپا عاری از بیماری فلج اطفال هستند. در مناطق دیگر نیز خطر ابتلا به این بیماری کم است، اما افرادی که در مناطق جنگی عاری از هرگونه واکسیناسیونی قرار دارند، در معرض خطر ابتلا به این عارضه هستند (به عنوان مثال افغانستان و سوریه). بزرگ‌ترین عامل خطر ابتلا به این بیماری، عدم «واکسیناسیون» است.

  همچنین افراد مبتلا به نقص ایمنی (HIV)، بیماران سرطانی، بیماران شیمی درمانی شده، مراقبان بیماران مبتلا به فلج اطفال و پرسنل آزمایشگاه که با ویروس‌های زنده فلج اطفال سر و کار دارند، در معرض خطر بیشتر ابتلا به این عارضه هستند.

  فلج اطفال مانند آبله فقط انسان را آلوده می‌کند. این بیماری از طریق تماس شخص به فرد گسترش می‌یابد. ویروس در گلو و روده‌ها زندگی می‌کند و از طریق تماس با مدفوع یا به وسیله ذراتی که در عطسه یا سرفه پخش می‌شود، گسترش می‌یابد. همچنین می‌تواند توسط شخصی آلوده که با لمس کردن یا مزه کردن، مواد غذایی یا مایعات را آلوده می‌کند هم پخش شود. متأسفانه، فرد می‌تواند عفونی باشد و ویروس را حتی قبل از بروز هرگونه علائم منتقل کند.

   

   

  نشانه‌ها و علائم بیماری فلج اطفال

  بیشتر افرادی (حدود 72 درصد) که به بیماری فلج اطفال مبتلا شده‌اند، علائم ظاهری از خود نشان نمی‌دهند. 25 درصد دیگر از افراد آلوده، علائمی شبیه به آنفولانزا را تجربه می‌کنند که شامل موارد زیر هستند:

• تب
• سردرد
• حالت تهوع
• خستگی
• گلو درد
• درد در بازوها و پاها
• سفت شدن گردن

• این علائم معمولاً دو تا پنج روز به طول می‌انجامند و سپس از بین می‌روند. با این حال، تعداد کمتری از افراد علائم شدیدتری را تجربه می‌کنند که علت آن درگیری نخاع و مغز است. این علائم شامل موارد زیر هستند:

• پاراستزی (گز گز): احساس سوزن سوزن شدن در پاها یا بازوها
• مننژیت: عفونت پوشش اطراف مغز و نخاع
• فلج: عدم توانایی حرکت عضلات پاها، بازوها و یا عضلات تنفسی

• برخی از افراد ممکن است دچار بثوراتی پوستی شوند که شبیه به نوعی از ضایعات پوستی ناشی از سرخک است. این علائم در حدود 10 تا20 روز به طول می‌انجامد و سپس  به طور کامل برطرف می‌شوند و به این ترتیب به آن بیماری «فلج اطفال غیرمعلولیت» گفته می‌شود. در بعضی از افراد، علائم این بیماری ممکن است خیلی سریع (طی چند ساعت پس از بروز عفونت) ایجاد شوند.

  بعضی اوقات معلولیت فقط در یک طرف بدن صورت می‌گیرد. سندرم پس از فلج اطفال، علائمی را در بیماران حدود 30 تا 40 ساله ایجاد می‌کند که علت آن مشخص نیست! علائم این بیماری شامل موارد زیر هستند:

• درد عضلانی
• درد مفاصل
• تغییرات ستون فقرات مانند اسکولیوز، اسپوندیلوزیس یا ریشه عصب ثانویه و فشرده سازی عصب محیطی
• ضعف عضلانی پیشرونده (هر عضله از جمله عضلات چشم)، خستگی عمومی و عدم تحمل سرما

• حدود یک در 200 نفری که به بیماری فلج اطفال مبتلا می‌شوند، معلولیت را تجربه می‌کنند که ممکن است منجر به آسیب دائمی یا حتی مرگ آن‌ها شود.

   

   

  عوارض بیماری فلج اطفال

  افراد دارای علائم فلج اطفال شدید عوارضی را تجربه می‌کنند که بر روی قلب، ریه‌ها و دستگاه ادراری آن‌ها تأثیر می‌گذارند که شامل موارد زیر هستند:

• التهاب عضله قلب (میوکاردیت)
• فشار خون بالا 
• مایعات در ریه‌ها (ادم ریوی)
• ذات الریه
• عفونت ادراری (UTI)

• میزان مرگ و میر این بیماری در کودکان حدود دو تا پنج درصد و در بزرگسالان 15 تا 30 درصد است.

   

  تشخیص بیماری فلج اطفال

  پزشک در مورد علائم و سابقه پزشکی بیمار سؤال خواهد کرد، از جمله اینکه آیا وی اخیراً به مناطقی سفر کرده است که موارد فلج اطفال در آنجا گزارش شده است. پزشک معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد.

  علائم فلج اطفال ممکن است به سایر بیماری‌های ویروسی شباهت داشته باشد، بنابراین آزمایشات لازم برای رد سایر دلایل لازم است. اگر پزشک مشکوک به ویروس باشد، نمونه‌های مدفوع و مخاط گلو برای آزمایش جمع‌آوری می‌شود. دو نمونه مدفوع و دو مخاط  گلو باید طی 24 ساعت جمع آوری شوند.

  نمونه‌ها باید هر چه سریع تر بعد از شروع بیماری، ترجیحا ظرف 14 روز به دست آیند. نمونه خون نیز ممکن است برای تجزیه و تحلیل مورد نیاز باشد. برای جمع آوری مایع مغزی نخاعی، ممکن است سوراخی در کمر ایجاد شود تا بتوان شواهدی را مبتنی بر عفونت ویروس فلج اطفال جمع آوری کرد.

   

   

  درمان بیماری فلج اطفال

  درمانی وجود ندارد که بتوان این بیماری را به طور کامل بهبود بخشید. تشخیص زودهنگام و درمان‌های حمایتی مانند استراحت در رختخواب، کنترل درد، تغذیه مناسب و فیزیوتراپی برای جلوگیری از بروز ناهنجاری‌ها در طی زمان می‌تواند به کاهش علائم طولانی مدت به دلیل از دست دادن عضلات کمک کنند.

  متأسفانه ممکن است برخی از بیماران به مراقبت و توجه گسترده‌ای نیاز داشته باشند. به عنوان مثال، برخی از آن‌ها در صورت مشکل در بلع، به کمک در تنفس و رژیم‌های غذایی خاصی احتیاج دارند، در حالی که سایر بیماران ممکن است به اسپلینت و یا بریس پاها احتیاج داشته باشند تا از درد اندام، اسپاسم عضلات و ناهنجاری اندام جلوگیری شود. برخی از علائم ممکن است با گذشت زمان اتفاق بیفتد، اما بهبود به راحتی قابل پیش بینی نیست.

  ممکن است اقدامات کمکی برای کاهش برخی از علائم انجام شود و به بدن فرصت بهبودی را بدهد. برای کاهش درد و تب، ممکن است از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن استفاده شود. مایعات و استراحت در تختخواب برای افرادی که علائم خفیفی مانند آنفولانزا دارند، مفید است. برای تحریک عضلات و افزایش تحرک برای معلولین می‌توان از فیزیوتراپی استفاده کرد. برای بیمارانی که در تنفس مشکل دارند، ممکن است یک دستگاه تهویه مکانیکی لازم باشد.

   

   

  پیشگیری از بیماری فلج اطفال

  به دلیل استفاده از واکسن‌های مؤثر، ویروس فلج اطفال از سال 1979 ریشه کن شده است. با این حال، فلج اطفال در برخی از نقاط جهان همچنان یک مشکل حاد است. واکسن فلج اطفال در محافظت از کودکان در برابر معلولیت، بسیار مؤثر است. 99 تعداد از 100 کودکی که به طور کامل واکسینه می‌شوند، به این بیماری مبتلا نمی‌شوند.

  دو نوع واکسن فلج اطفال وجود دارد که هم اکنون در دسترس هستند، واکسن ضد ویروس فلج اطفال غیرفعال (IPV) و نوع دیگر، واکسن ضد ویروس فلج اطفال خوراکی (OPV).

  IPV به صورت تزریق در بازو یا پا انجام می‌شود. بعضی اوقات به همراه واکسن‌های دیگری نیز تجویز می‌شود. طبق برنامه واکسیناسیون زیر، کودکان باید چهار دوز واکسن فلج اطفال را دریافت کنند:

• دوز اول: دو ماهگی
• دوز دوم: چهار ماه
• دوز سوم: شش تا 18 ماه
• دوز تقویت کننده: چهار تا شش سال

• کودکانی که به سایر مناطق جهان سفر می‌کنند، باید قبل از سفر کاملاً واکسینه شوند. این ممکن است به یک برنامه زمانبندی واکسیناسیون سریع نیاز داشته باشد، بنابراین تمام تزریقات آن‌ها قبل از سفر به مکان‌های پرخطر انجام می‌شود.

  ممکن است برخی از بزرگسالان در دوران کودکی خود، کاملاً در برابر فلج اطفال واکسینه نشده باشند. در این موارد توصیه می‌شود که سه دوز واکسن فلج اطفال غیرفعال (IPV) دریافت کنند. دوز اول ممکن است در هر زمان و پس از آن با دوز دوم یک تا دو ماه بعد انجام شود. دوز نهایی باید طی شش تا 12 ماه پس از دوز دوم تجویز شود.

  بزرگسالانی که قبلاً یک یا دو دوز واکسن دریافت کرده‌اند، باید دوزهای باقی مانده را نیز دریافت کنند. بزرگسالانی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند، عبارتند از:

• سفر به مناطقی که شیوع فلج اطفال هنوز هم وجود دارد.
• در آزمایشگاه‌هایی کار می‌کنند که ممکن است با ویروس فلج اطفال سرو کار داشته باشند.
• با بیمارانی که ممکن است مبتلا به فلج اطفال باشند یا افرادی که ممکن است در معرض ابتلا به سایر افراد آلوده به این بیماری قرار گرفته باشند، سر و کار دارند.

•  

   

  چشم انداز بیماری فلج اطفال

  از سال 1988، تعداد موارد فلج اطفال در جهان 99 درصد كاهش یافته است. در سال 2018، منابع خبری در سراسر جهان فقط 33 مورد را گزارش کردند. اما در حالی که بسیاری از کشورها عاری از این بیماری هستند، برخی هنوز هم به طور فعال آن را دارند و هرکسی که واکسینه نشده باشد، می‌تواند به آن مبتلا شود. بهترین راه برای خلاص شدن از ابتلا به بیماری فلج اطفال در سراسر جهان، اطمینان از واکسینه شدن افراد است.https://pezeshket.com/children/polio/

علائم فلج اطفال چیست؟
این بیماری به پولیو (همچنین به عنوان پلیموئید) نیز شناخته می‌شود. فلج اطفال بیماری بسیار مسری است که توسط یک ویروس (ویروس پولیومیلیت) حمله‌کننده به سیستم عصبی، ایجاد می‌شود. کودکان زیر 5 سال، احتمال بیشتری برای بیماری دارند. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO)، از هر 200 عفونت فلج اطفال، یک نفر به فلج دائمی گرفتار می‌شود. با این حال، با توجه به ابتکار عمل ریشه کنی جهانی فلج اطفال در سال 1988، مناطق زیر در حال حاضر گواهی عدم بیماری فلج اطفال را تائید می‌کنند:
• آمریکا
• اروپا
• غرب اقیانوس آرام
• آسیای جنوب شرقی
واکسن فلج اطفال در سال 1953 کشف شد و در سال 1957 در دسترس قرار گرفت. از بین بردن بیماری فلج اطفال به لحاظ سلامت و اقتصاد جهان به نفع همه‌ جهانیان است.
علائم بیماری فلج اطفال
95 تا 99 درصد افراد مبتلا به ویروس پولیومیلیت (عامل فلج اطفال) بدون علامت و علائم بیماری فلج اطفال هستند. این حالت، به عنوان فلج اطفال دوره کمون شناخته می‌شود. حتی بدون علائم بیماری فلج اطفال، افراد مبتلا به ویروس هنوز می‌توانند ویروس را گسترش دهند و عفونت را در دیگران ایجاد کنند. فلج اطفال در مواردی که شدت آن بالا نیست، به بیماری فلج اطفال بدون فلجی معروف است. بروز نشانه‌ها و علائم بیماری فلج اطفال بدون ایجاد فلجی، بعد از دوره نهفتگی یا کمون (عموماً 7-14 روز) می‌تواند از یک تا 10 روز طول بکشد. علائم بیماری فلج اطفال بدون ایجاد فلجی، می‌تواند با علائم بیماری آنفولانزا اشتباه گرفته شود. علائم بیماری فلج اطفال بدون فلجی، در موارد با شدت بیماری پایین، عبارت‌اند از:
• تب
• گلو درد
• سردرد
• استفراغ
• خستگی
• مننژیت

علائم بیماری فلج اطفال شدید
حدود 1 درصد موارد بیماری فلج اطفال، ممکن است به فلج فرد مبتلا منجر شود. بیماری فلج اطفال، منجر به ایجاد فلج در نخاع (فلج اطفال ستون فقرات)، ساقه مغز (فلج اطفال پیازی) و یا هر دو (فلج اطفال bulbospinal) می‌شود. علائم بیماری فلج اطفال شدید، شبیه به فلج اطفال بدون فلجی است؛ اما بعد از یک هفته علائم شدیدتر ظاهر خواهند شد. علائم بیماری فلج اطفال شدید، عبارت‌اند از:
• از دست دادن رفلکس‌ها
• اسپاسم شدید و درد عضلانی
• اندام‌های سست و فلاپی، گاهی در یک طرف بدن
• فلج ناگهانی و موقت
• اندام‌های غیر قابل تغییر
• بثورات، مچ پا و پاها

سندرم پس از فلج اطفال
ممکن است پس از بهبودی از بیماری، سال‌ها بعد دوباره فلج اطفال بازگردد. این حالت، می‌تواند پس از 15 تا 40 سال رخ دهد. علائم شایع سندرم پس از فلج اطفال (PPS) عبارت‌اند از:
• ضعف عضله و ضعف بدن
• درد عضلانی
• به راحتی خسته شدن
• کاهش حجم عضله یا آتروفی عضلانی
• مشکل تنفس و بلع
• آپنه خواب، یا مشکلات تنفسی مرتبط با خواب
• تحمل کم سرما
• شروع جدید ضعف در عضلات قبلاً غیر فعال
• افسردگی
• مشکلات حافظه
اگر علائم زیر را دارید، حتما به پزشک خود مراجعه کنید:
• کودک شما، مجموعه واکسن را کامل نکرده است.
• کودک شما، یک واکنش آلرژیک به واکسن فلج اطفال دارد.
• فرزند شما در بعد از واکسیناسیون، مشکلی به غیر از قرمزی یا خستگی ملایم دارد.
• سالیان سال است که فلج اطفال دارید و اکنون ضعف و خستگی ناشناخته‌ای حس می‌کنید.

چگونه ویروس فلج اطفال یک فرد را آلوده می‌کند؟
ویروس فلج اطفال، بسیار مسری است. فلج اطفال از طریق تماس با مدفوع آلوده منتقل می‌شود. اشیاء مانند اسباب‌بازی‌های آلوده نیز می‌توانند ویروس را منتقل کنند. گاهی اوقات، ویروس می‌تواند از طریق عطسه و سرفه نیز منتقل شود (این ویروس در گلو و روده زندگی می‌کند). در مناطقی که سطح بهداشت پایین است، شیوع این بیماری شدت دارد. زنان باردار، افراد با سیستم ایمنی ضعیف (مانند کسانی که HIV مثبت هستند) و کودکان خردسال به احتمال زیاد به ویروس فلج اطفال مبتلا می‌شوند.

علل بیماری فلج اطفال
بیش از ٩٠% بیماران، بدون علامت یا علائم بیماری فلج اطفال خفیف دارند و کمتر از ١% موارد بیماری علائم فلجی را نشان می‌دهند. 5 تا ١٠ % افراد مبتلا، به دلیل درگیری عضلات تنفسی، از دنیا می‌روند. اين بیماری در هر سنی ممكن است ظاهر شود ولی بیشتر كودكان و به خصوص گروه زير ۵ سال درگیر این بیماری می‌شوند.

افراد مبتلا به ویروس فلج اطفال، شاید ویروس را برای هفته‌ها در مدفوع خود گسترش دهند. افرادی که در دوره کمون بیماری هستند، معمولاً علائم بیماری فلج اطفال را ندارند.
پزشکان چگونه علائم بیماری فلج اطفال را تشخیص می‌دهند؟
دکتر شما یک معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد و رفلکس‌های عجیب و غریب، سختی پشت و گردن یا مشکل در بلند کردن سر را در حالی که دراز کشیده‌اید، بررسی می‌کند. پزشکان اغلب علائم بیماری فلج اطفال، مانند سفتی گردن و پشت، رفلکس‌های غیرطبیعی و مشکل بلعیدن و تنفس را تشخیص می‌دهد. برای تائید تشخیص علائم بیماری فلج اطفال، نمونه‌ای از ترشحات گلو، مایعات بدن و نخاع (مایع مغزی نخاعی) برای ویروس فلج اطفال، بررسی می‌شود.

درمان فلج اطفال
پزشکان تنها می‌توانند علائم بیماری فلج اطفال را درمان کنند، در حالی که عفونت دوره‌ای است؛ اما از آنجایی که هیچ درمان برای این بیماری، وجود ندارد، بهترین راه جلوگیری از آن است (از طریق واکسن فلج اطفال). رایج‌ترین درمان‌های حمایتی عبارت‌اند از:
• استراحت مطلق
• مسکن
• داروهای ضد اسپاسم برای آرام کردن ماهیچه‌ها
• آنتی‌بیوتیک برای عفونت‌های دستگاه ادراری
• دارو برای کمک به تنفس
• جراحی فیزیوتراپی یا اصلاح کننده برای کمک به پیاده‌روی
• پد گرم کننده یا حوله گرم برای کاهش درد عضلات و اسپاسم عضلات
• درمان فیزیوتراپی برای درمان درد در عضلات آسیب دیده
• درمان فیزیوتراپی برای رفع مشکلات تنفسی و ریه
• توان‌بخشی ریوی برای افزایش استقامت ریه
• در موارد پیشرفته بیماری، شاید به یک صندلی چرخ‌دار یا وسایل کمکی دیگر (برای کمک به حرکت) نیاز داشته باشید.

عوامل خطر
فلج افال یا پولیو به طور عمده کودکان زیر 5 سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این حال، هر کسی که واکسینه نشده است، در معرض خطر بیماری قرار دارد.

عوارض
بیماری فلج اطفال می‌تواند منجر به فلج موقت یا دائمی عضلات، ناتوانی، تغییر شکل استخوان و مرگ شود.

جلوگیری
مؤثرترین راه برای جلوگیری از فلج اطفال واکسیناسیون است. واکسن فلج اطفال، به دو صورت خوراکی و تزریقی وجود دارد. امروزه، اکثر کودکان در جهان، چهار دوز واکسن ویروس فلج اطفال (ویروس غیر فعال IPV) را در سنین زیر دریافت می‌کنند:

• دو ماه
• چهار ماه
• بین 6 تا 18 ماه
• بین 4 تا 6 سالگی زمانی که بچه‌ها وارد مدرسه می‌شوند
• IPV برای افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، نیز توصیه می‌شود. عوارض جانبی رایج واکسن، درد و قرمزی در محل تزریق است.

واکنش آلرژیک به واکسن فلج اطفال
IPV می‌تواند واکنش‌های حساسیتی در برخی افراد ایجاد کند. از آنجا که آنتی‌بیوتیک‌های استرپتومایسین دارای استرپتومایسین، پلی مکسین B و نومیدین هستند، نباید به افراد آلرژیک به این مواد، واکسن داده شود. علائم و نشانه‌های یک واکنش آلرژیک معمولاً در عرض چند ساعت پس از تزریق، رخ می‌دهد. علائم آن عبارت‌اند از:
• تنفس دشوار
• ضعف
• خستگی
• ضربان قلب سریع
• کهیر
• سرگیجه

فلج اطفال می‌تواند منجر به فلج کامل یا قسمتی از بدن شود. ویروس این بیماری می‌تواند از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده یا تماس با مخاط دهان یا بینی فرد آلوده، وارد بدن شود.

عامل بیماری پس از ورود به بدن، در گلو تکثیر شده و از طریق گردش خون یا مایع لنف، در بدن حرکت کرده و پس از رسیدن به نخاع، به سلول‌های نخاع حمله می‌کند و با نابود کردن این سلول‌ها در واقع کار انتقال پیام عصبی مغز به اندام‌های حرکتی را مختل کرده و در نتیجه حرکت برخی اعضای بدن مختل شده و فلج پیش می‌آید.

زمانی که ویروس وارد بدن می‌شود هیچ علامتی مشاهده نمی‌شود و به طور متوسط بین 7 تا 14 روز زمان لازم است تا اولین علایم بیماری مشاهده شود.

علایم اولیه فلج اطفال بسیار شبیه آنفلوانزا است و شامل تب، سردرد و گلو درد، استفراغ، مننژیت، احساس خستگی و درد و گرفتگی عضلات کمر، گردن، دست‌ها و پاها می‌شود.

این علایم عموما خود به خود تخفیف یافته و از بین می‌روند و طی یک هفته علایم ویژه فلج خود را نشان می‌دهد که عبارتند از درد و اسپاسم شدید عضلانی، ضعف شدید بدن پس از اندکی فعالیت، درد وضعف عضلانی و تحلیل عضلات، حساسیت بیشتر در مقابل کاهش دمای محیط، مشکلات تنفسی و مشکل در بلع غذا.

شل شدن عضلات در این بیماری بیشتر در اندام‌های تحتانی دیده می‌شود. گاهی اوقات عضلات درگیر بهبود می‌یابند ولی در اکثر مواقع این اندام‌ها فلج باقی می‌مانند. به هر شکل وضعیت بیمار طی دو سال تثبیت می‌شود.

پیشگیری

تنها شیوه پیشگیری از بیماری فلج اطفال انجام واکسیناسیون به موقع است زیرا واکسن فلج اطفال تا 90 درصد جلوی ابتلا به این بیماری را می‌گیرد.

واکسن خوراکی فلج اطفال در جاهایی که این بیماری به طور کامل ریشه کن نشده، استفاده می‌شود و در سه نوبت اول موقع تولد و دو نوبت بعدی هر کدام با چهار هفته فاصله از نوبت‌های قبل به اطفال خورانده می‌شود.

نوع دیگری از واکسن فلج اطفال وجود دارد که به آن واکسن غیرفعال می‌گویند و در جاهایی که این بیماری به صورت محدود وجود دارد کاربرد دارد و در چهار نوبت دوماهگی، چهار ماهگی، 6 تا 18 ماهگی و 4 تا 6 سالگی تزریق می‌کنند.

فلج اطفال بسته به نوع فلج و منطقه درگیر ممکن است بهبود پیدا کند یا خیر. یعنی اگر مغز و نخاع بیمار درگیر شده باشد، فلج اندام‌ها رخ می‌دهد و در برخی مواقع حتی عفونت موجود، موجب تشدید مشکلات تنفسی شده و حتی منجر به فوت بیمار می‌شود.

https://shirazdarman.com/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85-%D9%81%D9%84%D8%AC-%D8%A7%D8%B7%D9%81%D8%A7%D9%84-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA/